کاروانسرای شاه عباسی

کاروانسرای شاه عباسی (آوج). کاروانسرای شاه عباسی آوج مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان بویین زهرا، بخش آوج، جاده قزوین به همدان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۱ آذر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۱۷۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

کاروانسرای شاه عباسی (اردبیل). کاروانسرای شاه عباسیاین کاروانسرا در ۱۰ کیلومتری شهرستان نیر در استان اردبیل واقع گردیده است. این کاروانسرا به فرمان شاه عباس صفوی در منطقه برف گیر گردنه سایین جهت امنیت مسافران ساخته شده است.این کاروانسرا، متناسب با شرایط اقلیمی منطقه ساخته شده است، چرا که عرض و ارتفاع ورودی های فضاهای زیستی داخل، به حداقل ممکن کاهش یافته طوری که با اندک وسایلی می توان آن را مسدود و از نفوذ سرما و کوران برف به داخل آن جلوگیری کرد. مصالح بکار رفته در این کاروانسرا از سنگ های همان منطقه که مقاوم در برابر شرایط جوی هستند تأمین شده است.روزنه های سقفی این کاروانسرا در حداقل اندازه در نظر گرفته شده و از نظر تبادل هوا در صورت نیاز و نیز تأمین روشنایی فضاهای داخل عملکرد منطبق با نیاز طراحی و ساخته شده است. ورودی های فضاهای ارتباطی داخل در مرکز بنا نسبت به فضاهای جانبی مقداری بزرگتر در نظر گرفته شده تا چهار پایانی که همراه و مورد استفاده کاروانیان بوده نیز بتوانند در داخل پناه بگیرند.
کاروانسرای شاه عباسی در شهرستان نیر اردبیل

کاروانسرای شاه عباسی (ایوانکی). کاروانسرای شاه عباسی ایوانکی مربوط به دوره صفوی است و در ایوانکی، ۱ کیلومتری جنوب شهر و در کیلومتر ۸۲ جاده تهران به گرمسار واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۶ آبان ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۶۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.کاروان سرای شاه عباسی ایوانکی اولین منزلگاه کاروان هایی بود که از تهران عازم خراسان می شدند.
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
ساختمان این کاروانسرا از سنگ و آجر بنا شده و دارای تزیینات آجر کاری است. شکل کاروانسرا از نظر معماری چهار ایوانی است. این کاروانسرا که دارای پلانی مربع شکل است، به صورت شرقی – غربی بوده و ورودی آن از ضلع شرقی بنا می باشد. ایوان ها به صورت عریض اما کم ارتفاع قرار گرفته اند. از جمله زیبایی های این بنا، تقارن در کل بنا است. حجره های دور تا دور حیاط و قسمت بیرونی درب به صورت آجری قرار گرفته اند که جلوه های خاصی به بنا بخشیده اند. این کاروانسرا دارای سردر بسیار زیبایی است. مصالح بکار رفته در بنا خشت و گل، آجر و سنگ است. این کاروانسرا دارای دو شاه نشین در ضلع شرقی و غربی است که یکی بر بالای سردر ورودی و دیگری بالای ایوان مقابل ورودی تعبیه شده است. این کاروانسرا دارای ۲۴ حجره و ۴ باره بند است. در مقابل حجره ها ایوان های کوچکی است که جهت استفاده مسافرین در فصل تابستان ساخته شده است. طاقهای بنا از نوع جناقی می باشند. همچنین در مقابل این کاروانسرا یک آب انبار جهت استفاده مسافرین ساخته شده است که در حال تخریب و نابودی است.
علی رغم مرمت های سطحی صورت گرفته در این بنا، امروزه بخش اعظمی از این کاروانسرا به دلایل کم توجهی در حال تخریب و فرسایش هست. همچنین امکان بازدید به صورت آزاد و حتی برنامه ریزی شده از این بنای تاریخی وجود ندارد.

کاروانسرای شاه عباسی (بیستون). کاروانسرای شاه عباسی بیستون مربوط به دوره صفوی است و در بیستون، محوطه تاریخی، فرهنگی بیستون واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۳۵۳ با شمارهٔ ثبت ۹۷۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کاروانسرای شاه عباسی (دهنمک). کاروانسرای شاه عباسی (دهنمک) مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان آرادان روستای دهنمک واقع شده و این اثر در تاریخ ۴ شهریور ۱۳۵۳ با شمارهٔ ثبت ۹۷۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

کاروانسرای شاه عباسی (سیوند). کاروانسرای شاه عباسی سیوند که در دوران صفویه بر کنار شهر قدیم سیوند(سیوندخرابه)که پیش از انقلاب قوام شیرازی رعیت های عشایر خود را در آن ساکن کرد که امروزه سازمان میراث فرهنگی آن را به نام کاروانسرای قوام آباد به دلیل مجاورت باروستای قوام آباد به ثبت رساندهاست این کاروانسرا امروزه بدست اهالی قوام آباد بسیار آسیب دیده و از درب ورودی گردویی آن به عنوان پل مورد استفاده قرار گرفته است.
سیوند
سرچشمه سیوند
زبان سیوندی
سیوندی
سد سیوند
رود سیوند
سیوندخرابه
چشمه لیرک سیوند
آبمعدنی سیوند
حوض قدیمی لیرک سیوند
غار سیوند
چشمه آبمعدنی لیرک سیوند
کتیبه پهلوی تنگ خشک سیوند
گورستان صفوی سیوند
کاروانسرای شاه عباسی سیوند
باغهای سیوند
غذاهای سیوندی
تنگه بلاغی
تخت جمشید
معدن سنگ های هخامنشی سیوند
استخر
خویی بوندول
اوبنبا
اونیجوبا
گورستان پیش از اسلام سیوند
سید حمزه سیوندی
گارد جنگل سیوند
حوض لیرک سیوند
خرفت خانه سیوند
پرد هخامنشی سیوند
امامزاده سلطان کرم سیوند
امامزاده ابراهیم سیوند
قدمگاه امام حسن عسکری سیوند
این کاروانسرا در سالهای اخیرآسیبهای فراوان دیده با آنکه این اثر به نام کاروانسرای سیوند در زمان صفوی در کنار شهر قدیم سیوند یعنی سیوندخرابه ساخته شده است اما در اداره میراث فرهنگی شهرستان مرودشت به عنوان کاروانسرای قوام اباد آورده شده است این درحالی است که قوام فردی متنفذ در زمان قاجار ازخاندان شیرازی های کلیمی که بعدها به ظاهر مسلمان و سپس به فرقه بهایت پیوست و عشایر منطقه را رعیت خویش و در قلعه ساکن نمود. و با توجه به اینکه کاروانسرا در کنار سیوندخرابه قرار دارد و در کتیبه آن نام کاروانسرای سیوند در زمان صفوی ثبت شده وبا سیوند کنونی 4 km وبا سعادتشهر30km فاصله دارد اما در سالهای اخیر به اداره میراث فرهنگی سعادت آباد وبا تغییر نام سعادت آباد به سعادتشهر اداره میراث فرهنگی سعادتشهر و در سالهای اخیر به اداره میراث فرهنگی پاسارگاد تغییر نام داده است سپرده شده است.
نکته نگران کننده در سالهای اخیرتخریب کاروانسرا توسط روستای قهماد(قوام آباد)است به طوری که کاروانسرا اکنون به عنوان کارگاه خیار شوری و همچنین محل نگهداری دام وگاو وگوسفند اهالی روستا روی به تخریب نهاده است و در گردویی ورودی کاروانسرا توسط اهالی به عنوان پل مورد استفاده قرار گرفته است . و مسئولان مربوطه هیچ کاری انجام نمی دهند.

کاروانسرای شاه عباسی (شهر ری). کاروانسرای شاه عباسی در جنوب غربی میدان عبدالعظیم شهر ری و روبه روی مسجد خاتم النبیین قرار دارد و مساحت آن حدود ۱۰۰۰ متر مربع است. این کاروان سرا اکنون جزو موقوفات آستان شاه عبدالعظیم است و به عنوان انبار از آن استفاده می کنند.کاروانسرای شاه عباسی (شهر ری)   کاروانسرای شاه عباسی (شهر ری)   کاروانسرای شاه عباسی (شهر ری)   کاروانسرای شاه عباسی (شهر ری)   کاروانسرای شاه عباسی (شهر ری)   کاروانسرای شاه عباسی (شهر ری)   کاروانسرای شاه عباسی (شهر ری)   کاروانسرای شاه عباسی (شهر ری)   کاروانسرای شاه عباسی (شهر ری)
هم هنگام با اجرای عملیات بهسازی و ساماندهی میدان و پیاده راه حرم عبدالعظیم حسنی توسط سازمان زیباسازی ، عملیات مرمت و بهسازی این کاروانسرا توسط معاونت تبلیغات و درآمد سازمان زیباسازی شهر تهران از خرداد ماه ١٣٩٦ آغاز و در شانزدهم آذر ماه ه١٣٩٦ به فرجام رسید.برای مطالعه بیشتر به منابع مراجعه کنید.
کاروانسراها کالبد توسعه یافته چاپارخانه های هخامنشیان است که نخستین بار در تاریخ برای استراحت و تجدید توان پیک سواران و قاصدان دستگاه دولتی از شهر شوش در شمال خلیج فارس تا ساردیس در غرب مدیترانه ساخته شدند.بعدتر ساخت این فضاها از دوره ی سلجوقی و سپس ایلخانیان و افشاریان مجددا رونق گرفتند اما این دوره صفویان بود که تزیینات آنها به اوج آرایه بندی معمارانه رسید و شمار آنان در گستره ایران زمین تنه به دوران باستان می زد. این کاروانسراها با معماری حیاط بزرگ مرکزی به صورت چهار ایوانه یا سه ایوانه طراحی و برای استراحتگاه بازرگانان و بارانداز کالا ها ها ساخته می شده اند.کاروانسرای شاه عباسی ری نیز چهار ایوانه بوده که در طرح تعریض معبر به خیابان ، ایوان شرقی اش تخریب و اینک پوسته از آن در عملیات مرمت و بهسازی که توسط سازمان زیبا سازی شهر تهران به انجام رسیده مجددا ساخته شده است . کاروانسرای «عباسی» شهرری نیز علاوه بر مکانی برای استراحت بازرگانان و بارانداز کالاها، محل اسکان و اقامت زائران حرم عبدالعظیم حسنی نیز بوده است.
کاروانسرای شاه عباسی (شهر ری)

کاروانسرای شاه عباسی (عباس آباد). کاروانسرای شاه عباسی (عباس آباد) مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان شاهرود، روستای عباس آباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۴ تیر ۱۳۶۶ با شمارهٔ ثبت ۱۷۲۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
تاریخچه ساخت این کاروانسرا مربوط به دوره صفویه است که در دوره قاجار مرمت اساسی شده است. فرم پلان این کاروانسرا مستطیل شکل و از نوع ۴ ایوانی است. مساحت آن بالغ بر ۸۵۰۰ متر مربع است. این کاروانسرا دارای دو ورودی شرقی و غربی است که ورودی اصلی آن در ضلع شرقی است.

کاروانسرای شاه عباسی (مهارلو). کاروانسرای شاه عباسی مهارلو مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان سروستان، بخش کوهنجان، دهستان مهارلو، جنوب شرق روستای مهارلو، در میان باغات بادام و انار واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۸۰۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

کاروانسرای شاه عباسی (نیشابور). مختصات: ۳۶°۱۱′۵۰″شمالی ۵۸°۴۸′۰۵″شرقی / ۳۶٫۱۹۷۲۲۲°شمالی ۵۸٫۸۰۱۴۶۴°شرقی / 36.197222; 58.801464
دانشنامه تاریخ معماری ایران
تاریخ نیشابور، فریدون گرایلی
راهنمای گردشگری نیشابور، علی طاهری
کاروانسرای شاه عباسی نیشابور از بناهای دورهٔ صفویان است که امروزه کاربری موزه و فروش صنایع دستی دارد و در بافت مرکزی شهر نیشابور، خیابان امام خمینی (نیشابور)، قرار دارد. همانند بازار تاریخی نیشابور، گمان بر این است که ساخت این کاروانسرا از جمله اصلاحات دوره شاه عباس صفوی در نیشابور بوده است.این کاروان سرا موروثی بوده و یکی از جاذبه های گردشگری بزرگ و امن خراسان بود و از فرزنده به فرزند دیگر انتقال میافت... هم اکنون در دست میراث فرهنگی میباشد و نبیره های اون در نیشابور ساکن هستند... (نیما رباطی)
رباط شاه عباسی، کاروان سرای عباسی، رباط نیشابور از جمله نام های این بناست.
این کاروانسرای در دوره های مختلف تاریخ کاربری متفاوتی داشه است. در دوره قاجار به عنوان یتیم خانه، در دروه پهلوی، شهربانی و ژاندارمری و پس از انقلاب اسلامی ایران تا سال ۱۳۶۷ انبار و از سال ۱۳۷۴ به بعد به عنوان اثر تاریخی و موزه مورد استفاده قرار گرفته و می گیرد.

کاروانسرای شاه عباسی (کرج). مختصات: ۳۵°۴۸′۳۶″شمالی ۵۱°۰۰′۰۴″شرقی / ۳۵٫۸۰۹۹۶۳°شمالی ۵۱٫۰۰۱۱۰۷°شرقی / 35.809963; 51.001107
کاروانسرای شاه عباسی کرج بنایی سنگی-آجری مربوط به دوران صفویه است که در شهر کرج در استان البرز و در سمت جنوب شرقی میدان شاه عباسی جای گرفته است. این کاروانسرای تاریخی در ۲۲ فروردین ماه سال ۱۳۵۶ با شماره ۱۳۶۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
کاروانسرای شاه عباسی کرج متعلق به دوران صفویه بوده و بین سال های ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده است. این بنا دارای بیش از ۳۰۰۰ متر مربع مساحت است. کاروانسرای شاه عباسی کرج را می توان یکی از ارزشمندترین آثار دوره صفویه دانست که در شاهراه ابریشم قرار داشته است.پ
این کاروانسرا در ابتدای ساخت برای کاروان ها و مرکب هایشان به عنوان مکان استراحت بوده و در اوایل دوران قاجاریه تبدیل به پادگان یا قلعه نظامی شد و در اواخر دوران قاجار نیز به عنوان مدرسه (موسوم به فلاحت) از آن استفاده می شده است.

کاروانسرای شاه عباسی (کهک). کاروانسرای شاه عباسی کهک مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان دلیجان، بخش مرکزی، روستای کهک واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۹۷۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری