کلمه جو
صفحه اصلی

کارل پنجم

دانشنامه عمومی

کارل پنجم (آلمانی: Karl V) یا شارلکن (فرانسوی: Charles Quint به معنی «شارل پنجم») (زادهٔ ۲۴ فوریهٔ ۱۵۰۰ — درگذشتهٔ ۲۱ سپتامبر ۱۵۵۸) امپراتور مقدس روم (از ۱۵۱۹ تا ۱۵۵۶)، پادشاه اسپانیا (با عنوان کارلوس یکم؛ از ۱۵۱۶ تا ۱۵۵۶)، و آرشیدوک اتریش (از ۱۵۱۹ تا ۱۵۲۱) بود. وی در سال ۱۵۱۶ پادشاه اسپانیا و سه سال بعد امپراتورامپراتوری مقدس روم شد.امپراتور مقدس رومپادشاه رومن هاپادشاه ایتالیا
شارلکن میراث خوار سه پادشاهی در اروپا بود. یکی اسپانیا (و همه مستعمرات آن در قاره آمریکا) که پس از ازدواج فردیناند و ایزابلا، پادشاهی متحد این کشور به دخترشان خوانا رسید. خوانا با فیلیپ امپراتور امپراتوری مقدس روم (آلمان) از دودمان هابسبورگ ازدواج کرد ولی با درگذشت فیلیپ و دیوانه شدن خوانا، پادشاهی امپراتوری مقدس روم و اسپانیا هر دو به پسرشان کارل رسید. کارل از طریق پدر و مادر سرزمینهایی در هلند و ایتالیا را نیز ارث برده بود. او سپس به عنوان امپراتور، امپراتوری مقدس روم برگزیده شد و به مهمترین پادشاه اروپا تبدیل شد و تنها با فرانسه رودر رو بود و از این جهت با فرانسوای اول پادشاه فرانسه، بیش از سی سال در جنگ بود. شارلکن در ۱۵۲۲ اتریش، بوهم و مجارستان را به برادرش فردیناند بخشید.
قلمرو شارلکن مدام از سوی عثمانی ها مورد حمله و تهدید قرار داشت و حتی پایتخت امپراتوری مقدس روم، وین، در ۱۵۲۹ به محاصره درآمد. او در سال ۱۵۳۲ با ترکان عثمانی و در سال ۱۵۳۵ با تونس جنگید، در سال ۱۵۴۱ به الجزایر لشکر کشید و ناکام شد. در سال ۱۵۵۵ پادشاهی شارلکن چنان ضعیف شده بود که مجبور به قبول صلح آگسبورگ شد و به موجب آن آزادی مذهب را برای پیروان مارتین لوتر در آلمان به رسمیت شناخت.
در زمان شارلکن بین او و شاه اسماعیل صفوی اتحادی علیه امپراتوری عثمانی شکل گرفت که به اتحاد ایران-هابسبورگ مشهور است.


کلمات دیگر: