ملطیه

مَلَطیه (ترکی: Malatya، ارمنی: Մալադիա، کردی: Meletî) شهری است در ترکیه و مرکز استان ملطیه.
Bernd Andreas Vest: Geschichte der Stadt Melitene und der umliegenden Gebiete. Vom Vorabend der arabischen bis zum Abschluß der türkischen Eroberung (um ۶۰۰ - ۱۱۲۴). ۳ Teilbände، Verlag Dr. Kovač، Hamburg ۲۰۰۷، ISBN 978-3-8300-2575-7.
ویکی پدیای هلندی.
ملطیه در غرب فرات، در زمینی هموار در کوه پایه های توروس قرار گرفته است. هوای آن بسیار سرد و دارای میوه های بسیار است. ملطیه را نباید با شهر باستانی ملط یا میلت (Miletus) بر ساحل دریای اژه اشتباه کرد.
جمعیت این شهر در سال ۲۰۰۰ میلادی ۳۸۱٫۰۸۱ نفر بود.ملطیه به خاطر تولید زردآلو و لواشک زردآلو شهرت دارد که این فراورده از صادرات این شهر می باشد.
از اهالی نامدار قدیم این شهر می توان ابن عبری پیشوای بزرگ فرقه مسیحی یعقوبیه در سدهٔ سیزده میلادی را نام برد.محمد بن غازی مَلَطیَوی دبیر سلیمان شاه بن قلج ارسلان (۵۸۸–۶۰۰) پادشاه سلجوقی روم، در سال ۵۹۸ و حدود ده سال پیش از سعدالدین وراوینی کتاب معروف مرزبان نامه را اصلاح و انشا نموده و آن را روضةالعقول نامیده است. از بزرگان معاصر زادهٔ این شهر می توان به تورگوت اوزال، هشتمین رئیس جمهور ترکیه اشاره کرد.

مَلَطیه (Malatya)
(نام باستانی: ملیتوس) مرکز استانی به همین نام در شرق مرکزی ترکیه، در غرب رود فرات، در دامنۀ کوه های ملطیه، بخشی از کوه های توروس، جمعیت آن ۳۸۱,۰۸۱ نفر است (۲۰۰۰). تقاطع خطوط راه آهن و مرکز تجاری منطقه ای است که غلات،میوه، و سبزیجات تولید می کند. صنایع نساجی و تولید شکر، سیمان، و شراب نیز دارد. در دوران باستان شهری حِتّیبود و ملیتنه نام داشت. سپس جزئی از کاپادوکیا، و از پایگاه های مهم نظامی روم بود. ۵۷۷ ایرانی ها آن جا را فتح کردند. از آغاز قرن ۷ تا ۱۲م بین اعراب و بیزانسی ها دست به دست شد. در اوایل قرن ۱۶ امپراتوری عثمانیآن را اشغال کرد. در ۱۸۹۳، پس از زلزله ای شدید، بازسازی شد.

ملطیه مرکز استان ملطیه، در ترکیه.
• «شهری است مشهور در ولایت روم در کنار این شهر، کوهی است و چشمه آبی از آن کوه بیرون آید شیرین و سفید رنگ و چون اندکی جاری شود، سنگ سخت شود؛ و اگر انسان از آب آن چشمه خورد متضرر نشود.» در «آثار البلاد و اخبار العباد/اقلیم خامس / ملطیه » (نگاشته به سال ۶۷۴ق/ ۱۲۷۵م) -> ابوعبدالله زکریا قزوینی

[ویکی اهل البیت] بلاذری می نویسد: چون عثمان به خلافت رسید نامه ای به معاویه نوشت و او را به ولایت شام گمارد و عمیر بن سعد انصاری را والی جزیره و ثغور و هر دو ایالت را به معاویه واگذار کرد و او را دستور داد تا به غزای شمشاط رود که ارمینیه چهارم نامیده می شد. یکی از شهرهای مهم مرزی که مسلمانان در تصرف آن همت به خرج دادند، ملطیه بود.
این شهر که رومیان آن را ملیتین می نامیدند در زمان قدیم از مهمترین قلعه های مرزی در مقابل رومیان بود. در آغاز فتوحات اسلامی عیاض بن غنم، حبیب بن مسلمه فهری را از شمشاط به ملطیه فرستاد و او آن شهر را فتح کرد؛ سپس بار دیگر بدست رومیان افتاد تا زمانی که معاویه به ولایت شام و جزیره رسید.
معاویه، حبیب بن مسلمه را گسیل داشت و او ملطیه را به عنوه گشود و سپاهیانی از مسلمانان را در آنجا گمارد. بعدها معاویه به قصد روم به ملطیه آمد. وی پادگانی از مردم شام و جزیره... در آنجا گماشت... در ایام عبدالله بن زبیر مردم ملطیه از آنجا کوچ کردند و رومیان به شهر تاختند و آن را ویران کردند؛ سپس جماعتی از مسیحیان ارمنی و نبطی در آنجا منزل گزیدند.
در سال 76 محمد بن مروان از ناحیه ملطیه به سرزمین روم حمله کرد. در سال 99 عمر بن عبدالعزیز به مسلمة بن عبدالملک که در سرزمین روم بود، فرمان داد تا به رومیان حمله کند. او مردم طرنده را مجبور کرد که به ملطیه کوچ کنند.
در سال 123 هجری قمری بیست هزار رومی به ملطیه تاختند. مردم شهر دروازه ها را بستند و زنان عمامه بسر نهادند و بر باروی شهر بالا رفتند و به جنگ پرداختند.
فرستاده ای از مردم شهر برای دریافت کمک به نزد هشام بن عبدالملک آمد، هشام کسانی را مأمور ملطیه کرد ولی خبر رسید که رومیان شهر را ترک کرده اند. در سال 133 هجری قمری طاغیه قسطنطین عازم ملطیه شد و پس از زد و خورد بسیار مردم ملطیه را امان داد و آنها را مجبور کرد که به جزیره کوچ کنند. آنها ملطیه را ویران کردند و از آن چیزی بر جای نگذاشتند.
در سال 138 قسطنطین پادشاه روم بار دیگر به ملطیه حمله کرد و باروی آن را ویران نمود. در سال 139 منصور عباسی به صالح بن علی نوشت تا ملطیه را بسازد و استوار کند. در سال 141 حسن بن قحطبه با سپاهیانی از مردم خراسان به جزیره و شام رفت و در ملطیه اردو زد. کارگران از همه شهرها گرد آمدند و ساختن شهر ملطیه را آغاز کردند.