اضداد

جمع ضد به معنی مخالف وناساز وناسازگار، ونیزاضدادیالغات اضدادکلماتی راگویندکه بردومعنی متضاددلالت دارند
( اسم ) جمع ضد. ۱ - چیزهای مخالف و مغایر یکدیگر . ۲ - آنان که با هم ناموافقند حریفان .
در غضب شدن . خشمناک گردیدن . خشم گرفتن . خشمناک شدن . غضبناک گشتن .

( اَ ) [ ع . ] (اِ. ) جِ ضد.۱ - چیزهای مخالف و مغایر یکدیگر. ۲ - آنان که با هم ناموافقند.

اضداد. [ اَ ] ( ع ص ، اِ ) ج ِ ضِدّ. ( ترجمان تهذیب عادل بن علی ص 66 ) ( دهار ) ( غیاث ) ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( اقرب الموارد ). ج ِ ضِدّ، همتا و مانند و ناهمتا. از لغات اضداد است. ( آنندراج ). چیزهای ضد و مخالف و مغایر یکدیگر. ( ناظم الاطباء ) :
وگر گوئی که در معنی نیند اضداد یکدیگر
تفاوت از چه سان باشد میان صورت و اسما؟همه اضداد او در یک زمان جمع
همه الوان او در یک مکان یار.پس بنای خلق بر اضداد بود
لاجرم جنگی شدند از ضر و سود. || حریفان و آنانکه با هم ناموافق اند. ( ناظم الاطباء ).
- لغات اضداد ؛ کلمه هایی هستند که بر دو معنی متضاد دلالت دارند، چون : ضد بمعنی همتا و ناهمتا. ( از اقرب الموارد ). فلان لغت ازاضداد است ، یعنی دارای دو معنی است که هر یک ضد دیگری است ، مانند: فراز کردن که بمعنی بستن و گشودن است و بیع که بمعنی خرید و فروش است ، و قرء که هم بر پاکی ( طهر ) و هم بر ناپاکی ( بی نمازی ، حیض ) دلالت دارد، و ظن که به دو معنی گمان و یقین است ، و خفیه که بر نهان و آشکار هر دو دلالت دارد و جز اینها. ( یادداشت مؤلف ). و صاحب نشوءاللغه گوید: در اضداد مشابهت و مجانست میان دو لفظ هست ولی معنی آنها مخالف یکدیگر است. ( از نشوءاللغة ص 138 ). کتاب اضداد در لغت ، تألیف ابوحاتم سجستانی درباره لغات اضداد است.

---

اضداد. [ اِ ] ( ع مص ) در غضب شدن. ( از اقرب الموارد ). خشمناک گردیدن. ( ناظم الاطباء ) ( منتهی الارب ). خشم گرفتن. ( تاج المصادر بیهقی ). خشمناک شدن. غضبناک گشتن.

۱. [جمعِ ضِدّ] = ضد
۲. کلماتی که بر دو معنی متضاد دلالت دارند، مانند خود کلمۀ ضد که در عربی هم به معنی مخالف و ناهمتا است و هم به معنی مثل، نظیر، و همتا.