کیپ ورد

مختصات: ۱۵°۰۶′۴۰″ شمالی ۲۳°۳۷′۰۰″ غربی / ۱۵٫۱۱۱۱۱°شمالی ۲۳٫۶۱۶۶۷°غربی / 15.11111; -23.61667
۱۴-مایو
-۱۷ریبیرا براوا
دماغهٔ سبز یا کِیپ وِرد یا کاپ ورد با نام رسمی جمهوری کبو ورد (به پرتغالی: Cabo Verde) یک کشور جزیره ای متشکل از ۱۰ جزیره آتشفشانی در اقیانوس اطلس مرکزی است. این جزیره ها در فاصله ۵۷۰ کیلومتری از منطقه آفریقای غربی قرار دارد و وسعتی کمی بیشتر از ۴۰۰۰ کیلومتر مربع دارد.
کیپ ورد تا پیش از قرن پانزدهم میلادی خالی از سکنه بود و توسط کاوشگران پرتغالی کشف و مستعمره پرتغال گردید و اولین سکونت گاه های اروپایی را در آن تأسیس شدند. این منطقه به طور ویژه به عنوان منطقه تجارت برده در اقیانوس اطلس بنا گذاشته شد و در قرن شانزدهم و هفدهم میلادی رشد کرد و تاجران، کشتی ها و دزدان دریایی را به این منطقه جذب کرد. با پایان برده داری در قرن نوزدهم میلادی رونق اقتصادی این منطقه از بین رفت و مهاجرت به آن نیز پایان یافت. کیپ ورد به تدریج دوباره وضعیت تجاری خود را به عنوان توقف گاه میانی، در مسیرهای تجاری کشتی ها بازیافت. مجمع الجزایر کیپ ورد از سال ۱۹۵۱ خواستار استقلال از پرتغال شد و در سال ۱۹۷۵ به طور صلح آمیز مستقل شد.
کیپ ورد تا پیش از کشف این جزیره خالی از سکنه بود، پرتغالی ها در سال ۱۴۵۶ کیپ ورد را کشف نمودند، این جزیره در سال ۱۴۹۵ به عنوان قسمتی از امپراتوری پرتغال درآمد. بیشتر ساکنان کنونی کاپ ورد را تلفیقی از پرتغالی ها و آفریقایی تباران تشکیل می دهند. به علت موقعیت کاپ ورد که بر سر راه اروپا، آفریقا و بَرّ جدید (منطقهٔ کارائیب) قرار داشت، تجارت برده از مهمترین فعالیت های اقتصادی کاپ ورد به شمار می رفت، تجارت برده تا زمان الغای بردگی در سال ۱۸۷۶ ادامه یافت. در قرن بیستم صنعت کشتیرانی در کاپ ورد رونق یافت.

کِیپ وِرد (Cape Verde)
فانوس دریایی سائو ویسنته نزدیک ساگرس
فانوس دریایی سائو ویسنته نزدیک ساگرس
موقعیت. کشور ـ جزیرهای در آب های شرقی اقیانوس اطلس و در دورابهای ۶۰۰کیلومتری ساحل غربی افریقا (کشور سنگال). مساحت این کشور ۴,۰۳۳ کیلومتر مربع است و پایتخت آن شهر پرایا است.سیمای طبیعی. کشور کیپ ورد از دَه جزیرۀ نسبتاً بزرگ و پنج جزیرک تشکیل شده است و به دو گروه ویندوارد و لیوارد تقسیم می شود. جزایر اصلی این کشور عبارت اند از سائو تیاگو، ۱,۱۹۲ کیلومتر مربع؛ بوآ ویشتا، ۷۴۵ کیلومتر مربع؛ فوگو، ۵۹۱ کیلومتر مربع؛ سائو نیکلائو، ۴۱۱ کیلومتر مربع؛ مایو، ۳۲۴ کیلومتر مربع؛ سائو ویسنته، ۲۷۴ کیلومتر مربع؛ سال، ۲۵۹ کیلومتر مربع؛ سانتو آنتائو، ۹۴ کیلومتر مربع؛ براوا، ۷۹ کیلومتر مربع؛ و سانتا لوزیا، ۵۷ کیلومتر مربع. جزایر مذکور منشأ آتشفشانی دارند و پیرامونشان را صخره های پرشیب و آب سنگ های متعدد فراگرفته و کرانه هایشان براثر وزش شن بادهای شدید مضرس شده است. جزیرۀ فوگو در جنوب این مجموعه واقع است و دارای آتشفشان فعالی با نام پیکو دو کانو است که ۲,۸۲۹ متر ارتفاع دارد و بلندترین نقطۀ کشور کیپ ورد محسوب می شود. افزون بر شهر پرایا (پایتخت) که در جزیرۀ سان تیاگو واقع است، میندلو، و پورتونووو از دیگر شهرهای مهم این کشور به شمار می آیند. اقلیم کیپ ورد گرم و خشک است و تحت تأثیر جریان دریایی سرد جزایر قناری (کاناری) قرار دارد. زراعت در آن منحصر به بخش هایی است که از مه همیشگی و رطوبت کافی برخوردارند. بیابان زایی ناشی از خشک سالی های ادواری این کشور را تهدید می کند و کوچکی نسبی جزایر، کوه های نسبتاً مرتفع آن ها، و وزش شن بادهای شدید عوامل موثری در خشکی و نامساعد بودن اقلیم این سرزمین است. میانگین دمای سالانۀ کیپ ورد حدود ۲۴ درجۀ سانتی گراد است، و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۲۵۰ میلی متر می رسد.
اقتصاد. از آن جایی که کیپ ورد شرایط اقلیمی نامساعدی دارد، کشاورزی آن نیز بی رونق است و کشتزارهای آن بیش از دَه تا پانزده درصد از اراضی این کشور را شامل نمی شود. با این وصف، کشاورزی در اقتصاد کیپ ورد اهمیت بسیار دارد و موز، نارگیل، نیشکر، ذرت، سیب زمینی، و میوه از مهم ترین محصولات مصرف داخلی و حتی صادراتی این کشور به حساب می آیند. صید ماهی و تهیۀ کنسرو آن نیز در اقتصاد صادراتی کیپ ورد نقش بسزایی دارد و تولید مواد غذایی، نوشابه، و دخانیات بخشی از فعالیت های صنعتی آن محسوب می شود. مسافرت و حمل ونقل عمدتاً از راه دریا و هوا صورت می گیرد و درآمد سالانۀ صنعت گردشگری این کشور، که مراحل توسعه و ترقی را طی می کند، بالغ بر حدود ۲۷میلیون دلار است.
حکومت و سیاست. نظام حاکم بر کشور کیپ ورد، جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانون گذاری است. رئیس جمهور و ۷۲ عضو مجلس ملی را مردم برای یک دورۀ پنج ساله انتخاب می کنند و رهبر حزب اکثریت، مقام اجرایی نخست وزیری را برعهده می گیرد.
مردم و تاریخ. جمعیت کشور کیپ ورد حدود۴۹۱,۵۷۵ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۱۲۹.۹ نفر در کیلومتر مربع می رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور۱.۸ درصد است. کرئولها (دورگه ها) ۷۱ درصد از جمعیت کیپ ورد را تشکیل می دهند و در حدود ۹۸ درصد از آنان مسیحی اند و ۶۰ درصد از آنان شهرنشین اند. زبان رسمی این کشور پرتغالی است. میانگین امید به زندگی ۶۹ سال است و ۷۴ درصد از بزرگ سالان آن باسوادند. جزایر کیپ ورد تا قرن ۱۵م، که پرتغالی ها به آن جا وارد شدند، سبز و خرم و خالی از سکنه بود. پرتغالی ها حدود ۴۰۰ سال جزایر مزبور را در تصرف خود نگه داشتند. طی این مدت چهرۀ زیبای جزایر مزبور رفته رفته دگرگون شد و خشک سالی و بیابان زایی آن را به کام خود فرو برد و بیشتر ساکنان آن به ناچار مهاجرت کردند و کسانی که ماندند نیز به خرید و فروش برده روی آوردند. لغو برده داری و خشک سالی قرن ۱۸، عدۀ دیگری از ساکنان آن را به مهاجرت از خانه و کاشانۀ خود واداشت و جمعیت اندکی در آن سرزمین باقی ماند. جنبش های استقلال طلبانۀ مردم افریقا، بعد از جنگ جهانی دوم، به این سرزمین نیز سرایت کرد و موجب سرنگونی دولت استعماری کیپ ورد در ۱۹۷۴شد و در ۵ ژوئیۀ ۱۹۷۵ به استقلال رسید.