شبهه غیر محصوره

[ویکی فقه] شبهه غیر محصوره، شبهه در علم اجمالیِ دارای محتملات فراوان می باشد.
شبهه غیر محصوره، مقابل شبهه محصوره بوده و هر دو اصطلاح معمولا در مورد مشتبهات (احتمالات) واقع در اطراف علم اجمالی به کار می رود؛ به این بیان که هرگاه تعداد مشتبهات اطراف علم اجمالی زیاد باشد، به آن، شبهه غیر محصوره اطلاق می گردد، مانند این که به اجمال دانسته شود یک قصاب از قصاب های شهر، کافر است، که خریدن گوشت از او حرام می باشد، اما چون این مورد از موارد شبهه غیر محصوره است، رعایت آن لازم نیست.
معیار محصور بودن و غیر محصور بودن شبهه
درباره معیار محصور بودن و غیر محصور بودن شبهه، اختلاف است، که در مستند «معیار شبهه غیر محصوره»، به آن پرداخته شده است.مشهور بر این باورند که در شبهات محصوره، علم اجمالی منجّز است و در نتیجه، مکلف باید احتیاط نموده و تمام اطراف شبهه را به جا آورد (در واجب ) یا ترک نماید (در حرام)، اما در شبهات غیر محصوره، علم اجمالی اثر ندارد و احتیاط لازم نیست. برخی دیگر هم چون مرحوم « آخوند خراسانی » معتقدند ملاک منجّز بودن تکلیف این است که از هر نظر فعلیت داشته باشد.
نکته
« شبهه کثیر در کثیر »، از بحث شبهه غیر محصوره جدا است و حکم شبهه محصوره را دارد، مثل این که اطراف شبهه، هزار تا باشد که از میان این هزار تا به اجمال معلوم باشد که صد تا نجس است، در این صورت، باید از همه هزار تا اجتناب کرد، چون نسبت بین صد و هزار، نسبت قابل توجهی است.