کلمه جو
صفحه اصلی

تاج محل

فرهنگ فارسی

مقبره ایست عالی درنزدیک اگره(هندوستان ) در ساحل جمناوه که شاه جهان بیادگار زن خویش ملکه نور جهان یا نور محل که بهنگام وضع حمل درگذشت بنا کرد. اجساد این زن و شوهر در زیرد و ضریح مقبره قرار داده شده . ساختمان آن در سال ۱٠۴٠ه.ق ./۱۶۳۱ م .شروع شد و پس از ۲۲ سال پایان یافت.

لغت نامه دهخدا

تاج محل. [ م َ ح َ ] ( اِخ ) یکی از ابنیه عالی هندوان و آن مقبره ای است نزدیک «آگره » بر ساحل «جمنا» که شاه جهان به یادگار زن خویش ملکه نورجهان یا نور محل ،که بهنگام وضع حمل درگذشت بنا کرد. وی از شوهرش درخواست که پس از وی زنی نگیرد و برای او مقبره ای بسازدکه بدان نام وی جاوید بماند. این مقبره کلاً از رخام سپید با نقش های الوان ساخته شده و کتیبه هایی بخط عربی دارد، که آیات قرآن بر آنها نوشته اند، و دو ضریح یک پارچه از مرمر سفید در آن قرار دارد که یکی متعلق به ملکه نور جهان و دیگری متعلق به شاه جهان است ، و اجساد این زن و شوهر در زیر آن دو ضریح قرار داده شده است. این بنا را می توان یکی از کامل ترین و عالی ترین آثار معماری هند مسلمان بشمار آورد. ساختمان این بنا در سال 1040 هَ. ق. 1631 م. شروع شد و پس از بیست و دو سال پایان یافت. مؤلف فرهنگ نظام آرد: مقبره بزرگی است از عجایب دنیا ساخته از سنگ مرمر در شهر «آگره » هندوستان که در آن زوجه شاه جهان ( ممتاز محل ) پادشاه تیموری در قرن یازدهم هجری مدفون است.

دانشنامه عمومی

تاج محل (به هندی: ताज महल) از پرآوازه ترین بناهای جهان و آرامگاه زیبا و باشکوهی است که در نزدیکی شهر آگرا و در ۲۰۰ کیلومتری جنوب دهلی نو پایتخت هند واقع شده است و یکی از عجایب هفتگانه جدید دنیا به شمار می رود.
کنار سنگ گور شاه جهان نوشته شده:
این بنا به دستور شاه جهان، پنجمین امپراتور گورکانی هند به منظور یادبود همسر ایرانی اش به نام ارجمند بانو بیگم مشهور به ممتاز محل که در سال ۱۶۳۲ یا ۱۶۳۱ میلادی در سفری جنگی به هنگام وضع حمل فوت کرد بنا شده است. خود شاه جهان نیز بعدتر در همان جا به خاک سپرده شد.
معماری این ساختمان ترکیبی از معماری ایرانی و معماری گورکانی است و در ساخت آن ۲۰٬۰۰۰ هنرمند به رهبری معمار ایرانی، احمد لاهوری و برادرش حمید لاهوری شرکت داشته اند در برخی متون نیز از عیسی خان شیرازی و امانت خان شیرازی طغرانویس، نام برده شده است که گویا خوشنویسی کتیبه های در و دیوارهای تاج محل به امانت خان واگذار شده بوده است.
آغاز ساخت تاج محل سال ۱۶۳۲ میلادی (۱۰۴۲ خورشیدی) بوده و در سال ۱۶۴۷ میلادی (۱۰۵۷ خورشیدی) تکمیل شده است. برای ساخت این بنا در زمان خود ۳۲ میلیون روپیه هزینه شده است. این مبلغ امروزه برابر با ۵۲٫۸ میلیارد روپیه هند و ۸۲۷ میلیون دلار آمریکاست. تاج محل در سال ۱۹۸۳ در لیست میراث جهانی یونسکو با عنوان «جواهر هنر اسلامی در هند و یکی از شاهکارهای تحسین شده میراث جهانی» به ثبت رسید.

دانشنامه آزاد فارسی


تاجْ مَحَل
تاجْ مَحَل
تاجْ مَحَل
تاجْ مَحَل
تاجْ مَحَل
تاجْ مَحَل
تاجْ مَحَل
مقبره ای از سنگ مرمر سفید، که در ۱۶۳۰ـ۱۶۳۵ در کنار رودخانۀ یامونا، در نزدیکی آگرا، هندوستان، ساخته شد. که شاه جهان آن را به یادبود همسر محبوبش، ارجمند بانوبیگم، معروف به ممتاز محل،ساخت. تاج محل نمونۀ بلندآوازه ای از معماری اسلامی هندوستان، و آمیزه ای از سبک های اسلامی و هندی است. برای ساخت این بنا، که گنبدی در وسط، و منارههایی در هر گوشه دارد، ۲۰هزار کارگر به کار گرفته شدند. در همۀ نماهای آن، سنگ های نیمه قیمتی نشانده شده است. این بنا در قرن ۱۸ تاراج شد، و در اوایل قرن ۲۰ بازسازی گردید. عمارت تاج محل در نگر جهانیان نمادی از هندوستان است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تاج محل، مجموعه آرامگاهی در هند است. تاج محل جزء یکی از بناهای تاریخی جهان به شمار می رود که دارای زیبایی چشم نوازی می باشد.
تاج محل در قرن یازدهم به فرمان شاه جهان (حک: ۱۰۳۷ـ۱۰۶۷)، پنجمین پادشاه گورکانی هند، آرامگاهی برای همسرش ارجمندبانو (ممتازمحل) در شهر آگره/ اگرا ساخته شد.
ماجرای ساخت تاج محل
ممتاز محل، نوه پسری غیاث بیک اعتمادالدوله تهرانی بود. اعتمادالدوله در ۹۸۴ از قزوین به هند رفت و پس از چندی دیوان سالار دربار اکبر (حک: ۹۶۳ـ۱۰۱۴) شد. ممتاز محل در ۱۰۲۱ با شاهزاده خرّم (شاه جهان) ازدواج کرد. شاه جهان به سبب علاقه بسیار به ممتاز محل، مُهر سلطنتی را به وی سپرده بود و اختیارات مالی گسترده ای به او تفویض می کرد و حتی در سفرهای جنگی او را همراه خود می برد. در یکی از همین سفرها به برهانپور، ممتازمحل پس از زادن چهاردهمین فرزند در ذیقعده ۱۰۴۰ درگذشت و جسدش را موقتاً در همان جا به خاک سپردند. شش ماه بعد، پس از انتقال جنازه به اکبرآباد، آن را در پانزدهم جمادی الاخره ۱۰۴۱ در محلی واقع در جنوب آگره در ساحل رود جُمنا/ جَمُنا دفن و بنای تاج محل را شروع کردند. شاه جهان به سبب علاقه به ممتازمحل و نیز وصیت خود او، بر آن شد تا زیباترین مقبره را برای او بسازد.
گزارش کننده های تاج محل
تاریخچه بنای تاج محل و ویژگیهای آن را دو تن از مورخان دربار شاه جهان، محمدصالح کَنبو (متوفی قرن یازدهم) در عمل صالح یا شاه جهان نامه و ملاعبدالحمید لاهوری (متوفی قرن یازدهم) در بادشاه نامه، با ذکر جزئیات گزارش کرده اند؛ ولی درباره معمار یا معماران تاج محل چیزی نگفته اند و صرفاً از متولیان بنا، مکرمت خان و میرعبدالکریم، نام برده اند.
معماران تاج محل
...


کلمات دیگر: