مترادف سد : بستن، مسدود کردن، حایل، رادع، مانع، آب بند، مسدود، بست، صد، حد، مرز | قرن، مائه، مئه
متضاد سد : دهه، هزاره
برابر پارسی : بند، آب بست، آبگیر
سد
مترادف سد : بستن، مسدود کردن، حایل، رادع، مانع، آب بند، مسدود، بست، صد، حد، مرز | قرن، مائه، مئه
متضاد سد : دهه، هزاره
برابر پارسی : بند، آب بست، آبگیر
فارسی به انگلیسی
dam, dike, barrier, bar
dam, obstruction, wall
فارسی به عربی
حوض , خندق , سد
عربی به فارسی
توپي يا کهنه مخصوص گرفتن سوراخي , باکهنه گرفتن (سوراخ) , پنبه يا کهنه قاعدگي , سفت کردن , محکم کردن , تنگ کردن , فشردن , بستن , کيپ کردن , سفت شدن
سد , اب بند , بند , سد ساختن , مانع شدن ياايجاد مانع کردن , محدود کردن , مجلس پذيرايي , سلا م عام , بارعام دادن , خاکريز , لنگرگاه
مترادف و متضاد
بستن، مسدود کردن
حایل، رادع، مانع
آببند، بند
مسدود، بست
صد
حد، مرز
قرن، مائه، مئه ≠ دهه، هزاره
نهر، بند، مانع، بند آب، سد، خاکریز، اب گذر، اب بند
نهر، بند، مانع، بند آب، سد، خندق، خاکریز، اب گذر، اب بند
بند، سیل گیر، سد، اب بند
توده، قلنبه، سد، قطعه، کند، بلوک، جعبه قرقره، کنده، انسداد، مانع ورادع، ساختمان چهارگوش
مانع، محظور، سد، انسداد، گیر، مشکل، رادع، رداع، سد جلو راه، پاگیر
مانع، حصار، سد، حائل، نرده یا مانع عبور دشمن
حصار، سد، دیوار، جدار
انبار، سد، ابگیر، دریچه تخلیه، بند سیل گیر
سد، بارو، استحکامات
مانع، سد، توده سنگ
سد، مخزن، استخر
جلوگیری، بازداشت، ایست، سد
۱. بستن، مسدود کردن
۲. حایل، رادع، مانع
۳. آببند، بند
۴. مسدود، بست
۵. صد
۶. حد، مرز
فرهنگ فارسی
← سد جنبش
۱ - ( مصدر ) بستن . ۲ - اصلاح کردن . ۳ - ( اسم ) حایل میان دو چیز . ۴ - دیواری ضخیم و محکم که با سنگ آجر سیمان آهک و مصالح دیگر بمنظور ذخیره کردن مقدار بسیار آب در پشت آن بنا کنند . جمع : اسداد .
کوهی است غطفان را
کوهی است غطفان را
فرهنگ معین
(سَ دّ ) [ ع . ] ۱ - (مص م . ) بستن . ۲ - (اِ. ) بند، حایل میان دو چیز. ۳ - دیواری که برای جلوگیری از سیل یا ذخیره کردن آب می سازند. ، ~ سکندر کنایه از: سد یا مانع استوار و محکم .
لغت نامه دهخدا
سد. [ س َدد ] ( ع مص ) راست و استوار گردیدن. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). استوار شدن. ( غیاث اللغات ). || ( مص ) استوار کردن رخنه را و اصلاح آن نمودن. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). بند کردن. ( غیاث ). || بازداشتن. || برآوردن. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). || قطع کردن سخن بر کسی. ( منتهی الارب ).
سد. [ س َ ] ( از ع ، اِ ) مخفف سَدّ است. ( ناظم الاطباء ) :
این جهان محدود و آن خود بی حد است
نقش و صورت پیش آن معنی سد است.
سد. [ س َدد / س َ ] ( از ع ، اِ ) حائل و مانع میان دو چیز. ( غیاث اللغات ). بند. ( ترجمان جرجانی بترتیب عادل بن علی ). حائل یا عام است و در آینده میان دو چیز. ( آنندراج ). در آینده میان دو چیز. ( منتهی الارب ) :
ترا سدّ روئین کفر از زر است
نه روئین چو دیوار اسکندر است.
چو یأجوج بگذشتم از سد سنگی.
قلعه ویران کرد و از کافر ستد
بعد از آن برساختش سد ( صد ) برج و سد.
- سد راه ؛ ممانعت از عبور و مرور. ( ناظم الاطباء ).
- سد رمق ؛ بازداشت واپسین نفس. و هر چیز که حیات زندگی موقتاً نگاه دارد و مانع از مرگ گردد. ( ناظم الاطباء ) : مرا سد رمق حاصل میبود. ( کلیله و دمنه ). بعضی بگیاه و کشت سد رمق میکردند. ( ترجمه تاریخ یمینی ).
سد. [ س َدد/س َ ] ( از ع ، اِ )بند بسته هر چیز. حایل میان دو چیز. ( مهذب الاسماء ). بنایی که در جلو آب کنند. هر چیز که جلو آب گذارندتا مانع جریان شود. بازداشت و مانع. حایل و حاجز و فاصل. حد و بند. بندروغ. ( ناظم الاطباء ) :
هم ز پیش آب حیوان سدّ ظلمت برگرفت
هم میان آب کر سدی دگر کرد ابتدا.
تا برای سدّ آتش بندها سازد ترا.
برخی از سدهایی که بر روی رودخانه های ایران ساخته شده به قرار زیرند:
- سد الوند ؛ در 10 کیلومتری شهر قصرشیرین قرار دارد، طول سد 23 متر، ارتفاع آن 1/8 متر، عرض دهانه کانال آبگیر 4/80 متر و شامل دو دهانه با دو دریچه فلزی است. از سال احداث سد تاکنون تعدادی خانه لوله کشی شده و از آب سدالوند استفاده میکنند.
سد. [ س َ ] ( از ع ، اِ ) مخفف سَدّ است. ( ناظم الاطباء ) :
این جهان محدود و آن خود بی حد است
نقش و صورت پیش آن معنی سد است.
مولوی.
رجوع به سَدّ ( اِ ) شود.سد. [ س َدد / س َ ] ( از ع ، اِ ) حائل و مانع میان دو چیز. ( غیاث اللغات ). بند. ( ترجمان جرجانی بترتیب عادل بن علی ). حائل یا عام است و در آینده میان دو چیز. ( آنندراج ). در آینده میان دو چیز. ( منتهی الارب ) :
ترا سدّ روئین کفر از زر است
نه روئین چو دیوار اسکندر است.
سعدی.
وجودم بتنگ آمد از جور تنگی چو یأجوج بگذشتم از سد سنگی.
سعدی.
پشت بکوه داد و سدی از هیکل فیلان در حوالی لشکر کشید. ( ترجمه تاریخ یمینی ).قلعه ویران کرد و از کافر ستد
بعد از آن برساختش سد ( صد ) برج و سد.
مولوی.
- سد باب ؛ بستن در و ممانعت کردن. ( ناظم الاطباء ).- سد راه ؛ ممانعت از عبور و مرور. ( ناظم الاطباء ).
- سد رمق ؛ بازداشت واپسین نفس. و هر چیز که حیات زندگی موقتاً نگاه دارد و مانع از مرگ گردد. ( ناظم الاطباء ) : مرا سد رمق حاصل میبود. ( کلیله و دمنه ). بعضی بگیاه و کشت سد رمق میکردند. ( ترجمه تاریخ یمینی ).
سد. [ س َدد/س َ ] ( از ع ، اِ )بند بسته هر چیز. حایل میان دو چیز. ( مهذب الاسماء ). بنایی که در جلو آب کنند. هر چیز که جلو آب گذارندتا مانع جریان شود. بازداشت و مانع. حایل و حاجز و فاصل. حد و بند. بندروغ. ( ناظم الاطباء ) :
هم ز پیش آب حیوان سدّ ظلمت برگرفت
هم میان آب کر سدی دگر کرد ابتدا.
خاقانی.
شاه سد آب کرد اینک رکاب شاه بوس تا برای سدّ آتش بندها سازد ترا.
خاقانی.
سدّ سیلاب حوادث در این بلیه... ( ترجمه تاریخ یمینی ).برخی از سدهایی که بر روی رودخانه های ایران ساخته شده به قرار زیرند:
- سد الوند ؛ در 10 کیلومتری شهر قصرشیرین قرار دارد، طول سد 23 متر، ارتفاع آن 1/8 متر، عرض دهانه کانال آبگیر 4/80 متر و شامل دو دهانه با دو دریچه فلزی است. از سال احداث سد تاکنون تعدادی خانه لوله کشی شده و از آب سدالوند استفاده میکنند.
سد. [ س َ ] (از ع ، اِ) مخفف سَدّ است . (ناظم الاطباء) :
این جهان محدود و آن خود بی حد است
نقش و صورت پیش آن معنی سد است .
رجوع به سَدّ (اِ) شود.
این جهان محدود و آن خود بی حد است
نقش و صورت پیش آن معنی سد است .
مولوی .
رجوع به سَدّ (اِ) شود.
سد. [ س َ ] (عدد، ص ، اِ) صد. عدد یکصد. عدد بعد از 99 :
ای آنکه من از عشق تو اندر جگر خویش
آتشکده دارم سد و بر هر مژه ای ژی .
فری زآن زلف مشکینش چو زنجیر
فتاده سدهزاران کلج بر کلج .
به نیم گرده بروبی بریش بیست کنشت
بسد کلیچه سبال تو شوله روب نرفت .
همه عالم ز فتوح تو نگارین گشته ست
همچو آگنده به سد رنگ نگارین سیرنگ .
|| کنایت از عدد بسیار، بی شمار.
- سدمرده حلاج بودن ؛ کنایه از: از عهده ٔ همه کس برآمدن .
رجوع به صد شود.
ای آنکه من از عشق تو اندر جگر خویش
آتشکده دارم سد و بر هر مژه ای ژی .
رودکی .
فری زآن زلف مشکینش چو زنجیر
فتاده سدهزاران کلج بر کلج .
شاکر بخاری .
به نیم گرده بروبی بریش بیست کنشت
بسد کلیچه سبال تو شوله روب نرفت .
عماره ٔ مروزی .
همه عالم ز فتوح تو نگارین گشته ست
همچو آگنده به سد رنگ نگارین سیرنگ .
فرخی .
|| کنایت از عدد بسیار، بی شمار.
- سدمرده حلاج بودن ؛ کنایه از: از عهده ٔ همه کس برآمدن .
رجوع به صد شود.
سد. [ س َدد ] (ع مص ) راست و استوار گردیدن . (منتهی الارب ) (آنندراج ). استوار شدن . (غیاث اللغات ). || (مص ) استوار کردن رخنه را و اصلاح آن نمودن . (منتهی الارب ) (آنندراج ). بند کردن . (غیاث ). || بازداشتن . || برآوردن . (منتهی الارب ) (آنندراج ). || قطع کردن سخن بر کسی . (منتهی الارب ).
سد. [ س َدد / س َ ] (از ع ، اِ) حائل و مانع میان دو چیز. (غیاث اللغات ). بند. (ترجمان جرجانی بترتیب عادل بن علی ). حائل یا عام است و در آینده میان دو چیز. (آنندراج ). در آینده میان دو چیز. (منتهی الارب ) :
ترا سدّ روئین کفر از زر است
نه روئین چو دیوار اسکندر است .
وجودم بتنگ آمد از جور تنگی
چو یأجوج بگذشتم از سد سنگی .
پشت بکوه داد و سدی از هیکل فیلان در حوالی لشکر کشید. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
قلعه ویران کرد و از کافر ستد
بعد از آن برساختش سد (صد) برج و سد.
- سد باب ؛ بستن در و ممانعت کردن . (ناظم الاطباء).
- سد راه ؛ ممانعت از عبور و مرور. (ناظم الاطباء).
- سد رمق ؛ بازداشت واپسین نفس . و هر چیز که حیات زندگی موقتاً نگاه دارد و مانع از مرگ گردد. (ناظم الاطباء) : مرا سد رمق حاصل میبود. (کلیله و دمنه ). بعضی بگیاه و کشت سد رمق میکردند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
ترا سدّ روئین کفر از زر است
نه روئین چو دیوار اسکندر است .
سعدی .
وجودم بتنگ آمد از جور تنگی
چو یأجوج بگذشتم از سد سنگی .
سعدی .
پشت بکوه داد و سدی از هیکل فیلان در حوالی لشکر کشید. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
قلعه ویران کرد و از کافر ستد
بعد از آن برساختش سد (صد) برج و سد.
مولوی .
- سد باب ؛ بستن در و ممانعت کردن . (ناظم الاطباء).
- سد راه ؛ ممانعت از عبور و مرور. (ناظم الاطباء).
- سد رمق ؛ بازداشت واپسین نفس . و هر چیز که حیات زندگی موقتاً نگاه دارد و مانع از مرگ گردد. (ناظم الاطباء) : مرا سد رمق حاصل میبود. (کلیله و دمنه ). بعضی بگیاه و کشت سد رمق میکردند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
سد. [ س ُدد ] (اِخ ) اصطخری گوید: قریه ٔبزرگی است در دوفرسخی ری . دوازده هزار باغ معروف دارد و همچنین هر روز در این قریه یکصد و بیست گوسپند و دوازده گاو نر و ماده ذبح کنند. (معجم البلدان ).
سد. [ س ُدد ] (اِخ ) قلعه ای است به یمن . (منتهی الارب ) (آنندراج ). قلعه ای است به یمن از اعمال عبد علی بن عواض . (معجم البلدان ).
سد. [ س ُدد ] (ع اِ) ابر سیاه . (منتهی الارب ) (آنندراج ). ج ، سدود. آن ابر که آفاق بپوشاند. (مهذب الاسماء). || وادی سنگناک که آب در وی ایستد. (آنندراج ) (منتهی الارب ). ج ، سِدَدة. || سایه . || آب باران است در کوهچه برای غطفان . || رودبار. || ملخ بسیار که هوا را بسته باشد. (منتهی الارب ) (آنندراج ).
سد. [س ُدد ] (اِخ ) کوهی است غطفان را. (معجم البلدان ).
سد. [ س َدد/س َ ] (از ع ، اِ)بند بسته ٔ هر چیز. حایل میان دو چیز. (مهذب الاسماء). بنایی که در جلو آب کنند. هر چیز که جلو آب گذارندتا مانع جریان شود. بازداشت و مانع. حایل و حاجز و فاصل . حد و بند. بندروغ . (ناظم الاطباء) :
هم ز پیش آب حیوان سدّ ظلمت برگرفت
هم میان آب کر سدی دگر کرد ابتدا.
شاه سد آب کرد اینک رکاب شاه بوس
تا برای سدّ آتش بندها سازد ترا.
سدّ سیلاب حوادث در این بلیه ... (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
برخی از سدهایی که بر روی رودخانه های ایران ساخته شده به قرار زیرند:
- سد الوند ؛ در 10 کیلومتری شهر قصرشیرین قرار دارد، طول سد 23 متر، ارتفاع آن 1/8 متر، عرض دهانه ٔ کانال آبگیر 4/80 متر و شامل دو دهانه با دو دریچه ٔ فلزی است . از سال احداث سد تاکنون تعدادی خانه لوله کشی شده و از آب سدالوند استفاده میکنند.
- سد بمپور ؛ ساختمان این سد توسط بنگاه مستقل آبیاری در سال 1331 هَ . ش . شروع شده و در خرداد سال 1335 خاتمه یافته است . نوع سد وزنی (دورسوار) می باشد که از بتن ساخته شده ، طول سد در خطالرأس آب ریز 6 متر و ارتفاع از زاویه ٔ جلو 3/5 متر و ضخامت از دور سوار پائین 6 متر می باشد، عرض زاویه ٔ جلو 8 متر، عرض زاویه ٔ عقب 15 متر، مقدار سیل پیش بینی شده 2100 متر مکعب میباشد.
- سد حشمت رود ؛ این سد در سال 1325 هَ .ش . آغاز و در 1326 پایان یافته است . سد حشمت رود شامل لبریز بتونی به ارتفاع 2/25 متر و ده دریچه ٔ متحرک بعرض صد متر و ارتفاع 2/22 متر میباشد، برای آبیاری شش هزار هکتار اراضی برنجکاری لاهیجان تأمین آب شده است .
- سد دز ؛ این سد بر روی رودخانه ٔ دز در نزدیکی شهر اندیمشک بنا شده است و یکی از بلندترین سدهای جهانست . ارتفاع سد متجاوز از 180 متر یا دوسوم بلندی برج ایفل پاریس است . این سد در 25 کیلومتری شمال دزفول و بر روی رودخانه ٔ دز بنا شده . بلندترین سدخاورمیانه و ششمین سد مرتفع جهانست . کارهای مقدماتی این سد در سال 1336 هَ . ش . آغاز شده و در اسفندماه 1341 کلیه کارهای ساختمانی آن بپایان رسیده . یکی ازهدفهای بااهمیت این سد جلوگیری از خساراتی است که بر اثر طغیان رودخانه های دز و کارون بشهر و قصبات اطراف این رودخانه وارد میشود. نیروی برق هیدروالکتریک این سد در مرحله ٔ اول عبارت است از دو توربوژنراتور هر یک بقدرت 65000 کیلووات ساعت جمعاً 130000 کیلووات که انرژی سالیانه ٔ آن 1860000 کیلووات ساعت میباشد.
- سد زهک ؛ از نوع سدهای دریچه دار است که با بتون مسلح در 27 کیلومتری شهر زابل بنا شده است و دارای 8 دهانه است ، که هر یک 5/80 متر ارتفاع و 8/30 متر طول دارند. طول آن در پی 52/30 مترو عرض آن با زاویه 20 متر است و در 24 دیماه 1335 هَ . ش . اجازه ٔ بهره برداری از آن سد صادر گردیده است .
- سد سفیدرود ؛ ساختمان سد سفیدرود در سال 1335 هَ . ش . در روی رودخانه ٔ سفیدرود درنزدیکی رشت آغاز شد و در اردیبهشت 1342 پایان یافت .این سد در نوع خود مرتفعترین سد جهان است . ارتفاع این سد 105 متر است و 180000 هکتار زمین را مشروب میکند. از نظر حجم در ردیف بیست سد اول دنیا بشمار میرود. نیروی برق سد سفیدرود جمعاً 87500 کیلووات است که بوسیله ٔ پنج توربین هفده هزار و پانصد کیلوواتی تأمین میشود.
- سد شبانکاره ؛ در سال 1317 هَ . ش . برای آبیاری جلگه ٔ شبانکاره ساخته شده . ساختمان سد شبانکاره در روی رودخانه شاهپور شروع شد و در سال 1320 پایان یافت . این سد انحرافی وزنی بطول 110 متر و حفر یک نهر بزرگ بطول 5800 متر و شبکه ٔ انهار آبیاری جمعاً بطول 85 کیلومتر میباشد و فعلاًبالغ بر ششهزار هکتار از اراضی بوسیله ٔ این سد آبیاری میشود.
- سد صیقلان رودبار ؛ رودخانه ٔ صیقلان بار که از شهر رشت میگذرد و با بندهای پوشالی برای رفاه حال کشاورزان بنا شده بود در سال 1326 هَ . ش . طرح ریزی و ساختمان این سد شروع شد و در پائیز همان سال خاتمه یافت . ساختمان سد صیقلان رودبار دارای شش دهانه هر یک بعرض 3/10 متر است که بوسیله ٔ دریچه های متحرک به ارتفاع 2/20 مترباز و بسته میشود.
- سد کرج (سد امیرکبیر) ؛ سد بتونی کرج روی رودخانه ٔ کرج در آذرماه سال 1337 هَ . ش . شروع شد و در سوم آبانماه 1340 مورد استفاده قرار گرفت . این سد 180 متر ارتفاع دارد و در 63 کیلومتری شمال غربی تهران قرار گرفته است . سد کرج برای آبیاری و آب آشامیدنی و تأمین برق مردم تهران است . میزان تولیدی برق این سد در سال به 110 میلیون کیلووات ساعت میرسد.
- سد کرخه ؛ سد انحرافی کرخه بطول 192 متر و ارتفاع 4/5 متر است که برای عبور سیلابهای بزرگ بر روی رودخانه ٔ کرخه بسته شده است . این سد آب رودخانه کرخه را در دو نهر قسمت میکند که بگنجایش 12 متر مکعب در ثانیه آب را عبور میدهد.
- سد کوهرنگ ؛ این سد بر روی رودخانه ٔ شیخ علیخان در کوههای بختیاری زده شده است . سد در حدود دو کیلومتر پائین تر از محل تلاقی آب کوهرنگ با آب شیخ علیخان واقع شده . طول آن دربالا 79 متر و ارتفاع آن از بستر رودخانه 12/10 متر میباشد. این سد از نوع سدهای وزنی بوده و تماماً با بتون و سنگ و ملات و سیمان ساخته شده است . در قسمت وسط دارای آب ریزی است که در موقع سیلاب مازاد آب رودخانه از آن لبریز میشود. در بدنه ٔ سد دریچه ای قرار داده شده که با استفاده از آن میتوان آب مخزن را تخلیه کرد. طول تونل 2841 متر میباشد، سطح مقطع آن که بشکل نعل اسب ساخته شده 11/30 متر مربع بوده و میتوان حداکثر 30 متر مکعب در ثانیه آب را که معادل 2250 سنگ میشود عبور داد. طبق اندازه گیریهایی که در رودخانه ٔ شیخ علیخان در نقاط مختلف زاینده رود بعمل آمده سالیانه در حدود سیصد میلیون متر مکعب آب بطرف زاینده رود جاری میشود. با این ترتیب کشاورزان اصفهان خواهند توانست سالیانه حداقل 15000 هکتار اراضی جدید را تحت کشت آورند. این سد در اول مهرماه 1327 هَ . ش . شروع و روز جمعه 24 مهرماه 1332 خاتمه یافته و افتتاح گردیده است .
- سد گلپایگان ؛ این سد که شهر گلپایگان را مشروب میکند بر روی رودخانه ٔ اناربار احداث و فعالیت آن از سال 1332 هَ . ش . شروع و در 15 اردیبهشت ماه 1336 اجازه ٔ بهره برداری از آن داده شده است .
- سد لتیان ؛ بنای سد لار و لتیان بچند منظور است ، یکی اینکه با جمعآوری آب طغیان رودخانه ٔ جاجرود قسمتی از آب مردم تهران و دشت ورامین تأمین می شود و دیگر تولید نیروی برق بمیزان 72/4 کیلووات ساعت در سال است که برای مصرف برق اول شب های تهران مفید است .
- سد محمدعلی میرزا ؛ در شوشتر برای تقسیم آب بنا شده و به فاصله ٔ 600 ذرع از دروازه ٔ گرگر واقع است . عرض سد 25 و ارتفاع آن 5 و طول 200ذرع و شعاع آن منحنی است .
- سد میانکنگی ؛ در چهل کیلومتری زابل روی رودخانه ٔ هیرمند با بتون مسلح بنا شده . نوع سد دریچه دار و دارای ده دهانه میباشد. عرض هر دهانه 5/8 متر و ارتفاع آن 6/30 متر و طول سد 68/30 متر و عرض آن 20/20 متر است . این سد در اسفندماه 1327 هَ . ش . در سیستان شروع شده و در سال 1334 خاتمه یافته است .
- سد همدان ؛ این سد دراردیبهشت ماه 1338 هَ . ش . در شهر همدان شروع گردید و در سال 1342 اجازه ٔ بهره برداری آن داده شده است . این سد در حدود 280 متر طول و 54 متر ارتفاع دارد. هزینه ٔ سد از دویست و هفتاد میلیون ریال تجاوز کرده است و یک مرکز برق بظرفیت 2/5 میلیون کیلووات برای تأمین روشنایی برق قراء و دهات اطراف همدان در محل سد نصب شده است .
سدهای کوچک و انحرافی دیگر بنام سد چغالوندی و سد چلنگه دار است که در روی رودخانه ٔ کردان بنا شده است .
سدهای دیگر:
- سد خیرآباد .
- سد درورزن در شیراز .
- سد روانسر .
- سد شاوور .
- سد کهک در سیستان .
- سد گنجانجم .
برای جلوگیری و هدر رفتن آب به خاک عراق و آبیاری 50000 هکتار اراضی منطقه ٔ مهران در نظر گرفته شده است .
|| کوه . (مهذب الاسماء). || کوه حائل . (منتهی الارب ). || دیوار. (مهذب الاسماء). || چیزی که از شاخه ها سازند و مر آن را طبقات بود. (آنندراج ) (منتهی الارب ). || عیب ، چون کری وگنگی و مانند آن . (آنندراج ) (منتهی الارب ).
هم ز پیش آب حیوان سدّ ظلمت برگرفت
هم میان آب کر سدی دگر کرد ابتدا.
خاقانی .
شاه سد آب کرد اینک رکاب شاه بوس
تا برای سدّ آتش بندها سازد ترا.
خاقانی .
سدّ سیلاب حوادث در این بلیه ... (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ).
برخی از سدهایی که بر روی رودخانه های ایران ساخته شده به قرار زیرند:
- سد الوند ؛ در 10 کیلومتری شهر قصرشیرین قرار دارد، طول سد 23 متر، ارتفاع آن 1/8 متر، عرض دهانه ٔ کانال آبگیر 4/80 متر و شامل دو دهانه با دو دریچه ٔ فلزی است . از سال احداث سد تاکنون تعدادی خانه لوله کشی شده و از آب سدالوند استفاده میکنند.
- سد بمپور ؛ ساختمان این سد توسط بنگاه مستقل آبیاری در سال 1331 هَ . ش . شروع شده و در خرداد سال 1335 خاتمه یافته است . نوع سد وزنی (دورسوار) می باشد که از بتن ساخته شده ، طول سد در خطالرأس آب ریز 6 متر و ارتفاع از زاویه ٔ جلو 3/5 متر و ضخامت از دور سوار پائین 6 متر می باشد، عرض زاویه ٔ جلو 8 متر، عرض زاویه ٔ عقب 15 متر، مقدار سیل پیش بینی شده 2100 متر مکعب میباشد.
- سد حشمت رود ؛ این سد در سال 1325 هَ .ش . آغاز و در 1326 پایان یافته است . سد حشمت رود شامل لبریز بتونی به ارتفاع 2/25 متر و ده دریچه ٔ متحرک بعرض صد متر و ارتفاع 2/22 متر میباشد، برای آبیاری شش هزار هکتار اراضی برنجکاری لاهیجان تأمین آب شده است .
- سد دز ؛ این سد بر روی رودخانه ٔ دز در نزدیکی شهر اندیمشک بنا شده است و یکی از بلندترین سدهای جهانست . ارتفاع سد متجاوز از 180 متر یا دوسوم بلندی برج ایفل پاریس است . این سد در 25 کیلومتری شمال دزفول و بر روی رودخانه ٔ دز بنا شده . بلندترین سدخاورمیانه و ششمین سد مرتفع جهانست . کارهای مقدماتی این سد در سال 1336 هَ . ش . آغاز شده و در اسفندماه 1341 کلیه کارهای ساختمانی آن بپایان رسیده . یکی ازهدفهای بااهمیت این سد جلوگیری از خساراتی است که بر اثر طغیان رودخانه های دز و کارون بشهر و قصبات اطراف این رودخانه وارد میشود. نیروی برق هیدروالکتریک این سد در مرحله ٔ اول عبارت است از دو توربوژنراتور هر یک بقدرت 65000 کیلووات ساعت جمعاً 130000 کیلووات که انرژی سالیانه ٔ آن 1860000 کیلووات ساعت میباشد.
- سد زهک ؛ از نوع سدهای دریچه دار است که با بتون مسلح در 27 کیلومتری شهر زابل بنا شده است و دارای 8 دهانه است ، که هر یک 5/80 متر ارتفاع و 8/30 متر طول دارند. طول آن در پی 52/30 مترو عرض آن با زاویه 20 متر است و در 24 دیماه 1335 هَ . ش . اجازه ٔ بهره برداری از آن سد صادر گردیده است .
- سد سفیدرود ؛ ساختمان سد سفیدرود در سال 1335 هَ . ش . در روی رودخانه ٔ سفیدرود درنزدیکی رشت آغاز شد و در اردیبهشت 1342 پایان یافت .این سد در نوع خود مرتفعترین سد جهان است . ارتفاع این سد 105 متر است و 180000 هکتار زمین را مشروب میکند. از نظر حجم در ردیف بیست سد اول دنیا بشمار میرود. نیروی برق سد سفیدرود جمعاً 87500 کیلووات است که بوسیله ٔ پنج توربین هفده هزار و پانصد کیلوواتی تأمین میشود.
- سد شبانکاره ؛ در سال 1317 هَ . ش . برای آبیاری جلگه ٔ شبانکاره ساخته شده . ساختمان سد شبانکاره در روی رودخانه شاهپور شروع شد و در سال 1320 پایان یافت . این سد انحرافی وزنی بطول 110 متر و حفر یک نهر بزرگ بطول 5800 متر و شبکه ٔ انهار آبیاری جمعاً بطول 85 کیلومتر میباشد و فعلاًبالغ بر ششهزار هکتار از اراضی بوسیله ٔ این سد آبیاری میشود.
- سد صیقلان رودبار ؛ رودخانه ٔ صیقلان بار که از شهر رشت میگذرد و با بندهای پوشالی برای رفاه حال کشاورزان بنا شده بود در سال 1326 هَ . ش . طرح ریزی و ساختمان این سد شروع شد و در پائیز همان سال خاتمه یافت . ساختمان سد صیقلان رودبار دارای شش دهانه هر یک بعرض 3/10 متر است که بوسیله ٔ دریچه های متحرک به ارتفاع 2/20 مترباز و بسته میشود.
- سد کرج (سد امیرکبیر) ؛ سد بتونی کرج روی رودخانه ٔ کرج در آذرماه سال 1337 هَ . ش . شروع شد و در سوم آبانماه 1340 مورد استفاده قرار گرفت . این سد 180 متر ارتفاع دارد و در 63 کیلومتری شمال غربی تهران قرار گرفته است . سد کرج برای آبیاری و آب آشامیدنی و تأمین برق مردم تهران است . میزان تولیدی برق این سد در سال به 110 میلیون کیلووات ساعت میرسد.
- سد کرخه ؛ سد انحرافی کرخه بطول 192 متر و ارتفاع 4/5 متر است که برای عبور سیلابهای بزرگ بر روی رودخانه ٔ کرخه بسته شده است . این سد آب رودخانه کرخه را در دو نهر قسمت میکند که بگنجایش 12 متر مکعب در ثانیه آب را عبور میدهد.
- سد کوهرنگ ؛ این سد بر روی رودخانه ٔ شیخ علیخان در کوههای بختیاری زده شده است . سد در حدود دو کیلومتر پائین تر از محل تلاقی آب کوهرنگ با آب شیخ علیخان واقع شده . طول آن دربالا 79 متر و ارتفاع آن از بستر رودخانه 12/10 متر میباشد. این سد از نوع سدهای وزنی بوده و تماماً با بتون و سنگ و ملات و سیمان ساخته شده است . در قسمت وسط دارای آب ریزی است که در موقع سیلاب مازاد آب رودخانه از آن لبریز میشود. در بدنه ٔ سد دریچه ای قرار داده شده که با استفاده از آن میتوان آب مخزن را تخلیه کرد. طول تونل 2841 متر میباشد، سطح مقطع آن که بشکل نعل اسب ساخته شده 11/30 متر مربع بوده و میتوان حداکثر 30 متر مکعب در ثانیه آب را که معادل 2250 سنگ میشود عبور داد. طبق اندازه گیریهایی که در رودخانه ٔ شیخ علیخان در نقاط مختلف زاینده رود بعمل آمده سالیانه در حدود سیصد میلیون متر مکعب آب بطرف زاینده رود جاری میشود. با این ترتیب کشاورزان اصفهان خواهند توانست سالیانه حداقل 15000 هکتار اراضی جدید را تحت کشت آورند. این سد در اول مهرماه 1327 هَ . ش . شروع و روز جمعه 24 مهرماه 1332 خاتمه یافته و افتتاح گردیده است .
- سد گلپایگان ؛ این سد که شهر گلپایگان را مشروب میکند بر روی رودخانه ٔ اناربار احداث و فعالیت آن از سال 1332 هَ . ش . شروع و در 15 اردیبهشت ماه 1336 اجازه ٔ بهره برداری از آن داده شده است .
- سد لتیان ؛ بنای سد لار و لتیان بچند منظور است ، یکی اینکه با جمعآوری آب طغیان رودخانه ٔ جاجرود قسمتی از آب مردم تهران و دشت ورامین تأمین می شود و دیگر تولید نیروی برق بمیزان 72/4 کیلووات ساعت در سال است که برای مصرف برق اول شب های تهران مفید است .
- سد محمدعلی میرزا ؛ در شوشتر برای تقسیم آب بنا شده و به فاصله ٔ 600 ذرع از دروازه ٔ گرگر واقع است . عرض سد 25 و ارتفاع آن 5 و طول 200ذرع و شعاع آن منحنی است .
- سد میانکنگی ؛ در چهل کیلومتری زابل روی رودخانه ٔ هیرمند با بتون مسلح بنا شده . نوع سد دریچه دار و دارای ده دهانه میباشد. عرض هر دهانه 5/8 متر و ارتفاع آن 6/30 متر و طول سد 68/30 متر و عرض آن 20/20 متر است . این سد در اسفندماه 1327 هَ . ش . در سیستان شروع شده و در سال 1334 خاتمه یافته است .
- سد همدان ؛ این سد دراردیبهشت ماه 1338 هَ . ش . در شهر همدان شروع گردید و در سال 1342 اجازه ٔ بهره برداری آن داده شده است . این سد در حدود 280 متر طول و 54 متر ارتفاع دارد. هزینه ٔ سد از دویست و هفتاد میلیون ریال تجاوز کرده است و یک مرکز برق بظرفیت 2/5 میلیون کیلووات برای تأمین روشنایی برق قراء و دهات اطراف همدان در محل سد نصب شده است .
سدهای کوچک و انحرافی دیگر بنام سد چغالوندی و سد چلنگه دار است که در روی رودخانه ٔ کردان بنا شده است .
سدهای دیگر:
- سد خیرآباد .
- سد درورزن در شیراز .
- سد روانسر .
- سد شاوور .
- سد کهک در سیستان .
- سد گنجانجم .
برای جلوگیری و هدر رفتن آب به خاک عراق و آبیاری 50000 هکتار اراضی منطقه ٔ مهران در نظر گرفته شده است .
|| کوه . (مهذب الاسماء). || کوه حائل . (منتهی الارب ). || دیوار. (مهذب الاسماء). || چیزی که از شاخه ها سازند و مر آن را طبقات بود. (آنندراج ) (منتهی الارب ). || عیب ، چون کری وگنگی و مانند آن . (آنندراج ) (منتهی الارب ).
فرهنگ عمید
صد؛ عدد صد.
صد، عدد صد.
۱. دیواری ضخیم که از سنگ و سیمان یا آجر و آهک یا چوب و آهن برای بالا آمدن سطح آب و آبیاری زمین های اطراف یا جلوگیری از سیل، در جلو آب می سازند.
۲. [عربی: سَدّ، جمع: اَسداد] بند، حائل میان دو چیز.
۳. (اسم مصدر ) بستن، بند کردن.
۴. (اسم مصدر ) به هم آوردن رخنه.
۱. دیواری ضخیم که از سنگ و سیمان یا آجر و آهک یا چوب و آهن برای بالا آمدن سطح آب و آبیاری زمین های اطراف یا جلوگیری از سیل، در جلو آب می سازند.
۲. [عربی: سَدّ، جمع: اَسداد] بند، حائل میان دو چیز.
۳. (اسم مصدر ) بستن، بند کردن.
۴. (اسم مصدر ) به هم آوردن رخنه.
۱. دیواری ضخیم که از سنگ و سیمان یا آجر و آهک یا چوب و آهن برای بالا آمدن سطح آب و آبیاری زمین‌های اطراف یا جلوگیری از سیل، در جلو آب می‌سازند.
۲. [عربی: سَدّ، جمع: اَسداد] بند؛ حائل میان دو چیز.
۳. (اسم مصدر) بستن؛ بند کردن.
۴. (اسم مصدر) به هم‌آوردن رخنه.
دانشنامه عمومی
سَد یا به فارسی «بَند» مانعی است که در جلوی جریان آب و برای مهار کردن آن ساخته می شود. سد دیواری محکم است که به منظور مهار کردن یا تغییر مسیر آب در عرض دره یا میان دو کوه و در مسیر رود ایجاد می کنند.
سدهای وزنی
سدهای قوسی
در پشت سد، دریاچه ای درست می شود که آبش را اندوخته می کنند تا در موقع نیاز از آن استفاده کنند. سدها در نگهداری و استفاده از منابع آب و زمین به انسان یاری می رسانند. سدی که در جای مناسب ساخته می شود، می تواند جلوی بسیاری از سیل ها و طغیان های آبی را بگیرد.
در دریاچه های پشت سدها، آب آشامیدنی مورد نیاز مردم و چارپایان اندوخته می شود. با ساختن هر سد، بسیاری از زمین های خشک به زیر کشت می روند. جاری شدن آب از سدها، ماشین هایی به نام توربین را به حرکت درمی آورد و اینها نیز به نوبهٔ خود، مولّدهای برق را به چرخش درمی آورند و نیروی برق پدیدمی آورند.
افزودن ارتفاع آب به وسیله ایجاد سد، می تواند فقط به منظور مهار یا تغییر مسیر آب رودخانه باشد یا به یک یا چند منظور مانند ذخیره کردن آب در پشت سد برای کشاورزی، آبیاری و آبرسانی، مصرف صنعتی، آبزی پروری، آب راه گستری یا تولید انرژی برقابی هدف اصلی در ایجاد سد بوده باشد.
سدهای وزنی
سدهای قوسی
در پشت سد، دریاچه ای درست می شود که آبش را اندوخته می کنند تا در موقع نیاز از آن استفاده کنند. سدها در نگهداری و استفاده از منابع آب و زمین به انسان یاری می رسانند. سدی که در جای مناسب ساخته می شود، می تواند جلوی بسیاری از سیل ها و طغیان های آبی را بگیرد.
در دریاچه های پشت سدها، آب آشامیدنی مورد نیاز مردم و چارپایان اندوخته می شود. با ساختن هر سد، بسیاری از زمین های خشک به زیر کشت می روند. جاری شدن آب از سدها، ماشین هایی به نام توربین را به حرکت درمی آورد و اینها نیز به نوبهٔ خود، مولّدهای برق را به چرخش درمی آورند و نیروی برق پدیدمی آورند.
افزودن ارتفاع آب به وسیله ایجاد سد، می تواند فقط به منظور مهار یا تغییر مسیر آب رودخانه باشد یا به یک یا چند منظور مانند ذخیره کردن آب در پشت سد برای کشاورزی، آبیاری و آبرسانی، مصرف صنعتی، آبزی پروری، آب راه گستری یا تولید انرژی برقابی هدف اصلی در ایجاد سد بوده باشد.
wiki: سد
دانشنامه آزاد فارسی
سد (dam)
سازه ای برای جلوگیری از جاری شدن سیل و جمع آوری آب برای ذخیره سازی ، آبیاری ، و تولید برق. بزرگ ترین سدها از نوع خاک وسنگی اند که به سد خاکینیز معروف اند. سدهای قدیمی بریتانیا، که حدود ۱۸۰۰ و پیش از آن ساخته شدند، هسته ای از خاک رُس ورزداده(مخلوطِ خاک رُس و آب برای افزایش نفوذناپذیری) داشتند. این نوع سد را معمولاً در درّه های عریض می سازند . در درّه های باریک و عمیق باید سد بتونی ساخت ، زیرا فقط بتون مسلح در برابر فشار بالای آب پشت این سدها مقاومت می کند.سدهای بتونی . یکی از پیشرفت های ارزشمند در نواحی کم باران ، مانند بخش هایی از برزیل ، ساخت سدهای زیرزمینی است که در آن ها آب روی بستر سنگیذخیره می شود. دیواری تا سطح زمین احداث می شود تا از تبخیر سریع آب جلوگیری کند. بسیاری از سدهای بتونی مقطع مثلثی دارند و وجه عمودی آن ها به طرف بالادست سد است . وزن عمودی این سدها آن ها را در جای خود نگه می دارد. این سدها را سد وزنیمی نامند. امروزه برای ساختن سدهای بسیار بزرگ از این روش استفاده نمی کنند، زیرا بسیار پرهزینه و وقت گیر است . سایر سدهای بتونی را به شکل قوسی می سازند. شکل قوسی سد سبب می شود نیروی افقی به دیواره های درّه منتقل شود. مقاومت سد قوسی، درست مانند پل قوسی ، به سبب شکل قوسی آن است . در قرن ۲۰ ساخت این نوع سد بسیار رایج شد . این سدها از انواع دیگر مقاوم ترند و مصالح کمتری برای ساختن آن ها مصرف می شود.
سد پشت بنددار. این نوع سد زمانی ساخته می شود که صرفه جویی در هزینۀ ساخت اهمیت داشته باشد یا شرایط پی چنان باشد که نشود سد دیگری را انتخاب کرد. قسمت بالادست سد پشت بنددارمتشکل از تعدادی طرّه ، دال، قوس یا گنبداست که از پشت به ردیفی از پشت بند تکیه دارند. این نوع سد را معمولاً از بتون مسلح و بتون پیش تنیده می سازند.
سدهای خاکی . این سدها هسته ای نفوذناپذیر دربرابر آب دارند که قبلاً از خاک رُس ورزداده ساخته می شد، اما اکنون آن را از بتون می سازند. ساخت این نوع سد، حتی در اندازه های بسیار بزرگ ، کاملاً به صرفه است . سد سنگریزنوعی سد خاکی است که در آن ، به جای تودۀ متراکم خاک ، از سنگریزه استفاده می شود.
سدهای مهم . سد روگوندر تاجیکستان ، با ارتفاع ۳۳۵ متر، مرتفع ترین سد جهان است . سد نیو کورنلیا تِیلینگز، در امریکا، با حجم ۲۰۹میلیون متر مکعب ، حجیم ترین سد جهان است . سد آبشار اوئندر اوگاندا، با گنجایش ۲۰۴.۸میلیارد متر مکعب ، بیشترین گنجایش را دارد. سد ایتایپو، بر روی رودی بین برزیل و پاراگوئه، بزرگ ترین نیروگاه آبی را دارد و ۱۲,۷۰۰ مگاوات برق تولید می کند. ساختمان سد سه دره، در جانگ جیانگ، رسماً در ۱۹۹۴ آغاز شد و در ۲۰۰۹ تکمیل خواهد شد. در عهدنامه ای بین هند و نپال ، مصوبِ نپال (۱۹۹۶)، طرح هایی برای ساختن سد پانچشوار، با ارتفاع ۳۱۵ متر گنجانده شده است. در ۱۹۹۷، تقریباً ۴۰هزار سد بزرگ به ارتفاع بیش از پانزده متر، و ۸۰۰هزار سد کوچک در جهان فعال بود.
سد و محیط زیست. سدها در طرح های عظیم آبیاری بسیار مفیدند و منبع ارزان و مطمئن تولید برق محسوب می شوند، امّا مشکلات زیست محیطی بسیاری ایجاد می کنند. کوچ اجباری جوامع محلی ، آب گرفتگی و شورشدن خاک ، و از بین رفتن زیستگاه ها از آن جمله اند. با احداث سد کانزادر زیمبابوه ، زیستگاه کرگدن ها، که ازجمله پستاندارانی اند که نسل آن ها به شدت درمعرض خطر انقراض است ، زیر آب رفت. کارآیی سدهای عظیم نیز نیاز به بحث و بررسی دارد ، زیرا مخزن آن ها از پایین پر از گل ولای می شود و درنتیجه، عمق مخزن و حجم آبِ جمع شده در پشت سد کاهش می یابد. این امر سبب کاهش میزان برق حاصل از توربین های برقابی می شود. محروم ماندن نواحی پایین تر رودخانه از رسوبات حاصل خیز نیز تأثیر نامطلوبی بر رودخانه و حیات آبی می گذارد. رسوباتی که قبلاً با آب به پایین دست رودخانه منتقل می شدند، اکنون پشت سد انباشته می شوند. این امر سیلیکات های موجود در آب را کاهش می دهد و درنتیجه، سبب تغییر نوع جلبک های دریا به سود گونه هایی می شود که گُل های سمی می دهند. این گل ها ماهی ها و سایر جانوران آبزی را می کشند.
تخریب سد. نخستین سدی که بنا به ملاحظات زیست محیطی تخریب شد بر رودخانۀ کلاید، در نیوپورت، واقع در ورمونت امریکا، قرار داشت (۱۹۹۶). در ۱۹۹۷، تخریب چندین سد، به ویژه در امریکا، استرالیا و فرانسه منجربه بروز درگیری هایی شد.
سازه ای برای جلوگیری از جاری شدن سیل و جمع آوری آب برای ذخیره سازی ، آبیاری ، و تولید برق. بزرگ ترین سدها از نوع خاک وسنگی اند که به سد خاکینیز معروف اند. سدهای قدیمی بریتانیا، که حدود ۱۸۰۰ و پیش از آن ساخته شدند، هسته ای از خاک رُس ورزداده(مخلوطِ خاک رُس و آب برای افزایش نفوذناپذیری) داشتند. این نوع سد را معمولاً در درّه های عریض می سازند . در درّه های باریک و عمیق باید سد بتونی ساخت ، زیرا فقط بتون مسلح در برابر فشار بالای آب پشت این سدها مقاومت می کند.سدهای بتونی . یکی از پیشرفت های ارزشمند در نواحی کم باران ، مانند بخش هایی از برزیل ، ساخت سدهای زیرزمینی است که در آن ها آب روی بستر سنگیذخیره می شود. دیواری تا سطح زمین احداث می شود تا از تبخیر سریع آب جلوگیری کند. بسیاری از سدهای بتونی مقطع مثلثی دارند و وجه عمودی آن ها به طرف بالادست سد است . وزن عمودی این سدها آن ها را در جای خود نگه می دارد. این سدها را سد وزنیمی نامند. امروزه برای ساختن سدهای بسیار بزرگ از این روش استفاده نمی کنند، زیرا بسیار پرهزینه و وقت گیر است . سایر سدهای بتونی را به شکل قوسی می سازند. شکل قوسی سد سبب می شود نیروی افقی به دیواره های درّه منتقل شود. مقاومت سد قوسی، درست مانند پل قوسی ، به سبب شکل قوسی آن است . در قرن ۲۰ ساخت این نوع سد بسیار رایج شد . این سدها از انواع دیگر مقاوم ترند و مصالح کمتری برای ساختن آن ها مصرف می شود.
سد پشت بنددار. این نوع سد زمانی ساخته می شود که صرفه جویی در هزینۀ ساخت اهمیت داشته باشد یا شرایط پی چنان باشد که نشود سد دیگری را انتخاب کرد. قسمت بالادست سد پشت بنددارمتشکل از تعدادی طرّه ، دال، قوس یا گنبداست که از پشت به ردیفی از پشت بند تکیه دارند. این نوع سد را معمولاً از بتون مسلح و بتون پیش تنیده می سازند.
سدهای خاکی . این سدها هسته ای نفوذناپذیر دربرابر آب دارند که قبلاً از خاک رُس ورزداده ساخته می شد، اما اکنون آن را از بتون می سازند. ساخت این نوع سد، حتی در اندازه های بسیار بزرگ ، کاملاً به صرفه است . سد سنگریزنوعی سد خاکی است که در آن ، به جای تودۀ متراکم خاک ، از سنگریزه استفاده می شود.
سدهای مهم . سد روگوندر تاجیکستان ، با ارتفاع ۳۳۵ متر، مرتفع ترین سد جهان است . سد نیو کورنلیا تِیلینگز، در امریکا، با حجم ۲۰۹میلیون متر مکعب ، حجیم ترین سد جهان است . سد آبشار اوئندر اوگاندا، با گنجایش ۲۰۴.۸میلیارد متر مکعب ، بیشترین گنجایش را دارد. سد ایتایپو، بر روی رودی بین برزیل و پاراگوئه، بزرگ ترین نیروگاه آبی را دارد و ۱۲,۷۰۰ مگاوات برق تولید می کند. ساختمان سد سه دره، در جانگ جیانگ، رسماً در ۱۹۹۴ آغاز شد و در ۲۰۰۹ تکمیل خواهد شد. در عهدنامه ای بین هند و نپال ، مصوبِ نپال (۱۹۹۶)، طرح هایی برای ساختن سد پانچشوار، با ارتفاع ۳۱۵ متر گنجانده شده است. در ۱۹۹۷، تقریباً ۴۰هزار سد بزرگ به ارتفاع بیش از پانزده متر، و ۸۰۰هزار سد کوچک در جهان فعال بود.
سد و محیط زیست. سدها در طرح های عظیم آبیاری بسیار مفیدند و منبع ارزان و مطمئن تولید برق محسوب می شوند، امّا مشکلات زیست محیطی بسیاری ایجاد می کنند. کوچ اجباری جوامع محلی ، آب گرفتگی و شورشدن خاک ، و از بین رفتن زیستگاه ها از آن جمله اند. با احداث سد کانزادر زیمبابوه ، زیستگاه کرگدن ها، که ازجمله پستاندارانی اند که نسل آن ها به شدت درمعرض خطر انقراض است ، زیر آب رفت. کارآیی سدهای عظیم نیز نیاز به بحث و بررسی دارد ، زیرا مخزن آن ها از پایین پر از گل ولای می شود و درنتیجه، عمق مخزن و حجم آبِ جمع شده در پشت سد کاهش می یابد. این امر سبب کاهش میزان برق حاصل از توربین های برقابی می شود. محروم ماندن نواحی پایین تر رودخانه از رسوبات حاصل خیز نیز تأثیر نامطلوبی بر رودخانه و حیات آبی می گذارد. رسوباتی که قبلاً با آب به پایین دست رودخانه منتقل می شدند، اکنون پشت سد انباشته می شوند. این امر سیلیکات های موجود در آب را کاهش می دهد و درنتیجه، سبب تغییر نوع جلبک های دریا به سود گونه هایی می شود که گُل های سمی می دهند. این گل ها ماهی ها و سایر جانوران آبزی را می کشند.
تخریب سد. نخستین سدی که بنا به ملاحظات زیست محیطی تخریب شد بر رودخانۀ کلاید، در نیوپورت، واقع در ورمونت امریکا، قرار داشت (۱۹۹۶). در ۱۹۹۷، تخریب چندین سد، به ویژه در امریکا، استرالیا و فرانسه منجربه بروز درگیری هایی شد.
wikijoo: سد
فرهنگ فارسی ساره
آب بند
فرهنگستان زبان و ادب
[ژئوفیزیک] ← سد جنبش
{block} [ورزش] 1. در بسکتبال، هرنوع مانع یا ایجاد مانع 2. در بسکتبال، تماس غیرقانونی که مانع از حرکت مهاجم شود
{block} [ورزش] 1. در بسکتبال، هرنوع مانع یا ایجاد مانع 2. در بسکتبال، تماس غیرقانونی که مانع از حرکت مهاجم شود
واژه نامه بختیاریکا
چُته؛ گیر
جدول کلمات
ترا
پیشنهاد کاربران
سدیدن در برابر چیزی = مانند سد عملیدن.
در زبان عربی علاوه بر معانی ذکر شده
سَدّ = زولی سَدّی یعنی قالی را دار کن شروع به بنا کردن دار قالی برای بافتن بکن
برای هر سَدّی نَسجی هست
قالی که دار می کنند برای بافتن
سَدّ = زولی سَدّی یعنی قالی را دار کن شروع به بنا کردن دار قالی برای بافتن بکن
برای هر سَدّی نَسجی هست
قالی که دار می کنند برای بافتن
این واژه عربی است
پارس آن بند است
بند کرخه
بند منجیل
بند دز
پارس آن بند است
بند کرخه
بند منجیل
بند دز
در زبان ترکی برای سد های کوچک که جلوی نهرها بسته می شود، از کلمه های، " بَرَه " ، " وَریا " ، " وَریان " ، بند " و" بَت " ( که همان ترکی شده بند است ) ، استفاده می شود. در خسروشاه آذربایجان ، " وَریان " می گویند. در مناطق ترک نشین نیز معمولاً برای نامیدن سدهای بزرگ روی رودها از واژه عربی آن، ( سد ) استفاده می نمایند.
سد :[ اصطلاح تخته نرد] بستن راه حریف
.
واژه ی �سد� در فرهنگ واژگان سانسکریت که خواهر زبان پارسی ست، به شکل सेतु setu و به معنای dike, نهر، بند، مانع، بند آب، سد، خندق، خاکریز، اب گذر، اب بند آمده است.
واژه ی �سد� در فرهنگ واژگان سانسکریت که خواهر زبان پارسی ست، به شکل सेतु setu و به معنای dike, نهر، بند، مانع، بند آب، سد، خندق، خاکریز، اب گذر، اب بند آمده است.
"شمارها در پارسی" ( Numbers in Persian )
یک [۰^۱۰]
دو
سه
چهار
پنج
شش
هفت
هشت
نه
ده [۱^۱۰]
بیست
سی
چهل
پنجاه
شست
هفتاد
هشتاد
نود
یک سد [۲^۱۰]
دو صد ( دوی ست )
سه صد ( سی سد )
چهار صد
پنج صد ( پان صد )
شش صد
هفت صد
هشت صد
نه صد
یک هزار [۳^۱۰]
دو هزار
سه هزار
چهار هزار
پنج هزار
شش هزار
هفت هزار
هشت هزار
نه هزار
ده هزار [۴^۱۰]
یک صد هزار [۵^۱۰]
یک م یلیون [۶^۱۰]
یک بی یلیون ( یک م یلیارد ) [۹^۱۰]
یک تری یلیون [۱۲^۱۰]
یک کوادریلیون
یک کویینت یلیون
یک سکست یلیون
یک سپت یلیون
یک اوکت یلیون
یک نون یلیون
یک دس یلیون
یک اون دس یلیون
یک دوئودس یلیون
یک تره دس یلیون
یک کواتوردس یلیون
یک کویین دس یلیون
یک سکس دس یلیون
یک سپتن دس یلیون
یک اوکتودس یلیون
یک نووم دس یلیون
یک ویجینت یلیون
یک [۰^۱۰]
دو
سه
چهار
پنج
شش
هفت
هشت
نه
ده [۱^۱۰]
بیست
سی
چهل
پنجاه
شست
هفتاد
هشتاد
نود
یک سد [۲^۱۰]
دو صد ( دوی ست )
سه صد ( سی سد )
چهار صد
پنج صد ( پان صد )
شش صد
هفت صد
هشت صد
نه صد
یک هزار [۳^۱۰]
دو هزار
سه هزار
چهار هزار
پنج هزار
شش هزار
هفت هزار
هشت هزار
نه هزار
ده هزار [۴^۱۰]
یک صد هزار [۵^۱۰]
یک م یلیون [۶^۱۰]
یک بی یلیون ( یک م یلیارد ) [۹^۱۰]
یک تری یلیون [۱۲^۱۰]
یک کوادریلیون
یک کویینت یلیون
یک سکست یلیون
یک سپت یلیون
یک اوکت یلیون
یک نون یلیون
یک دس یلیون
یک اون دس یلیون
یک دوئودس یلیون
یک تره دس یلیون
یک کواتوردس یلیون
یک کویین دس یلیون
یک سکس دس یلیون
یک سپتن دس یلیون
یک اوکتودس یلیون
یک نووم دس یلیون
یک ویجینت یلیون
شکل درست نوشتن عدد سد ۱۰۰ چون واژه ای پارسی است
ممنوع کردن
کلمات دیگر: