کلمه جو
صفحه اصلی

علایم حقیقت

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ابزار عرفی شناخت استعمالات حقیقی از مجازی را علایم حقیقت گویند.
علایم حقیقت، به معنای نشانه ها و شیوه های عرفی است که عرف به کمک آنها، نوع استعمال یک لفظ در معنا را از نظر حقیقت بودن یا نبودن مشخص می کند؛ به بیان دیگر، گاهی انسان شک می کند که یک لفظ برای معنایی خاص وضع شده یا نه، برای مثال شک می کند که لفظ «اسد» برای حیوان درنده وضع شده یا نه، در نتیجه، نمی داند آیا استعمال این لفظ در این معنا، به صورت مجاز است تا به قرینه صارفه نیاز باشد یا به صورت حقیقت است.
راه های شناخت حقیقت از مجاز
علمای اصول، برای تشخیص معنای حقیقی از معنای مجازی، راه ها و نشانه های مختلفی ذکر نموده اند؛ برای مثال، در کتاب «هدایة المسترشدین» بیش از دوازده علامت ذکر شده است، ولی مهم ترین و معروف ترین آنها سه علامت است: ۱. تبادر؛ ۲. عدم صحت سلب؛ ۳. اطراد.


کلمات دیگر: