مَزدَیَسنا یا دین زرتشتی نام دین
پیامبر ایرانی، زرتشت اسپنتمان است. مزدَیَسنا صفتی به معنای پرستنده اهورامزدا است. مزدا همان خدای یگانه است. مزدَیَسنا ضد دیویَسنا است. دیویَسنا هم به معنی پرستنده دیو یا دَئوَ است و ضد آن واژه وی-دَئوَ یا ضد دیو است. مزدَیَسنا پیرامون ۱۲۰۰ تا ۱۰۰۰ پیش از میلاد از سوی پیامبر ایرانی، زرتشت اسپنتمان، پایه گذاری شد.
آیین سدره پوشی: مراسمی مذهبی است که در طی آن شخص نوجوان با بستن کشتی رسماً به دین زرتشتی می گرود.
گاهنبارها: جشن های آیینی که مجموعاً هفت جشن در سال برای خدا و فروزه های هفت گانه ی اوست نیز جزو آداب دینی آنان شمرده می شود که مهم ترین آن ها جشن نوروز است.
نوروز: هم زمان با اعتدال بهاری است و دوره جشن های نوروزی که تا شش روز هم زمان با زادروز زرتشت دنبال می شود.
جشن فروردینگان: جشن و مراسمی است که به بزرگداشت روان درگذشتگان زرتشتی انجام می شود.
جشن خردادگان: در ششمین روز ماه خرداد این جشن به پاسداشت آب و آبادانی برگزار می شود.
جشن تیرگان: در سیزدهمین روز از ماه تیر هرساله جشن تیرگان برگزار می شود. این جشن به امید دور کردن خشک سالی انجام می گیرد.
جشن امردادگان: این جشن در روز هفتم ماه اَمُرداد برگزار می شود.
جشن مهرگان: از جشن های قدیمی ایرانی است که از هر ساله در روز ۱۶ مهر به نام ایزد مهر برگزار می شود. جشن مهرگان اگرچه امروزه محدود به جوامع زرتشتی شده اما درگذشته به خوبی میان مسلمانان ساکن ایران به ویژه سلاطین و طبقه مرفه رایج بوده است.
جشنآبانگان :این جشن برای بزرگداشت اردویسور ناهید پاک نگهبان آب در زمین است و در آن دختران و زنان می رقصند و روی هم آب می پاشند. این جشن را می توان یادگار آناهیتا الههٔ مهر یا همان اردویسور ناهید پاک حساب کرد.
جشن بهمنگان: این جشن، هر ساله در روز ۲ بهمن برگزار می شود.
جشن سده: از جشن های قدیمی است که هر سال در ۱۰ بهمن برگزار می شود. این جشن با برپایی آتش بزرگ همراه است.
جشن اسفندگان: یا اسفندگان در روز ۵ اسفند انجام می شود که جشن بزرگداشت سپندارمَذ و نیز ارج نهادن به مقام زن و گرامی داشت زمین است.
زرتشت به ویرایش و بازبینی کیش کهن آریایی پرداخت و اندک اندک برای خود پیروانی یافت که پس از وی به مزدیسنان یا زرتشتیان شُهره شدند. در ادبیات مزدیسنا نیز مزدیسن با گویش پهلوی، هم معنی دین آورده به زرتشت، راستی پرست و با صفت زرتشتی آمده است. همچنین به زرتشتیان بهدینان نیز می گویند.
عناصر مزدَیَسنا یکتاپرستانه اند و از یکتاپرستی سرچشمه می گیرند. البته در برخی منابع از ایشان به نام دوگانه پرست هم یاد شده که بیشتر در اثر اشتباهی است که در شناخت درست مزدیسنا و بر اساس برداشت هایی از دو کتاب دینکرد و بندهشن انجام شده و مزدیسنان با زروانیان به اشتباه یکی پنداشته شده اند. زیرا باور به دوگانگی آفرینشی در میان زروانیان نیرومند است نه مزدیسنان. کتاب مقدس زرتشتیان گات ها است که (سرودها) سخنان شخص زرتشت بوده است.
دین زرتشتی برپایه یکتاپرستی نسبی است. یعنی زرتشتیان به خدای بزرگی به نام اهورامزدا ایمان دارند و تمامی خیر را ساخته ی او می دانند در حالی که تمامی شر را ساخته اهریمن به عبارتی به وجود دو خدا اعتقاد داشتند . این دوگانگی موجب شد که مسلمانان پس از چیرگی بر ایران، زرتشتیان را دوگانه پرست بنامند.
