پوشنگ

پوشنگ (بوشنج، فوشنج یا بوشنگ ) که در منابع عربی «فسانج» نیز خوانده شده، با نام تغییریافته زنده جان نام شهری باستانی است در خراسان که هم اکنون مرکز ولسوالی زنده جان در افغانستان است.
دانشنامهٔ جهان اسلام
دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
این شهر در باختر شهر هرات و در در میانهٔ راه دو شهر بوزجان و هرات جای دارد.
در سدهٔ چهارم هجری گستردگی این شهر به اندازهٔ نیمی از هرات آن زمان گزارش شده است. در این زمان این شهر سه دروازه داشته که یکی رو به قهستان، یکی رو به نیشابور و دیگری رو به هرات گشوده می شده است.
ساخت این شهر را از پشنگ، چهرهٔ اسطوره ای، می دانند. همچنین ساخت آن را از کارهای شاپور یکم می دانند. در روزگار ساسانیان پوشنگ به همراه هرات و بادغیس زیر فرمان یک شاه گردانده می شده است.

رجوع شود به:بوشنج

[ویکی فقه] پوشَنْگ، یا پوشنج، فوشنج، شهر و ناحیه ای کهن در خراسان بزرگ می باشد.
پوشنگ بر سر راه هرات به نیشابور واقع بوده، و با هرات یک منزل فاصله د اشته است. احتمالاً آبادی زنده جان امروزی، واقع در۴۰ کیلومتری جنوب غربی هرات، در غرب افغانستان منطبق با پوشنگ تاریخی است.
پیشینه تاریخی قبل اسلام
پیشینه تاریخی این شهر به دوران ساسانیان باز می گردد. مؤلف گمنام رساله شهرستان های ایران، بنیاد این شهر را به شاپور یکم ساسانی (سلطنت ۲۴۰-۲۷۰م) نسبت می دهد، اما برخی از مورخان متأخرتر بنیاد این شهر را به پوشنگ، پسر (در واقع پدر) افراسیاب تورانی، و برخی دیگر به هوشنگ، پادشاه اساطیری پیشدادیان نسبت داده اند. شاید این انتساب ناشی از تشابه لفظی نام پوشنگ با نام این شخصیت های اساطیری باشد.هنگامی که شاپور یکم ساسانی بر تخت نشست، نخست کوشش های خود را به نواحی شرقی معطوف داشت و با لشکرکشی به سرزمین کوشانیان، متصرفات آنان را ضمیمه قلمرو خود کرد. وی در این سرزمین های تازه گشوده شده، شهر هایی از جمله پوشنگ را بنیاد نهاد و پلی بر روی رودخانه هریرود در کنار پوشنگ ساخت.
← تصرف هیتالیان
در ۳۱ق/۶۵۲م، عبدالله بن عامر کریز (فرمانده سپاه مسلمانان در حمله به خراسان)به هرات رسید و مرزبان آنجا، با پرداخت یک میلیون درهم درباره هرات، بادغیس و پوشنگ با وی صلح کرد. با این همه، این ناحیه به راحتی به انقیاد کامل ایشان درنیامد. نواحی و شهر های شرقی ایران به واسطه دور بودن از مراکز تجمعِ سپاهیان مسلمان، بار ها سر به شورش برداشتند. این شورش ها در سال های پایانی خلافت عثمان و سراسر دوران خلافت حضرت علی (علیه السلام) که مسلمانان درگیر جنگ های خانگی بودند، شدت بیشتری یافت. پوشنگ تا دوران حکومت معاویة بن ابی سفیان (حکومت ۴۱-۶۰ق) همچنان در سرپیچی خود از حکام عرب باقی بود و مسلمانان این شهرها را در ۴۱ ق باردیگر فتح کردند.
← سده ۲ قمری
...