بستان السیاحه

بستان السیاحه کتابی است نوشتهٔ زین العابدین شیروانی. این کتاب دربردارندهٔ آگاهی های ارزنده ای دربارهٔ موضوعات جغرافیایی، تاریخی و باورهای رایج. بستان السیاحه یکی از چهار اثر برجای مانده از این نویسنده است.
دانشنامه جهان اسلام
این کتاب به ادعای نویسنده حاصل سفر ۳۷سالهٔ اوست به منطقه های گوناگون. شیروانی این کتاب را در زمان فتحعلی شاه و برای محمد میرزا به رشتهٔ نگارش درآورد. تاریخ پایان نگارش آن رجب ۱۲۴۸ هجری قمری است.
این اثر نثری روان دارد و نویسنده در آن به فراوانی از قرآن و شعرهای پارسی شاهد آورده است.
در زمان ناصرالدین شاه و به فرمان او و هزینهٔ امین السلطان، عبدالله مستوفی بر اساس نسخهٔ اصلی و با مقابلهٔ نسخه های دیگر پس از دو سال کار نسخهٔ تصحیح شدهٔ آن را ارائه داد که در سال ۱۳۱۰ هجری قمری با چاپ سنگی و قطع رحلی منتشر شد.

بُستانُ السّیاحه
کتابی به فارسی در تاریخ، جغرافیا، و ادب تألیف حاج زین العابدین شیروانی ملقّب به مُستَعلی شاه (۱۱۹۴ـ۱۲۵۳ق). کتاب در ۱۲۴۷ق نوشته شده و مشتمل است بر یک سیر (در بیان مقدمات و ترتیب کتاب)؛ چهار باب (در شرح حال چهارده معصوم (ع)، دانشمندان و عرفا، فرق و مذاهب و نام های جغرافیایی شهرها و روستاها)؛ ۲۸ گلشن (در بیان شهرها و مشاهیر آن ها) برابر حروف الفبای زبان عربی؛ تنظیم کتاب برحسب حروف تهجّی است ، و قسمت عمدۀ مطالب آن مبتنی بر سفرهای مولّف است و به علت وجود موضوعات گوناگون حکم جُنگ را دارد. این کتاب نخستین بار به همّت میرزا علی اصغر خان اتابک ، چاپ سنگی شد (تهران ، ۱۳۱۵ق). بعدها از روی همان چاپ در تهران و اصفهان ، به چاپ افست رسید (اصفهان ، ۱۳۴۲ق).

[ویکی فقه] بستان السیاحه، کتابی از حاج زین العابدین شیروانی مشتمل بر اطلاعات بسیار و متنوع جغرافیایی، تاریخی، آرا و عقاید فرقه های گوناگون مذهبی است.
بستان السیاحه، کتابی از حاج زین العابدین شیروانی مشتمل بر اطلاعات بسیار و متنوع جغرافیایی، تاریخی، آرا و عقاید فرقه های گوناگون مذهبی و نحله های فکری و برخی مطالب متفرقه دیگر.
شیروانی (۱۱۹۴ـ۱۲۵۳) متخلص به تمکین با عنوان طریقتی مَستعلی شاه در شَماخی زاده شد و تا هفده سالگی در کربلا پرورش یافت.
او پس از تحصیل در محضر آقا محمد باقر بهبهانی، میرسید علی اصفهانی، میرزا مهدی شهرستانی، مولانا عبدالصمد همدانی و سید مهدی نجفی به تصوف گرایید و در حلقه مریدان سید معصوم شاه دکنی، انورعلی شاه اصفهانی و رونقعلی شاه کرمانی حضور یافت
← سفر تحقیقی شیروانی
(۱) عباسقلی آقا باکیخانوف، گلستان ارم، چاپ عبدالکریم علیزاده (و دیگران)، باکو ۱۹۷۰.
(۲) محمدعلی تربیت، دانشمندان آذربایجان، تهران ۱۳۱۴ ش.
(۳) زین العابدین بن اسکندر شیروانی، بستان السیاحه، یا، سیاحتنامه، چاپ عبدالله مستوفی، تهران ۱۳۱۵، چاپ افست تهران.
(۴) محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، تهران ۱۳۶۹ ش.
(۵) خانبابامشار، فهرست کتابهای چاپی فارسی، تهران ۱۳۵۰ ـ ۱۳۵۵ ش.
(۶) احمد منزوی، فهرست نسخه های خطی فارسی، تهران ۱۳۴۸ـ ۱۳۵۳ ش.
(۷) نامه دانشوران ناصری، قم (تاریخ مقدمه ۱۳۳۸ ش).