احمدشاه قاجار

احمدشاه قاجار (۱۲۷۵، تبریز — ۸ اسفند ۱۳۰۸، پاریس) هفتمین و آخرین پادشاه قاجار در ایران بود.تمبری به ارزش ۱۰ شاهی با چهرهٔ احمدشاه.   احمدشاه در شش سالگی.   سکه   احمدشاه در سال ۱۲۹۹ ش.   احمدشاه پس از شکار یک پلنگ ایرانی.   قبر بدرالملوک والا در بهشت زهرا   احمدشاه در پاریس   اثر مهر احمد شاه   مدال یادبود احمدشاه - نصرت غیرت عزت همت   دستخط احمدشاه به عضدالملک مبنی بر توقیف روزنامه شرق   تصاویر احمد شاه قاجار - کوشک احمدشاهی   تصویر احمدشاه قاجار در ۱۳ سالگی - کوشک احمدشاهی   تصاویر احمد شاه قاجار - کوشک احمدشاهی   تصویر احمدشاه قاجار در لباس رسمی دوره ولیعهدی - کوشک احمدشاهی   تصویر احمد شاه قاجار پس از رسیدن به سلطنت - کوشک احمدشاهی   تصویر احمدشاه قاجار در کودکی - کوشک احمدشاهی   تصاویر بازدید احمدشاه قاجار از شهرداری و کارخانه ها در سفر به انگلستان - کوشک احمد شاهی
او دومین فرزند محمدعلی شاه قاجار و نخستین فرزند پسر او از ملکه جهان بود که در وقت ولیعهدی پدرش در تبریز به دنیا آمد و پس از فتح تهران و خلع محمدعلی شاه، توسط مجلس عالی رجال و بزرگان دولت در سن ۱۲ سالگی به پادشاهی رسید. تا رسیدن او به سن بلوغ و تاج گذاری در تیر ۱۲۹۳، ابتدا عضدالملک و سپس ابوالقاسم ناصرالملک از بزرگان ایل قاجار نایب السلطنه بودند.
احمدشاه در سال ۱۲۷۵ شمسی در تبریز متولد شد. پدرش محمدعلی شاه و مادرش ملکه جهان دختر کامران میرزا نایب السلطنه فرزند ناصرالدین شاه بود. دوران کودکی احمدشاه در تبریز سپری شد. قبل از رسیدن به مقام سلطنت «احمد میرزا» خوانده می شد.
احمدشاه پس از درگذشت پدربزرگش مظفرالدین شاه و با آغاز سلطنت پدرش به ولایتعهدی انتخاب شد. خلع پدرش محمدعلی شاه به گونه ای تحقیرآمیز و همراه با تهدید و تبعید او و ملکه جهان از ایران برای احمدشاه بسیار تلخ بود. پس از خلع محمدعلی شاه، مجلس عالی که متشکل از مشروطه خواهانی بود که تهران را فتح کرده و شاه را خلع کرده بودند، احمدشاه را به سلطنت انتخاب کرد، ولی وی علاقه ای به سلطنتی که به او تحمیل شده بود، نداشت و آن را ظاهری می دانست و بیشتر سردار اسعد بختیاری و سپهدار تنکابنی را متهم می کرد که می خواهند به نام او و به کام خویش سلطنت کنند؛ چون احمدشاه به دلیل صغر سنی بر اساس قوانین اساسی مشروطه نمی توانست سلطنت را به عهده بگیرد برای وی نایب السلطنه انتخاب شد. اولین نایب السلطنه احمدشاه، بزرگ ایل قاجار عضدالملک بود. دومین نایب السلطنه ناصرالملک قره گوزلو بود که نقش مهمی در تربیت او داشت.

احمدشاه قاجار (تهران ۱۲۷۵ ـ پاریس ۱۳۰۸ش)
هفتمین و آخرین پادشاه (حک: ۱۳۲۷ـ۱۳۴۴ق) قاجار. پسر بزرگ محمدعلی شاه قاجار بود و پس از عزل پدرش به سلطنت رسید و چون خردسال بود نیابت سلطنت به عَضِدُالمُلک قاجار و بعد از فوت او به ناصِرُالمُلک قَراگوزلو محول شد. احمدشاه که در ۱۳۳۲ق تاج گذاری کرد، در اوایل سلطنت خود با آشوب های سالارالدوله و شعاع السلطنه و محمدعلی شاه مواجه شد. با قرارداد ۱۹۰۷ (۱۳۲۵ق) ایران میان انگلیس و روسیه، تقسیم شد و دولت مرکزی عملاً دست نشاندۀ آن ها گردید. دولت روس در ۱۳۲۹ق/۱۹۱۱م، طی اولتیماتومی به ایران، خواستار اخراج فوری مستشاران امریکایی که به دعوت مجلس برای اصلاح امور مالی به ایران آمده بودند، شد. گرچه دولت ایران ـ برخلاف نظر مجلس ـ تسلیم شد، قوای روس وارد کشور گردید و به دستگیری و اعدام آزادی خواهان پرداخت. با آغاز جنگ جهانی اول در ۱۳۳۴ق و به رغم بی طرفی ایران، قوای روس و انگلیس و عثمانی وارد ایران شدند و کشور دچار هرج ومرج و گرانی و قحطی شد. پس از انقلاب ۱۹۱۷ روسیه، وثوق الدوله، نخست وزیر، طی قرارداد ۱۹۱۹ با انگلیس، آشکارا همۀ امور مالی و نظامی کشور را در اختیار انگلستان قرار داد، اما احمدشاه به رغم اصرار و تهدید آن کشور، حاضر به امضای آن نشد و این قرارداد نیز با مخالفت مجلس و افکار عمومی روبه رو گردید. پس از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ش رضاخان که وزیر جنگ و سپس نخست وزیر شد (۱۳۰۲ش)، با تبلیغ جمهوریت، قصد براندازی رژیم قاجار را داشت، اما ناکام ماند. او با مداخله در انتخابات مجلس، طرفداران خود را به مجلس پنجم فرستاد. سرانجام مجلس در ۱۳۰۴ش به خلع سلطنت قاجار رأی داد. احمدشاه که از ۱۳۰۲ش در اروپا به سر می برد تا ۱۳۰۸ش در همان جا زندگی کرد و سرانجام در پاریس درگذشت و در نجف اشرف دفن شد. احمدشاه مردی آزادی خواه و پای بند به قانون اساسی و نظام مشروطه، و درعین حال ضعیف النفس بود.

[ویکی اهل البیت] احمد شاه فرزند محمد علی شاه و آخرین پادشاه سلسله قاجار است که در دوران وی کودتای 1299 رضا خان به وقوع پیوست.
احمد شاه قاجار هفتمین و آخرین پادشاه سلسله قاجار در 1275ش. در تبریز متولد شد. وی که قبل از رسیدن به مقام سلطنت «احمدمیرزا» خوانده می شد، مانند پدرش محمدعلی شاه معلمان و مربیان روسی داشت. «اسمیر نوف» معلم روسی او که افسر ارتش روسیه بود در او نفوذ فراوان داشت.
احمد میرزا در 10 سالگی ولیعهد شد و در 13 سالگی متعاقب فتح تهران توسط مجاهدین مشروطه خواه و پناهنده شدن پدرش به سفارت روسیه ـ تیر 1288ـ به سلطنت رسید.
احمد شاه تا 18 سالگی و رسیدن به سن قانونی نقشی در اداره کشور نداشت و «عضد الملک» بزرگ خاندان قاجار که از سوی شورائی متشکل از علما و برخی نمایندگان مجلس اول و سران مجاهدین به نیابت سلطنت برگزیده شده بود، زمام امور را عهده دار بود.
احمد میرزا در اردیبهشت 1292 با دختری از سران قاجار ازدواج کرد. یک سال بعد با رسیدن به سن قانونی در تیر 1293 تاجگذاری کرد و 17 سال پادشاه بود. در طول این مدت مانند پدربزرگ و جد خود سفرهای متعددی از طریق استقراض از بانک های خارجی به اروپا انجام داد. سفر اول وی که در آبان 1298 آغاز شد، 7 ماه و سفر دوم وی که در بهمن 1300 شروع شد 10 ماه به درازا کشید. در سالهای پادشاهی احمد شاه ایران شاهد حوادث متعددی بود. اعدام شیخ فضل الله نوری ـ مرداد 1288ـ فرار محمدعلی شاه از ایران ـ شهریور 1288ـ اولتیماتوم روسیه به ایران ـ اردیبهشت 1290 ـ به توپ بستن بارگاه امام رضا (ع) توسط نظامیان روسیه ـ فروردین 1291 ـ قیام مردم بوشهر علیه نظامیان انگلیس ـ مرداد 1294 ـ قیام شیخ محمد خیابانی ـ فروردین 1299ـ قیام میرزا کوچک خان جنگلی ـ خرداد 1299 و کودتای رضاخان پهلوی ـ اسفند 1299ـ مهمترین رویدادها و حوادث دوران 17 ساله پادشاهی احمد شاه قاجار بود. در صحنه بین المللی نیز وقوع جنگ اول جهانی ـ تیر 1293 ـ انقلاب بلشویکی در روسیه ـ آبان 1296 ـ و تاسیس جامعه ملل ـ تیر 1297 ـ مهمترین رخدادهای خارجی دوران حکومت وی بود.
سالهای جنگ اول جهانی بحرانی ترین سالهای حکومت احمد شاه بود. با آنکه احمد شاه در نطق افتتاحیه مجلس سوم شورای ملی دولت ایران را بیطرف خواند، در سالهای جنگ، ایران به اشغال روسیه و انگلیس و عثمانی در آمد، سپس قرارداد 1919 به این اشغالگری رسمیت بخشید و سبب تجزیه ایران شد. در این سالها احمدشاه در ازاء دریافت حقوق از روسیه و انگلیس در برابر طرحهای آنان سکوت می کرد و با روی کار آمدن رئیس الوزراهای مورد نظر آنان در کشور مخالفت نمی نمود. در سالهای پایانی حکومت وی کودتای مشترک رضاخان و سیدضیاءالدین طباطبائی، به وقوع پیوست. سیدضیاء پس از کودتا فرمان نخست وزیری خود را از احمدشاه دریافت کرد. اما کابینه وی 100 روز بیشتر دوام نیافت. پس از آن قوام السلطنه، مشیرالدوله، مستوفی الممالک و سپس رضاخان مامور تشکیل کابینه شدند. در دوران حکومت رضاخان مقدمات سلب قدرت از احمد شاه و انقراض سلسله قاجار فراهم شد و این سلسله نهایتاً به موجب مصوبه ای که در آبان 1304 در مجلس شورای ملی به تصویب رسید، منقرض گردید. بدین ترتیب احمد شاه که دو سال قبل از این مصوبه و مقارن کودتای رضاخان در اروپا بسر می برد از سلطنت خلع و برادر و ولیعهد او محمدحسن میرزا به شکل موهن و تحقیر آمیزی از ایران خارج شدند.
احمد شاه سه سال پس از خلع شدن از مقام سلطنت در 1348 ق در سن 32 سالگی در یکی از بیمارستانهای پاریس درگذشت. جنازه او طبق وصیتش به عراق حمل شد و در کربلا نزد مقبره پدرش به خاک سپرده شد. از مقامات دولتی ایران هیچ یک در مراسم تشییع جنازه او شرکت نکردند.