استان لرستان

مختصات: ۳۳°۲۹′۱۴″شمالی ۴۸°۲۱′۱۴″شرقی / ۳۳٫۴۸۷۱°شمالی ۴۸٫۳۵۳۸°شرقی / 33.4871; 48.3538
ازنا
الیگودرز
بروجرد
پلدختر
خرم آباد
دورود
چگنی
دلفان (نور آباد)
رومشکان
سلسله (الشتر)
کوهدشت
استان لرستان از استان های غربی ایران است. این استان ۲۸۳۰۸ کیلومتر مربع مساحت و بیش از یک میلیون و ۷۶۰ هزار نفر جمعیت دارد. نرخ بیکاری در لرستان با ۲۰٫۲ درصد بالاترین نرخ بیکاری در ایران است. این استان سیزدهمین استان کشور از نظر جمعیت می باشد و یکی از استان های پرجمعیت ایران به شمار می رود. خرم آباد مرکز استان است. طبق آمار سال ۱۳۸۵، خرم آباد بیستمین شهر بزرگ کشور است. لرستان سرزمینی کوهستانی است و غیر از چند دشت محدود، سراسر آن را کوه های زاگرس پوشانده است. اشترانکوه با ۴۱۵۰ متر ارتفاع بلندترین نقطه استان واقع در حدفاصل شهرستان های دورود، ازنا و الیگودرز و پست ترین نقطه آن در جنوبی ترین ناحیه استان واقع شده و حدود ۵۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. بر اساس یافته های باستان شناسی این منطقه یکی از نخستین سکونتگاه های قدیمی بشر است و مفرغ لرستان از شهرت باستان شناسی زیادی برخوردار است. لرستان تنها استان ایران است که به دلیل اهمیت فوق العاده تاریخی یکی از ۴ بخش اصلی موزه ملی ایران را به خود اختصاص داده است. این ۴ بخش اصلی عبارتند از پیش از تاریخ، تاریخی و لرستان، دوران اسلامی، مهر و سکه.استان لرستان سومین استان پرآب کشور است و ۱۲ درصد آبهای کشور را در اختیار دارد. این استان علی رغم غیرمرزی بودن خسارت های بسیاری در جریان جنگ ایران و عراق متحمل شده است.
لرها مردمانی هستند که از نظر قومی جزئی از مردم کرد به شمار نمی آیند. واژهٔ کرد در دوران تاریخی پس از حمله اعراب به ایران به معنای رمه گردانان و کوچ نشینان ایرانی تبار فلات ایران به کار رفته است و معنای قومی خاص نمی داده است.در برخی از منابع، لرها و دیلمیان و بلوچان و اقوام دیگر را جز کرد شمرده اند؛ زیرا واژه کرد به معنی یک نوع شیوه زندگی و نه معنی زبانی بوده است. اما از لحاظ قومیت لرها گروهی جدا از کردها حساب می شوند. نام لر در متون تاریخی پس از حمله اعراب به ایران، اولین بار در قرن ۴ هجری قمری به شکل واژه های اللّریه، لاریه، بلاد اللور و لوریه در متون بازمانده از آن دوران بروز می کند.
در لغت نامه دهخدا آمده است:

[ویکی فقه] لرستان یکی از استان های غربی ایران است که ۲۸٫۲۹۴ کیلومتر مربع مساحت دارد. لرستان سرزمینی کوهستانی است و غیر از چند دشت محدود، سراسر آن را کوه های زاگرس پوشانده است. اشترانکوه با چهار هزار و پنجاه متر ارتفاع بلندترین نقطه استان لرستان است.
استان لرستان دارای آب و هوای متنوع است. در زمستان، هنگامی که در شمال لرستان برف و کولاک و سرمای شدید جریان دارد، قسمت های جنوبی آن از هوای مطبوع و بارانی برخوردار است. بخشهای غربی مانند سفیدکوه نسبت به قسمتهای شرقی، یعنی دورود و الیگودرز، نزولات جوی بیشتری دارد.
تنوع آب و هوایی در شهر های استان بوضوح مشاهده می شود بطوری که خرم آباد از اعتدال زمستانی و گرمای تابستانی، بروجرد از سرمای زمستانی و اعتدال تابستانی، و الیگودرز از آب وهوای بسیار سرد در زمستان و معتدل در تابستان برخوردار است.

جمعیت
جمعیت استان در سرشماری سال ۱۳۸۵ بالغ بر ۱٫۷۱۶٫۵۲۷ نفر گزارش شده است. اکثر جمعیت استان را طایفه ها و تیره هایی از قوم ایرانی لر تشکیل می دهند که گویش ایشان لری است.

منبع
موسسه مطالعات ایران و اوراسیا
...