استدراجات قائل

[ویکی فقه] استدراجات قائل یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای بیان فضایل، شمایل و نقاط قوت خطیب یا نقاط ضعف دشمن او به منظور آماده ساختن مخاطبان برای پذیرش مطلوبش است.
یک دسته از اعوان در خطابه، استدراجات است. استدراجات بر سه قسم است:۱. استدراجات قائل؛۲. استدراجات قول؛۳. استدراجات مستمع.
توضیح اصطلاح
استدراجات قائل یا گوینده، ریزه کاری های فنی و حرفه ای است که گوینده ابراز می کند تا شنوندگان را برای قبول عقیده خود اقناع و آماده کند. این مسائل، مقدماتی دارد که گوینده، قبل از شروع خطابه باید آنها را بیان کند.
اقناع شنوندگان
تحقق این مسئله به دو صورت ممکن است: ۱. اگر نزد شنوندگان معروف نباشد، باید جایگاه اجتماعی خود را به آنان بشناساند. این کار به دو صورت ممکن است: یا شخصاً خود را معرفی کند یا دیگری او را به حاضران معرفی کند؛ به این ترتیب که مقام علمی و موقعیت اجتماعی و شغلی او را به آگاهی همگان برسد.۲. خطیب به گونه ای میان آنان ظاهر شود که باعث تصدیق، تایید و احترام اجتماع است. این عمل به چند طریق ممکن است؛ مانند: لباس و شکل ظاهری، حالت چهره، طرز نگاه، حرکات دستان و….همه این امور در دل حاضران اثر دارد.علامه حلی می گوید: آماده کردن شنونده در استدراجات یا به کمک گوینده است؛ مثل ذکر فضایل و شمایل او و عیبی که در دشمن اوست، زیرا وقتی گوینده به صداقت یا توانایی در اقناع و یا سایر فضایل مشهور باشد و دشمن او به ضد این صفات شهرت یافته باشد، این امر در موفقیت او (تصدیق سخن او از جانب شنوندگان) مفید است.