و عالمان شیعه در دوره شاه طهماسب صفوی. معروف ترین اثر او تفسیر مَنهج الصادقین است. کاشانی آثار دیگری از جمله شرح و ترجمه نهج البلاغه و احتجاج طبرسی دارد. او شاگرد علی بن حسن زواری صاحب تفسیر ترجمه الخواص بود. درباره تاریخ وفات و محل دفن او اختلاف است. آقا بزرگ تهرانی درگذشت او در سال ۹۸۸ق را صحیح تر می داند.
ملا فتح الله کاشانی، یکی از مفسران دوران صفوی، در ابتدای قرن دهم در کاشان به دنیا آمد. او از علمای دولت شاه طهماسب
بوده است. آقا بزرگ تهرانی از او با عنوان مولی المفسر یاد می کند. از وی با عناوینی چون متکلم،
نیز یاد کرده اند.در منابع از چگونگی احوالات او و زندگی اش، آن چنان سخنی به میان نیامده است. برخی علتش را فقر و نداری او دانسته اند.
در مقدمه تعلیقات بر تفسیر منهج الصادقین خود را از نوادگان ملا فتح الله معرفی می کند.
آقا بزرگ، تاریخ های مختلفی را از درگذشت کاشانی نقل و تاریخ صحیح تر را سال ۹۸۸ق می داند.برخی محل درگذشت او را
دانسته اند.اما دیگرانی بر این عقیده اند که درگذشت او در کشمیر صحیح نیست. زیرا مدرکی بر این ادعا وجود ندارد و دیگر اینکه مقبره او در شهر کاشان در خیابانی به نام ملا فتح الله معروف است و نام ملا فتح الله کاشانی با نام ملا فتح الله شیرازی که در
از دنیا رفته، اشتباه گرفته شده است.
wikishia: صفوی می زیست. از جمله آثار ارزشمند وی می توان به تفسیر کبیر «مَنهَجُ الصّادقین فی إلزام المُخالفین» اشاره کرد که به زبان فارسی روان و سلیس نگاشته شده است.
فتح الله بن شکرالله کاشانی، مفسر بزرگ عهد صفوی در یکی از دهه های آغازین قرن دهم هجری قمری در کاشان به دنیا آمد.
پدرش شکرالله نام داشت. ملا فتح الله بعد از رشد و ازدواج با فقر و نداری زندگی را می گذراند. در کتب تراجم از این شخصیت بزرگ با عناوین گوناگونی یاد شده که برخی از آن ها چنین است: المولی المفسر، فقیه، متکلم، عالم کامل جلیل، متبحر در تمام علوم دینی، عالم به لغات و ادبیات و اصول و جامع معقول و منقول.
دوران حیات ملا فتح الله کاشانی، یعنی سال های حدود 900 تا 988 هـ.ق دوران مهمی از نظر دگرگونی تاریخ مذهبی ایران است. وی با سه پادشاه صفوی؛ شاه اسماعیل (908 هـ.ق)، شاه طهماسب (984-930) و شاه اسماعیل دوم 985 هـ.ق معاصر است.
شاه اسماعیل در سال 907 هـ.ق در تبریز مراسم تاجگذاری را برگزار کرد و اولین شاه صفوی شد. نخستین اقدام او، رسمیت بخشیدن به مذهب تشیع بود. این اقدام شیعیان ایران را که صدها سال تحت فشار بودند خوشحال کرد. نخستین کسی که در این دوره، به عنوان
شیخ الاسلام مطرح شد، علی ابن عبدالعال محقق کرکی (متوفی 940 هـ.ق) است که استاد علی بن حسن زواره ای و او استاد ملا فتح الله کاشانی است. خود محقق در پی احساس نیاز شدید جامعه شیعه، کتاب های پرحجم و متنوعی نوشت و حرکت علمی موثری را پایه گذاری کرد که توسط شاگردانش پی گرفته شد.
کتاب های تاریخ و تراجم از چگونگی زندگی، خانواده و فرزندان ملا فتح الله سخن نگفته اند. برخی این ناشناختگی را به دلیل روحیه زهدگرایی، انزواطلبی و فقر او دانسته اند:
در کتاب «لباب الالقاب الاطیاب» آمده است: «و من کسی را ندیدم که به احوال او در میان بزرگان علما اشاره کند... آن چه شایسته شگفتی است این است که چنین فاضل کاملی چگونه ممکن است حالش از علما مخفی بماند و در شمار فضلا از او یاد نشود... انگیزه ناشناخته ماندن وی (و احوالاتش) فقر و نداری است».
البته در بین عالمان قرن یازده ایشان از مردی به نام علیرضا بن فتح الله کاشانی نام برده شده است که به دلیل نداشتن اطلاعاتی کافی، انتساب وی به فتح الله جای تحقیق بیشتر دارد. آن چه ما را به فرزندان و نوادگان با واسطه وی راهنمایی می کند، اظهارات آیت الله ابوالحسن
شعرانی در مقدمه بر تفسیر منهج الصادقین ملا فتح الله است. بر طبق این سخنان در نسل های بعدی می توان فرزندان ملا فتح الله را جستجو کرد.
wikiahlb: شیعه می باشد.
مفسر بزرگ عهد صفوی، در یکی از دهه های آغازین قرن دهم هجری قمری در کاشان به دنیا آمد. پدرش شکرالله نام داشت. ملا فتح الله بعد از رشد و ازدواج با فقر و نداری زندگی را می گذراند. در کتب تراجم از این شخصیت بزرگ با عناوین گوناگونی یاد شده که برخی از آن ها چنین است: المولی المفسر، فقیه، متکلم، عالم کامل جلیل، متبحر در تمام علوم دینی، عالم به لغات و ادبیات و اصول و جامع معقول و منقول. وی انسانی مهذب و عفیف و باحیا بوده و نسبت به ثروت و مناصب دنیوی (مال و مقام) زهد و ورع خاصی داشته، و از تملق و چاپلوسی ثروت و قدرت، پرهیز داشته است و به سبب همین دوری و پرهیز بین عامه مردم مشهور نشده است.
معاصران ملا فتح الله
در عصری که ملا فتح الله زندگی می کرد، به دلیل همزمانی با دگرگونی عظیم تاریخی و رویکرد صفویان به گسترش مذهب تشیع، عالمان زیادی فرصت رویش یافتند. برخی از این عالمان که معاصر ملا فتح الله و اهل کاشان بودند، عبارتند از:ابراهیم کاشانی، سلطان کاشانی، میرتقی الدین کاشانی، جعفر بن محمدباقر کاشانی، جلال الدین مسعود بیدگلی، ملاحافظ کاشانی، قاضی حبیب الله کاشانی، حسن بن شمس الدین کاشانی، حسن بن بهاءالدین قاسانی، حسین ملا مسعود کاشانی، شمس الدین بن بهاءالدین کاشانی، صدرالدین علوان کاشانی، علی بن کمال الدین حسینی کاشانی، علی (قاضی ضیاءالدین) کاشانی، سیدعلی بن سیدفخرالدین حسینی کاشانی، محمد بن محمدحسین شقایی کاشانی، و یحیی عمادالدین کاشانی.
اساتید
به دلیل فاصله زیاد تاریخی و نیز شفاف نبودن تاریخ زندگی این مفسر بزرگ، اسامی استادان وی در هاله ای از ابهام قرار دارد. با این حال روشن است که وی مراحل تحصیل و بالندگی علمی را در همان کاشان گذرانده و اخباری دال بر این که او برای تحصیل به شهرهای قزوین و اصفهان ـ که شهرهای علمی آن روزگار بودند ـ رفته باشند، در دست نیست. تنها استاد وی که نامش در تاریخ جاودانه مانده، فخرالدین علی بن حسن زواره ای است که شاگرد محقق کرکی بوده اند، و نیز از مقدس اردبیلی با واسطه، روایت نقل می کنند. که در سایه آثار ترجمه ای قرآنی و غیر قرآنی فراوانش در عصر ترجمه، نامش در کتاب های تراجم ثبت و احوالاتش بیان شده است.
آثار علمی
...
