کاظمین
فارسی به انگلیسی
فرهنگ فارسی
فروخورندگان خشم
لغت نامه دهخدا
کاظمین . [ ظِ م َ ] (اِخ ) امام موسی (ع ) و امام محمد تقی (ع ). (فرهنگ نظام ذیل لغت کاظم ). در ائمه ٔ اثنی عشریه لقب جوادین است چون لقب هر دو امام کاظم است .
کاظمین . [ ظِ م َ ] (اِخ ) کاظمیه . شونیزی صغیر. (تاریخ کاظمین ص 16). مدفن امام موسی کاظم (ع ) و امام محمد تقی (ع ) که شهر کوچکی است پهلوی بغداد. (فرهنگ نظام ذیل لغت کاظم ). مقابر قریش است که سپس مدفن حضرت امام موسی الکاظم امام هفتم شیعه ٔ اثناعشریه و حضرت ابوجعفر امام محمدتقی گردیده و به کاظمین یا مشهد کاظمین مشهور شده . در باب موقع کاظمین در کتاب «تاریخ کاظمین » آمده است : «با توجه به اینکه در میانه ٔ مشاهد پنجگانه ٔ عراق مشهد کاظمین از همه زیباتر است و شهر کاظمیه هم از بلاد مستحدثه ٔ اسلامی میباشد و اگر هم یکی دوقرن به علل سیاسی و جهات مذهبی و یا ناامنی تهی از سکنه افتاده و یکی دو قرن هم عمران آنجا محدود و جمعیت آنجا مرکب از خدام مشهد و عمله ٔ موتی و متصدیان سراهای زواری و رباطهای مسافری گشته بوده ، طولی نکشیده که توجه امامیه بدین نقطه منعطف و تدریجاً جمعی ازشیعیان مقیم بغداد بواسطه ٔ ضیق مکان و نداشتن خانه و گرانی ارزاق و اختلافات مذهبی از بغداد به کاظمیه منتقل و بساختن خانه و لانه پرداختند و جمعی از اهالی هم در پرتو عقاید مذهبی از آنجایی که مجاورت بقعه ٔ امامین همامین را خوش داشته ، میمون می پنداشتند برای سکونت خویش در حوالی مشهد کاظمین بناهائی احداث کردند. این جمعیت غالب شب ها را در کاظمیه بیتوته کرده ، روزها جهت کسب معاش به بغداد میرفتند و در نتیجه کاظمیه توسعه یافته احداث راه آهن میانه ٔ محله ٔ کرخ بغداد و کاظمیه برای ایاب و ذهاب واگون اسبی هم بیش از پیش موجب عمران کاظمین شد و غالب تجار شیعه بالخصوص ایرانیان مقیم بغداد را از آنجا بکاظمیه کشانید و هرچندکه از تاریخ حدوث شهر کنونی کاظمین بیش از دو قرن نمیگذرد ولی باید دانست که این شهر بارها از نظر آبادی و عمران و کثرت سکنه واجد اهمیت گردید و پس از چندی بواسطه ٔ برخی سوانح و ایجاد بعض انقلابات و اختلافات مذهبی و مسلکی دیگر باره ویران و تهی از سکنه گردیدو باز هم پس از رفع انقلابات در پرتو عقیده و ایمان از نو آبادان شد و بیش از پیش سکنه یافته است و در هر حال جایگاه فرقه ٔ جعفریه و آشیانه ٔ علویه و مرکز ثقل علمای امامیه بوده است . (از تاریخ کاظمین ص 11).
کاظمین . [ ظِ ] (ع ص ، اِ) ج ِ کاظم .
- کاظمین غیظ ؛ فروخورندگان خشم . و رجوع به کاظم شود.
کاظمین. [ ظِ ] ( ع ص ، اِ ) ج ِ کاظم.
- کاظمین غیظ ؛ فروخورندگان خشم. و رجوع به کاظم شود.
کاظمین. [ ظِ م َ ] ( اِخ ) کاظمیه. شونیزی صغیر. ( تاریخ کاظمین ص 16 ). مدفن امام موسی کاظم ( ع ) و امام محمد تقی ( ع ) که شهر کوچکی است پهلوی بغداد. ( فرهنگ نظام ذیل لغت کاظم ). مقابر قریش است که سپس مدفن حضرت امام موسی الکاظم امام هفتم شیعه اثناعشریه و حضرت ابوجعفر امام محمدتقی گردیده و به کاظمین یا مشهد کاظمین مشهور شده. در باب موقع کاظمین در کتاب «تاریخ کاظمین » آمده است : «با توجه به اینکه در میانه مشاهد پنجگانه عراق مشهد کاظمین از همه زیباتر است و شهر کاظمیه هم از بلاد مستحدثه اسلامی میباشد و اگر هم یکی دوقرن به علل سیاسی و جهات مذهبی و یا ناامنی تهی از سکنه افتاده و یکی دو قرن هم عمران آنجا محدود و جمعیت آنجا مرکب از خدام مشهد و عمله موتی و متصدیان سراهای زواری و رباطهای مسافری گشته بوده ، طولی نکشیده که توجه امامیه بدین نقطه منعطف و تدریجاً جمعی ازشیعیان مقیم بغداد بواسطه ضیق مکان و نداشتن خانه و گرانی ارزاق و اختلافات مذهبی از بغداد به کاظمیه منتقل و بساختن خانه و لانه پرداختند و جمعی از اهالی هم در پرتو عقاید مذهبی از آنجایی که مجاورت بقعه امامین همامین را خوش داشته ، میمون می پنداشتند برای سکونت خویش در حوالی مشهد کاظمین بناهائی احداث کردند. این جمعیت غالب شب ها را در کاظمیه بیتوته کرده ، روزها جهت کسب معاش به بغداد میرفتند و در نتیجه کاظمیه توسعه یافته احداث راه آهن میانه محله کرخ بغداد و کاظمیه برای ایاب و ذهاب واگون اسبی هم بیش از پیش موجب عمران کاظمین شد و غالب تجار شیعه بالخصوص ایرانیان مقیم بغداد را از آنجا بکاظمیه کشانید و هرچندکه از تاریخ حدوث شهر کنونی کاظمین بیش از دو قرن نمیگذرد ولی باید دانست که این شهر بارها از نظر آبادی و عمران و کثرت سکنه واجد اهمیت گردید و پس از چندی بواسطه برخی سوانح و ایجاد بعض انقلابات و اختلافات مذهبی و مسلکی دیگر باره ویران و تهی از سکنه گردیدو باز هم پس از رفع انقلابات در پرتو عقیده و ایمان از نو آبادان شد و بیش از پیش سکنه یافته است و در هر حال جایگاه فرقه جعفریه و آشیانه علویه و مرکز ثقل علمای امامیه بوده است. ( از تاریخ کاظمین ص 11 ).
دانشنامه عمومی
امام محمد تقی
امام موسی کاظم
خواجه نصیرالدین طوسی
سید رضی
سید مرتضی علم الهدی
شیخ مفید
شیخ کلینی
۳۳°۱۳′۳۳″شمالی ۴۴°۱۲′۰۹″شرقی / ۳۳٫۲۲۵۹°شمالی ۴۴٫۲۰۲۴°شرقی / 33.2259; 44.2024
بغداد
کاظمین یا کاظمیه (به عربی: الکاظمیة) یکی از مناطق مهم شمالی شهر بغداد پایتخت عراق در بخش غربی رود دجله است. مسجد و آرامگاه امام هفتم شیعیان موسی کاظم و امام نهم محمد تقی در این محله قرار دارد و سبب نامگذاری این منطقه به کاظمیه همین است.
دانشنامه آزاد فارسی
حرم مطهر امام موسی کاظم (ع) و امام جواد (ع)
حرم مطهر امام موسی کاظم (ع) و امام جواد (ع)
حرم مطهر امام موسی کاظم (ع) و امام جواد (ع)
حرم مطهر امام موسی کاظم (ع) و امام جواد (ع)
حرم مطهر امام موسی کاظم (ع) و امام جواد (ع)
شهری در مرکز عراق، در یک کیلومتری ساحل راست رود دجله. حومۀ شمالی بغداد و از شهرهای مهم مذهبی کشور به شمار می رود. در میان نخلستان واقع شده و از ایستگاه های راه آهن بغداد ـ سامرا است. سامرا در شمال و کربلا و نجف در جنوب آن قرار دارد. اکثر جمعیت آن شیعی مذهب اند. مرقد امام محمدتقی، ملقب به جواد (ع)، و امام موسی کاظم (ع) در این شهر است. مدفن این دو امام شیعه که در یک محل قرار دارد، به آستانۀ کاظمین یا آستانۀ جوادین معروف است. این شهر بارها در جنگ های میان شیعیان و سنی ها، به ویژه در ۴۴۳ و ۶۶۲ق، به آتش کشیده و غارت شد. در زمان فتح بغداد به دست هولاکوخان نیز با خاک یکسان شد (۶۵۶ق). امروزه کاظمین جزئی از بغداد بزرگ است. در مقابل کاظمین، در ساحل چپ رود دجله، حومۀ المعظم قرار دارد که اکثر جمعیت آن سنی اند. قبر ابوحنیفه، مؤسس مذهب حنفی، در این جاست.
دانشنامه اسلامی
سبب نامگذاری کاظمین به دلیل وجود دو آرامگاه امام شیعیان یعنی امام کاظم(ع) و امام جواد(ع) است. از دیگر نام های این شهر، « کاظمیه »، « بلدة الکاظمی » و « المشهد الکاظمی » است.
موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی
کاظمین در مجاورت شهر بغداد است که امروزه به علت توسعه شهری به بغداد وصل شده است. این شهر در غرب رود دجله قرار دارد و از این رو دارای آب و هوای نسبتا معتدلی است. بارندگی در بعضی از ایام سال مانند بهار رگباری است. به این دلیل، در عصر عباسیان بغداد و مناطق حاصلخیز حوالی آن به عنوان پایتخت و تفریح گاه حاکمان عباسی قرار گرفت.
قدمت تاریخی
کاظمین به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی از دیرباز مورد توجه بوده است و تاریخ قدمت آن را به قبل از میلاد مسیح(ع) نسبت می دهند. این منطقه در عهد ساسانی باغ یکی از پادشاهان ایرانی به نام « تسوج » بود که به این نام شهرت یافت. در جنگ نهروان به سال ۳۷ و به دستور امام علی(ع) شهیدان جنگ را در این مکان به خاک سپردند که آن را « مقبرة الشهداء » نامیدند. در عصر عباسی، به هنگام توسعه و احیای بغداد و انتخاب آن به عنوان پایتخت، این قبرستان به « شونیزی » معروف بود که خلیفه منصور دوانیقی، آن جا را برای دفن بزرگان و خاندان عباسی در نظر گرفت و از آن پس به نام « مقابر قریش » شهرت یافت. بعدها امام کاظم(ع) به دستور هارون الرشید و به دست سندی بن شاهک به شهادت رسید و جسد امام درگورستان « قریش » به خاک سپرده شد. پس از دفن آن حضرت، مرقد ایشان به نام « مشهد باب التّبَن » معروف شد. در سال ۲۲۰ هـ ق امام جواد(ع) در کنار قبر جدش به خاک سپرده شد.
تخریب ها و بازسازی ها
...
عامة مردم عراق به این شهر «الکاظم» و «الکاظمیه» می گویند، برخی آن را «بلده الکاظم» و برخی دیگر «کاظمین» می نامند درگذشته های دور به این منطقه «المشهدالکاظمی» و گاهی نیز «مشهد موسی بن جعفر» و گورستان قریش نیز می گفته اند.
کاظمین در مجاورت شهر بغداد، سمت غرب رودخانه دجله قرار دارد و از لحاظ اداری تابع شهر بغداد است و مناره های طلایی آن از داخل شهر بغداد نمایان است. امروزه، این شهر به سبب توسعه بغداد به آن وصل شده است. از آن جا که این شهر در حدود یک کیلومتری رود دجله واقع است، آب و هوای نسبتاً معتدلی دارد و میزان بارندگی آن در سال زیاد است. گاهی نیز بادهای تندی در این منطقه می وزد و سیلاب عظیمی راه می افتد. به دنبال این تغییر آب و هوایی، دجله نیز طغیان می کند و مزرعه های اطراف را به کام خود می کشد و گاهی هم شهر را دچار آسیب جدی و تخریب می کند. بارها در طول تاریخ، این شهر با بادهای تند، تگرک و باران های سیل آسا و همچنین زلزله های مخرب روبرو بوده است. گاهی مشهد و مقبره های امامان نیز بر اثر این حادثه های طبیعی آسیب دیده و تخریب می شد از جمله سال های 569 ق، 573 ق، 613 ق و 1042 ق که همواره خلیفه ها و حکمرانان به بازسازی آن پرداخته اند.
در آثار باستانی بر جای مانده از دوره های مختلف تاریخی نظیر کلدانی ها، بابلی ها، آشوری ها و ایرانی ها اسمی از «منطقه کاظمیه» در میان نیست و تنها اسمی که از این منطقه بر جای مانده. اسمی شبیه به اسامی یونانی است که «قطربل» می باشد. این اسم در اواخر قرن چهارم قبل از میلاد یعنی پس از درگذشت اسکندر مقدونی و به قدرت رسیدن حکومت سلوکی ها در منطقه، شایع گردید.
برخی از مطالعات باستان شناسی نشان می دهد که سکه های قدیمی فراوانی در کنار سکه های دوران اسلامی در این منطقه یافت شده است، در سال 647 هـ.ق المستعصم بالله دستور بازسازی مرقد کاظمین را داد و هنگامی که کارگران مشغول کندن زمین بودند به کوزه ای برخوردند که در آن تعدادی سکة یونانی و سکه های اسلامی قرار داشت، هنگامی که این سکه ها را به المستعصم نشان دادند، دستور داد آن ها را خرج بازسازی حرم مطهر کنند و مردم این سکه ها را به قیمت های گزاف خریدند و مبلغ آن را که چندین برابر شده بود خرج بازسازی کردند. در دوره ساسانی نیز به این منطقه «طسوج قطربل» می گفتند که به معنی روستای قطربل بود و این منطقه توسط شاخه ای از رودخانه دجله که به «دجیل» معروف بود آبیاری می شد.
در سال 145 هـ.ق منصور عباسی شروع بساختن بغداد کرد و بنابر روایت خطیب بغدادی در سال 146 هـ.ق باروی شهر را ساخت و در سال 149 هـ. ق خندقی برای آن کند و بدین گونه شهر تقریباً کامل شد. پس از ساختن شهر «منصور عباسی» دستور داد تا قبرستانی در شمال شهر برای خود و خانواده اش بسازند و این قبرستان بعدها به نام قبرستان «قریش» و یا «قبرستان بنی هاشم» معروف شد و شیخ مفید روایت می کند که این مقبره مخصوص بنی هاشم و اشراف بود. اولین کسی که در این قبرستان، در سال 150 هـ.ق، به خاک سپرده شد «جعفر» پسر ابوجعفر منصور عباسی بود و پس از آن دفن کردن مردگان در این قبرستان شایع و متداول گردید.
معنی مَکْظُومٌ: نفس گرفته شده - نفس بند آمده (کلمه کاظمین اسم فاعل از کظم است و کظم به معنای شدت اندوه است از طرفی کظم به معنای بیرون آمدن نفس است ، وقتی میگویند کظم خود را گرفت ، یعنی جلو نفس خود را گرفت ، و کظوم به معنای حبس کردن نفس است ، که خود کنایه از سکوت است...
معنی کَظِیمٌ: آنکه با وجود ناراحتی زیاد سخنی نمی گوید و ناراحتیش را پنهان می کنند - آنکه دم نمی زند(کلمه کاظمین اسم فاعل از کظم است و کظم به معنای شدت اندوه است از طرفی کظم به معنای بیرون آمدن نفس است ، وقتی میگویند کظم خود را گرفت ، یعنی جلو نفس خود را گرفت ، و ک...
ریشه کلمه:
کظم (۶ بار)
«کاظم» از مادّه «کظم» در اصل به معنای «بستن دهان مشکی است که پر از آب باشد» سپس در مورد کسانی که از خشم و غضب پر می شوند، اما به دلائل مختلفی آن را اظهار نمی دارند، اطلاق شده است.