گویان

مختصات: ۶°۴۶′ شمالی ۵۸°۰′ غربی / ۶٫۷۶۷°شمالی ۵۸٫۰۰۰°غربی / 6.767; -58.000
Wikipedia contributors, «Guyana,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Guyana&oldid=507686783 (accessed August 19, 2012).
گویان در سیا ورلد اطلاعات نامه جهان
Guyana. (2009). In Encyclopædia Britannica. Retrievبخش اقتصادed February 12, 2009, from Encyclopædia Britannica Online: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/250021/Guyana
گویان با نام رسمی جمهوری تعاونی گویان (به انگلیسی: Co-operative Republic of Guyana) کشوری در کنج شمال شرقی آمریکای جنوبی است. پایتخت آن جورج تاون و جمعیت آن در سال ۲۰۱۲ حدود ۷۵۸ هزار نفر بوده است. زبان رسمی این کشور انگلیسی و واحد پول آن دلار گویان است. زبان کریول گویانی که آمیخته ای از چند زبان است به عنوان زبان ملی این کشور شناخته می شود. گویان در قدیم مستعمره هلند و پس از آن به مدت ۲۰۰ سال مستعمره بریتانیا بود و در سال ۱۹۶۶ به استقلال دست یافته و در سال ۱۹۷۰ تبدیل به جمهوری شد.
این کشور با سورینام، برزیل، ونزوئلا و اقیانوس اطلس مرز مشترک دارد. گویان تنها عضو اتحادیه کشورهای همسود است که در قارهٔ آمریکای جنوبی قرار دارد و با ۲۱۵ هزار کیلومتر مربع وسعت سومین کشور کوچک آمریکای جنوبی پس از گویان فرانسه و سورینام است. نام گویان در زبان بومیان این سرزمین به معنی «سرزمین آب» است. این کشور از نطر اقتصادی وابسته به منابع طبیعی خود از جمله جنگل های بکر، کشتزارهای نیشکر، شالیزارهای برنج و معادن طلا و بوکسیت خود بوده است. با وجود این منابع طبیعی این کشور یکی از فقیرترین کشورهای آمریکای جنوبی باقی مانده است.
گویان یکی از چهار کشور غیر اسپانیایی زبان (به همراه برزیل (پرتغالی)، سورینام (هلندی) و گویان فرانسه (فرانسوی)) و تنها کشور انگلیسی زبان آمریکای جنوبی است. از نظر فرهنگی گویان بیشتر به جزایر انگلیسی زبان منطقه کارائیب همچون جامائیکا و ترینیداد و توباگو نزدیک است.

گویان (ابهام زدایی). گویان ممکن است در یکی از این معانی به کار رود.
منطقه جغرافیایی گویان در سواحل شمالی آمریکای جنوبی:
گویان بریتانیا امروزه کشوری مستقل به نام گویان است.
گویان هلند امروزه کشوری مستقل به نام سورینام است.
گویان فرانسه یکی از دپارتمان های آن سوی آب های فرانسه است..
منطقه گویان در ونزوئلا.
گویان برزیل نام سابق منطقه ای در شمال برزیل که در گذشته گویان پرتغال نامیده می شد.

گو یان (انگلیسی: Guo Yan؛ زادهٔ ۲۴ ژوئن ۱۹۸۲) یک بازیکن تنیس روی میز اهل جمهوری خلق چین است.
وی در مسابقات کشوری و بین المللی در مجموع برنده ۵ مدال طلا، ۵ مدال نقره، ۳ مدال برنز شده است.

گویان (Guyana)
آبشار کایتور، آبشار کایتور، آبشار کایتور، موقعیت. کشور کوچک گویان در کرانۀ شمالی امریکای جنوبی جا دارد. کشورهای سورینام در شرق، برزیل در جنوب و جنوب غربی، ونزوئلا در غرب، و اقیانوس اطلس در شمال شرقی آن واقع اند. این کشور ۲۱۴,۹۷۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و پایتخت آن شهر جورج تاون است.سیمای طبیعی. جلگۀ ساحلی گویان را اراضی پست باتلاقی که طول آن به حدود ۴۳۵ کیلومتر می رسد تشکیل داده و بر ارتفاع زمین های درون بومی آن رو به غرب و جنوب افزوده می شود. کوه های پاکارایما که در نواحی مرزی ونزوئلا و برزیل واقع اند با قلۀ رورایما، ۲,۸۱۰ متر، واقع در نقطۀ مشترک مرزی سه کشور گویان، ونزوئلا و برزیل بلندترین ناحیۀ این کشور را تشکیل می دهند. کوه های سِرا آکارایی، کاموآ، و آموکو، با ارتفاع حداکثر ۶۱۰ متر، مرزهای جنوبی این کشور را پدید می آورند و رودخانه های بسیاری، که همگی از جنوب به شمال و از غرب به شمال شرقی و شمال جریان دارند، شبکۀ زهاب های این سرزمین را تشکیل می دهند و آن را در ردیف پرآب ترین نواحی جهان قرار می دهند و به همین علت کشور مزبور را گویان یا سرزمین آب می نامند. رودخانۀ اسکوئیبو، با درازای ۱,۰۱۴ کیلومتر که از کوه کاموآ در جنوب سرچشمه می گیرد و به اقیانوس اطلس می ریزد، بلندترین رودخانۀ گویان است و ریزابه های متعدد آن، ازجمله رودخانۀ پوتارو که آبشار معروف کایِتور، با بلندی ۲۵۰ متر، در آن واقع است، و نیز رودخانه های مازارونی، بربیس، و رودخانۀ مرزی کورانتاین، در مرز سورینام، ازجمله رودخانه های مهم این کشور به شمار می آیند. بیشتر اراضی کشاورزی گویان و نیز اکثر جمعیت این کشور در جلگه های ساحلی که با دیواره سازی و احداث کانال های متعدد از فرورفتن به زیر آب محافظت می شود متمرکز شده اند و جورج تاون، نیو آمستردام و لیندن از شهرهای مهم آن هستند. جنگل های انبوه درون بومی گویان، که از دستبرد سوداگران چوب در امان مانده است، ازجمله بکرترین جنگل های روی زمین به شمار می آیند و زیستگاه بسیار امنی برای حیات وحش این سرزمین محسوب می شود.
اقتصاد. گویان دارای اقتصاد ترکیبی است و تلاش گردانندگان کشور در سال های اخیر بر آن بوده که خود را از نوسانات بازارهای خارجی دور نگه دارند. کشاورزی نواحی ساحلی در اقتصاد گویان نقش ارزنده ای دارد و کشتزارهای وسیع نیشکر حاکی از اهمیت آن است. برنج و نارگیل از دیگر فرآورده های مهم کشاورزی گویان است. درۀ روپونونی واقع در جنوب غربی کشور به دامپروری اختصاص یافته و صنایع آن عمدتاً بر استخراج معادن بوکسیت استوار است که غنی ترین و مرغوب ترین کانی صادراتی گویان محسوب می شود. تصفیۀ شکر، شستن رسوبات رودخانه ها برای به دست آوردن الماس، تولید سوخت و لوازم خانگی، بهره گیری از نیروی برقابی و ساخت هواپیماهای سبک ازجمله فعالیت های صنعتی این کشور است.
حکومت و سیاست. کشور گویان دارای نظام جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون گذاری است. مجلس ملی گویان از ۵۳ عضو انتخابی و دوازده عضو انتصابی تشکیل شده که هر پنج سال یک بار با آرای عمومی انتخاب می شوند. رئیس جمهور را مردم برای یک دورۀ پنج ساله انتخاب می کنند و رهبر حزب اکثریت سِمت نخست وزیری و مسئولیت اجرایی کشور را برعهده دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت گویان حدود۷۸۴,۸۹۴ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم آن به۳.۶ نفر در کیلومتر مربع می رسد. ۵۲ درصد از مردم گویان را هندی های آسیایی تبار تشکیل داده اند و ۵۷ درصدشان مسیحی، و۷۲.۵ درصد از آنان روستانشین اند و زبان رسمی آنان انگلیسی است. رشد جمعیت آن ۰.۲ درصد و میانگین امید به زندگی ۶۳ سال است و ۹۸.۵درصد مردم گویان باسوادند. آراواک ها و کاریبها نخستین بومیان ساکن گویان اند. هلندی ها در ۱۶۱۶ اولین قلعۀ مسکونی را در ساحل گویان بنا نهادند و نخستین نمایندگی کمپانی هند غربی هلند را در ۱۶۲۰ در آن جا تأسیس کردند. انگلیسی ها، در ۱۷۹۶ هلندی ها را از گویان بیرون راندند و خود جای آنان را گرفتند و بردگان افریقایی را در کشتزارهای خود به کار گماردند. بردگان مزبور در مقابل کار توان فرسا و اقلیم نامساعد گویان تاب نیاوردند و به جنگل ها گریختند و اربابان انگلیسی ناگزیر به استخدام کارگران ارزان قیمت هندی، چینی، و جاوه ای رو آورند. پس از پایان جنگ جهانی دوم، جنبش های استقلال طلبانۀ گویانی ها آغاز شد و در ۲۶ مه ۱۹۶۶ انگلیسی ها استقلال گویان را به رسمیت شناختند؛ به این ترتیب، سرزمین مزبور به یکی از کشورهای عضو جامعۀ مشترک المنافع بریتانیا مبدل شد.

[ویکی شیعه] گویان یا جمهوری تعاونی گویان، با مرکزیت شهر جورج تاون، کشوری در شمال شرقی قاره آمریکای جنوبی است که مدت ها مستعمره کشورهای مختلف اروپایی بوده است. مسلمانان حدود 17 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند و شیعیان نیز پس از انقلاب اسلامی ایران توانسته اند در این کشور حضور یابند.
گویان بزرگ، کشوری قدیمی در شمال شرقی قاره آمریکای جنوبی بود و ساکنان آن بومی هایی بودند. در سال 1581 میلادی اسپانیایی ها این کشور را مستعمره خود کردند. سپس هلندی ها در سال 1616 میلادی این کشور را از دست اسپانیایی ها آزاد کردند و مستعمره خویش ساختند. در سال 1643 میلادی فرانسوی ها بخش هایی از این کشور را مستعمره خویش کردند. با بالاگرفتن نزاع بین دو کشور استعماری و ورود بریتانیا به این درگیری، گویان به سه بخش تقسیم شد: گویان فرانسوی، گویان هلندی و گویان بریتانیایی. پس از استقلال گویان در سال ۱۹۶۶م، گویان بریتانیایی، به نام گویان شناخته شد؛ گویان فرانسوی بدون اینکه مستعمره باشد، گویان فرانسوی باقی ماند و گویان هلندی به سورینام تغییر نام یافت.
گویان در شمال شرقی قاره آمریکای جنوبی قرار دارد و مساحت آن 214970 کیلومتر مربع است. گویان از جنوب و غرب با کشور برزیل، از شمال غربی با ونزوئلا، از جنوب شرقی با سورینام و از سمت شمال شرق با اقیانوس اطلس هم مرز است. این کشور گرمسیر، در تمام سال بارانی است و رودها و رودخانه های پرآبی دارد. نام گویان نیز به معنای زمینی است که پرآب است.