التوسل الی الترسل

التَّوَسُل الی التَرَسُّل (به معنی: نزدیکی جستن به دانش نامه نگاری)، یا رسالات بهایی، کتابی است در فن انشا از قرن ششم هجری، نوشتهٔ بهاءالدین بغدادی.
سبک شناسی، محمدتقی بهار
التوسل الی الترسل، به کوشش احمد بهمنیار، تهران، ۱۳۱۵
التوسل الی الترسل شامل یک مقدمه، دو فصل کوتاه و ۳ قسم (باب) مفصل است: قسم اول، مشتمل است بر منشورها، فرمان ها و عهدنامه های حکومتی، فتح نامه ها و یک سوگندنامه؛ قسم دوم، حاوی فرمان ها، تحیت نامه ها و نامه هایی است که سلطان برای ملوک و بزرگان وقت فرستاده است؛ قسم سوم، شامل نامه های خصوصی، رقعه ها و مدایحی است که نویسنده به دوستان خود و بزرگان عهد نوشته است.بهاءالدین بغدادی شیوهٔ نویسندگی خود را در این اثر التقاطی از سبکهای مختلف نثرنویسی، از نثر ساده تا نثر مسجع و متکلف می داند؛ اما آنچه در سراسر متن کتاب دیده می شود، نثری است مصنوع و مشحون از هنرها و صنایع ادبی و نیز واژگان، اشعار و امثلهٔ عربی؛ چنان که به گفتهٔ محمدتقی بهار اگر چه منشآت بهاءالدین بغدادی از حیث انسجام و صحت قواعد ادبی بی نقص است، اما تکلفات ادبی مفرط در متونی از این دست، مقدمهٔ تباهی نثرنویسی را در سده های بعد فراهم می کند.
این کتاب تا مدتها سرمشق منشیان، مترسلان و ادبا در نامه نگاری و فن انشا بوده است. نویسندگانی چون عوفی، سعدالدین وراوینی در تحریر مرزبان نامه، و محمدبن هندوشاه استادی او را در فن ترسل و بلاغت ستوده اند. التوسل الی الترسل، علاوه بر ارزش ادبی، از لحاظ بررسی اوضاع تاریخی، اجتماعی و سیاسی ایران در اواخر دورهٔ خوارزمشاهیان نیز اهمیت شایانی دارد.
این کتاب بر اساس نسخه های لیدن و پاریس توسط احمد بهمنیار در ۱۳۱۵ خورشیدی در تهران به طبع رسیده است.

التَوَسُّل اِلی التَّرَسُّل
رجوع شود به:توسل الی الترسل

[ویکی فقه] اَلتَّوسُّل اِلی التَّرَسُّل، کتابی ادبی و تاریخی به فارسی ، مشتمل بر مجموعه ای از منشآت بهاءالدینِ بغدادی است.
وی ــ که در قرن ششم می زیست ــ به کاتب و کاتب بغدادی نیز شهرت داشت و منشی علاءالدین تکش خوارزمشاه (حک: ۵۶۸ـ۵۹۶) بود.
نام گذاری
التّوسل الی الترسّل به رسالات بهایی هم معروف بوده است و خود مصنّف آن را جمع آوری و به نام بهاءالدین وزیر موشح کرده است.
اهمیت
کتاب از دیدگاه ادبی، بخصوص تطور نثر فارسی، اهمیت دارد و نمونه انشای فارسی قرن ششم است.از دیدگاه تاریخی نیز به سبب اشتمال بر وقایع دوره خوارزمشاهیان و معاصران آنان، از جمله غوریان و اتابکان آذربایجان ، و حالات و رفتار مردم و بزرگان آن دوره شایان توجه است.
محتوا
...