خسروملک

ابوالمظفر خسروملک بن خسروشاه واپسین سلطان غزنوی در میان سال های ۵۵۵-۵۸۲ هجری قمری/۱۱۶۰-۱۱۸۶ میلادی) بود. مرکز حکومت او شهر لاهور در پنجاب بود. وی را با لقب های تاج الدین والدوله، سراج الدوله و ظهیرالدین والدوله نیز خوانده اند. خسروملک را پادشاهی زیرک و حلیم و در عین حال عیاش و سُست مزاج خوانده اند.
ایرانیکا
در زمان خسروشاه پدر خسروملک، غزها بر غزنی تاخته و به حکومت غزنویان در آن سامان پایان دادند. چیرگی غزها بر غزنین ۱۲ تا ۱۵ سال به درازا انجامید تا آنکه سرانجام سلطان غوری غیاث الدین محمد بن سام در ۵۶۹ هجری آنان را بیرون راند.
ربع قرن از سلطنت خسروملک تنها بر شمال خاوری هندوستان بود. او به تبع پدرانش به غزا با هندوان پرداخت و قلمرو حکومتش را تا کشمیر گستراند. در این زمان غوریان که آهنگ حمله به هندوستان را داشتند بقایای غزنویان را سد راه خود می دیدند، پس یک رشته تازش ها را به قلمرو آنان آغازیدند. در ۵۷۵ میلادی پیشاور به دست غوریان افتاد. سرانجام با اتحاد غوریان با راجهٔ جامو سرانجام لاهور به دست غوریان افتاد و خسروملک را با پسرش بهرام شاه به بند کشیدند و به غور فرستادند. خسروملک در اسارت درگذشت. بدین سان پس از دو سده به فرمانروایی دودمان غزنوی پایان داده شد.