ارتجاع اشراف

[ویکی فقه] ارتجاع اشراف (قرآن). هر گاه پیامبری از سوی خداوند برای هدایت مردم مبعوث می شد، روحیه اصرار و پافشاری بر عقاید و آیین گذشتگان وجود داشت و اشراف هر قوم نمود بارز این ارتجاع بودند.
روی گردانی از دین انبیا و واپس گرایی از آن و اهتمام به عقاید قبلی و گذشتگان، در بین ملل مختلف و انبیا همیشه بوده است و اشراف و بزرگان آنان پیشرو در این امر بوده اند. قرآن کریم نیز به همین جهت اصرار بر آیین گذشته خود و نپذیرفتن دین اسلام ، بر اثر تعصبات قومی و حسادت را به نوعی، مرتجع دانسته اند.وکذلک ما ارسلنا من قبلک فی قریة من نذیر الا قال مترفوها انا وجدنا ءاباءنا علی امة و انا علی ءاثـرهم مقتدون (و بدین گونه در هیچ شهری پیش از تو هشداردهنده ای نفرستادیم مگر آنکه خوش گذرانان آن گفتند ما پدران خود را بر آیینی (و راهی) یافته ایم و ما از پی ایشان راه سپریم.) در تفسیر آلوسی آمده است: « این آیه یک استیناف روشن است که دلالت می کند بر اینکه تقلیدی که بینشان هست یک گمراهی قدیمی است که مربوط به پدرانشان است.» علامه طباطبایی فرمودند: یعنی تمسک به تقلید اختصاص به اینان ندارد، بلکه ، عادت دیرینه امت های مشرک گذشته نیز بوده . و ما قبل از تو به هیچ قریه ای رسول نذیری یعنی پیامبری نفرستادیم ، مگر آنکه توانگران اهل آن قریه هم به همین تقلید تشبث جستند، و گفتند: (ما اسلاف و نیاکان خود را بر دینی یافتیم ، و همان دین را پیروی می کنیم ، و از آثار پدران دست برنمی داریم ، و با آن مخالفت نمی کنیم).و اگر در آیه مورد بحث این کلام را تنها از توانگران اهل قریه ها نقل کرده ، برای این است که اشاره کرده باشد به اینکه طبع تنعم و نازپروردگی این است که وادار می کند انسان از بار سنگین تحقیق شانه خالی نموده ، دست به دامن تقلید شود.