کلمه جو
صفحه اصلی

انرژی مواد خوراکی

دانشنامه عمومی

انرژی مواد خوراکی انرژی است که حیوانات و انسان ها از خوراکشان و با استفاده از فرایند تنفس یاخته ای به دست می آورند. فرایند تنفس یاخته ای شامل تنفس هوازی و تنفس بی هوازی می باشد. در طول تنفس هوازی مولکول های اکسیژن به دست آمده از طریق تنفس با مولکول های مواد خوراکی در درون یاخته ترکیب شده و انرژی آزاد می نمایند. اما در طول تنفس بی هوازی طی فرایندهایی مولکول های مواد خوراکی دگرگون شده و سبب آزاد شدن انرژی می گردند.تمامی انسان ها و حیوانات به میزان کمینه ای از مواد خوراکی برای ادامه زندگی و دگرگشت نیاز دارند. انرژی حاصل از این مواد در بدن بیشتر به استفادهٔ ماهیچه ها ی بدن می رسد.
فهرست مواد غذایی بر پایه اندازه کالری
مواد خوراکی شامل کربوهیدرات ها، چربی ها، پروتئین ها، آب، ویتامین ها و مواد معدنی هستند. کربوهیدرات ها، چربی ها، پروتئین ها، و آب تشکیل دهنده تقریباً تمام وزن مواد خوراکی هستند و ویتامین ها و مواد معدنی تنها درصد کمی از وزن مواد خوراکی را تشکیل می دهند. کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها اغلب حدود نود درصد از وزن خشک مواد خوراکی را تشکیل می دهند. انرژی مواد خوراکی در اصل از کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها و همچنین اسید آلی، پلی ال ها و اتانول موجود در این مواد حاصل می شود که در این میان چربی ها و اتانول بیشترین نسبت انرژی به وزن را دارا می باشند. اجزایی از مواد خوراکی مانند آب، مواد معدنی، ویتامین، کلسترول، و الیاف گیاهی دارای هیچ یا میزان کمی هستند، اما به دلایل دیگری برای زنده ماندن و دگرگشت بدن ضروری می باشند. موادی چون آب، مواد معدنی، ویتامین ها، و کلسترول شکسته نشده توسط بدن جذب نمی شوند، بنابراین نمی تواند برای تولید انرژی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین الیاف گیاهی که نوعی کربوهیدرات هستند به طور کامل توسط بدن انسان هضم نمی شوند، اما نشخوارکنندگان می توانند انرژی الیافی چون سلولز را استفاده نمایند و این انرژی توسط باکتری ها در شکمبه یا سیرابی این موجودات و به واسطهٔ فرایندهای ویژه شیمیایی که این باکتری های مفید بر روی الیاف سلولز انجام می دهند فراهم می شود.
در دستگاه بین المللی یکاها یکای ژول یا مضرب آن کیلوژول برای اندازه گیری میزان انرژی در مواد خوراکی مورد استفاده قرار می گیرد، همچنین یکای کالری که در گذشته برای اندازه گیری و بیان میزان انرژی در مواد خوراکی بسیار مورد استفاده قرار می گرفت هم اکنون در علومی چون شیمی و فیزیک کاربرد دارد (هر کیلوکالری برابر با ۴٫۱۸۳ کیلوژول است). البته برای بیان میزان انرژی مواد خوراکی بر اساس تئوری از تمامی واحدهای انرژی حتی از واحدهایی چون انرژی آزاد گیبس نیز می توان استفاده نمود.برای اندازه گیری انرژی موجود در مواد خوراکی از کالری متر ها (شامل بمب کالری متر) استفاده می شود.
در بسیاری از کشورها بر اساس قانون برچسب زدن اجباری تمامی تولیدکنندگان مواد خوراکی باید برچسب مواد خوراکی را بر محصولات خود بزنند که حاوی اطلاعاتی راجع به میزان هریک از گروه های مواد خوراکی در محصول است. برچسب های مواد خوراکی به مصرف کنندگان کمک می کنند تا مصرف انرژی و مواد خوراکی خود را کنترل می کنند. در اتحادیه اروپا، تولیدکنندگان مواد غذایی باید برچسب های مواد خوراکی محصولات خود را با هر دو یکای کیلوکالری و کیلوژول مشخص کنند، اما در ایالات متحده فقط استفاده از یکای کالری در برچسب های مواد خوراکی کافی می باشد. برای اندازه گیری انرژی موجود در مواد خوراکی از بمب کالری مترها استفاده می شود.


کلمات دیگر: