کلمه جو
صفحه اصلی

بافق

فرهنگ فارسی

یکی از بخشهای شهرستان یزد واقع در مشرق آن شهرستان . مرکز آن قصبه بافق است که در ۱٠٠ کیلو متری شهر یزد قرار دارد . جمعیت قصبه مذکور ۶۲۲۸ تن .
یکی از بخشهای یزداست

لغت نامه دهخدا

بافق . (اِخ ) (بخش ...) در فرهنگ جغرافیایی آمده است : یکی از بخشهای یازده گانه ٔ شهرستان یزد که در خاور این شهرستان واقع و حدود مشخصات آن بشرح زیر است : از شمال به دشت لوت و بخش خرانق ، از جنوب به شهرستان رفسنجان و بخش نیر، از خاور به کرمان و از باختر به بخش خرانق و بخش نیر. دهستان حومه ٔ بافق جلگه و هوای آن گرم و سوزان است ولی قسمت خاوری این بخش یعنی دهستان بهاباد به علت کوهستانی بودن هوای آن نسبةً معتدل است . در این بخش دو رشته ارتفاع از طرف جنوب خاور بطرف شمال باختر کشیده میشود که بترتیب عبارتند از: 1 - رشته ٔ ارتفاع مرکزی که تقریباًحدفاصل بین دهستان حومه ٔ بافق و دهستان بهاباد محسوب میشود. 2 - رشته ٔ ارتفاعات باریک کوه بافق که حد فاصل بین بخش بافق و بخش نیر میباشد. رودشور که از ارتفاعات شهرستان کرمان سرچشمه میگیرد به کویر بافق که در مرکز این بخش واقع شده میریزد. آب زراعتی بخش درمناطق کوهستانی از چشمه و قنات و در قسمتهای مسطح از قنات تأمین میشود. محصول عمده ٔ آن گندم و جو و خرما و پنبه و روناس است و شغل اهالی زراعت و صنایع دستی زنان کرباس بافی است . در 9 هزارگزی شمال خاوری قصبه ٔ بافق کوهی است بنام چغارت که معدن آهن در آن موجود است ولی هنوز استخراج نشده است . معادن سرب و زغال سنگ و پنبه ٔ نسوز در نارگار وجود دارد. طرح راه آهن قم به یزد و کرمان از بافق و نزدیکی معدن آهن گذشته و بکرمان منتهی خواهد شد. قراء این بخش بوسیله ٔ راههای ارابه رو و مالرو بیکدیگر مربوط میشوند. این بخش از دو دهستان بشرح زیر تشکیل میشود: دهستان حومه ٔ بافق که دارای 24 آبادی است و 8639 تن جمعیت دارد. دهستان بهاباد که دارای 26 آبادی و حدود 5634 تن جمعیت است . بنابر آمار جدید، بخش بافق از 50 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و جمعیت آن بخش حدود 14273 نفر است . قراء مهم دهستان حومه ٔ بافق عبارتند: از باجگان ، مبارکه ، شیطور، قطرم . (فرهنگ جغرافیائی ایران ج 10). شواهد تاریخی : وقتی سلجوقشاه با این ارتش و پنجاه سوار که با ایشان بود در میان بافق و بهاباد برهزار سوار یزدی زدند و یک کس سلامت بیرون نگذاشتند. (تاریخ سلاجقه محمدبن ابراهیم ص 31). و باین بهانه بافق و بهاباد و سر حد کرمان و کوهبنان و راور و غیر هما میخورد. (همان کتاب ، ص 89). در تاریخ وزیری نیز از بافق در چند جای سخن رفته است : [ ولیخان افشار ] لشکر کرمان را برداشته از راه کوهبنان و بافق به طبس راند. (تاریخ وزیری چ باستانی پاریزی ص 276). در جنگهای ایران و عثمانی زمان شاه عباس کبیر تفنگچیان کرمانی خدمات نمایان کردند خصوص تفنگچیان بلوک بافق که آحاد و افراد آنها مورد التفات شاه گردیده انعام گرفتندو شهر و قلعه ٔ شماخی در پنجم صفر سنه ٔ هزار و شانزده مفتوح شد. (همان کتاب ص 281). و رجوع به فهرست اعلام همان کتاب شود. لسترنج آرد: تقریباً در پنجاه میلی باختر کوه بنان و در حاشیه ٔ کویر بزرگ نیمه راه یزدامروز دهکده ٔ بافق واقع است . در کرمان دو محل است که نام آنها با هم شباهت کامل دارد: بافق و بافت یا بافد. بافت در هشتاد میلی جنوب شهر کرمان و بافق در دویست میلی شمالی است . (سرزمینهای خلافت شرقی ص 332).


بافق . (اِخ ) (جبال ...) از منشعبات سلسله ٔ جبال مرکزی ایران که از یزد گذشته به کوه جوپار و جبال بارز کرمان می پیوندد.


بافق . (اِخ ) (قصبه ٔ...) قصبه ٔ مرکزی بخش بافق شهرستان یزد که در 100 هزارگزی جنوب خاور یزد واقع و مشخصات آن بشرح زیر است : مرکز قصبه در جلگه واقع شده و هوای آن گرم و آب آن کمی شور است . بناهای قصبه قدیمی بوده و در حدود 1245 خانه دارد. مختصات جغرافیائی آن بدین شرح است : طول شرقی 55 درجه و 24 دقیقه از نصف النهار گرینویچ و عرض 31 درجه و 35 دقیقه شمالی و ارتفاع آن از سطح دریا 1004 گز است و با طهران 13 دقیقه و 40 ثانیه اختلاف ساعت دارد. آب زراعتی آنجا از قنات تأمین میشود، محصول عمده ٔ آن غلات و ارزن و پنبه و روناس و سر درختی های آن خرما و نارنج و پسته میباشد. شغل اهالی زراعت و صنایع دستی آنان صابون پزی و کرباس بافی و بادبزن و طناب بافی است که از الیاف درختان خرما تهیه میشود. جاده ٔ بافق به یزد اتومبیل رو است . قصبه ٔ بافق 6228 تن جمعیت دارد. (فرهنگ جغرافیائی ایران ج 10).


بافق. ( اِخ ) ( جبال... ) از منشعبات سلسله جبال مرکزی ایران که از یزد گذشته به کوه جوپار و جبال بارز کرمان می پیوندد.

بافق. ( اِخ ) ( قصبه ٔ... ) قصبه مرکزی بخش بافق شهرستان یزد که در 100 هزارگزی جنوب خاور یزد واقع و مشخصات آن بشرح زیر است : مرکز قصبه در جلگه واقع شده و هوای آن گرم و آب آن کمی شور است. بناهای قصبه قدیمی بوده و در حدود 1245 خانه دارد. مختصات جغرافیائی آن بدین شرح است : طول شرقی 55 درجه و 24 دقیقه از نصف النهار گرینویچ و عرض 31 درجه و 35 دقیقه شمالی و ارتفاع آن از سطح دریا 1004 گز است و با طهران 13 دقیقه و 40 ثانیه اختلاف ساعت دارد. آب زراعتی آنجا از قنات تأمین میشود، محصول عمده آن غلات و ارزن و پنبه و روناس و سر درختی های آن خرما و نارنج و پسته میباشد. شغل اهالی زراعت و صنایع دستی آنان صابون پزی و کرباس بافی و بادبزن و طناب بافی است که از الیاف درختان خرما تهیه میشود. جاده بافق به یزد اتومبیل رو است. قصبه بافق 6228 تن جمعیت دارد. ( فرهنگ جغرافیائی ایران ج 10 ).

بافق. ( اِخ ) ( بخش... ) در فرهنگ جغرافیایی آمده است : یکی از بخشهای یازده گانه شهرستان یزد که در خاور این شهرستان واقع و حدود مشخصات آن بشرح زیر است : از شمال به دشت لوت و بخش خرانق ، از جنوب به شهرستان رفسنجان و بخش نیر، از خاور به کرمان و از باختر به بخش خرانق و بخش نیر. دهستان حومه بافق جلگه و هوای آن گرم و سوزان است ولی قسمت خاوری این بخش یعنی دهستان بهاباد به علت کوهستانی بودن هوای آن نسبةً معتدل است. در این بخش دو رشته ارتفاع از طرف جنوب خاور بطرف شمال باختر کشیده میشود که بترتیب عبارتند از: 1 - رشته ارتفاع مرکزی که تقریباًحدفاصل بین دهستان حومه بافق و دهستان بهاباد محسوب میشود. 2 - رشته ارتفاعات باریک کوه بافق که حد فاصل بین بخش بافق و بخش نیر میباشد. رودشور که از ارتفاعات شهرستان کرمان سرچشمه میگیرد به کویر بافق که در مرکز این بخش واقع شده میریزد. آب زراعتی بخش درمناطق کوهستانی از چشمه و قنات و در قسمتهای مسطح از قنات تأمین میشود. محصول عمده آن گندم و جو و خرما و پنبه و روناس است و شغل اهالی زراعت و صنایع دستی زنان کرباس بافی است. در 9 هزارگزی شمال خاوری قصبه بافق کوهی است بنام چغارت که معدن آهن در آن موجود است ولی هنوز استخراج نشده است. معادن سرب و زغال سنگ و پنبه نسوز در نارگار وجود دارد. طرح راه آهن قم به یزد و کرمان از بافق و نزدیکی معدن آهن گذشته و بکرمان منتهی خواهد شد. قراء این بخش بوسیله راههای ارابه رو و مالرو بیکدیگر مربوط میشوند. این بخش از دو دهستان بشرح زیر تشکیل میشود: دهستان حومه بافق که دارای 24 آبادی است و 8639 تن جمعیت دارد. دهستان بهاباد که دارای 26 آبادی و حدود 5634 تن جمعیت است. بنابر آمار جدید، بخش بافق از 50 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و جمعیت آن بخش حدود 14273 نفر است. قراء مهم دهستان حومه بافق عبارتند: از باجگان ، مبارکه ، شیطور، قطرم. ( فرهنگ جغرافیائی ایران ج 10 ). شواهد تاریخی : وقتی سلجوقشاه با این ارتش و پنجاه سوار که با ایشان بود در میان بافق و بهاباد برهزار سوار یزدی زدند و یک کس سلامت بیرون نگذاشتند. ( تاریخ سلاجقه محمدبن ابراهیم ص 31 ). و باین بهانه بافق و بهاباد و سر حد کرمان و کوهبنان و راور و غیر هما میخورد. ( همان کتاب ، ص 89 ). در تاریخ وزیری نیز از بافق در چند جای سخن رفته است : [ ولیخان افشار ] لشکر کرمان را برداشته از راه کوهبنان و بافق به طبس راند. ( تاریخ وزیری چ باستانی پاریزی ص 276 ). در جنگهای ایران و عثمانی زمان شاه عباس کبیر تفنگچیان کرمانی خدمات نمایان کردند خصوص تفنگچیان بلوک بافق که آحاد و افراد آنها مورد التفات شاه گردیده انعام گرفتندو شهر و قلعه شماخی در پنجم صفر سنه هزار و شانزده مفتوح شد. ( همان کتاب ص 281 ). و رجوع به فهرست اعلام همان کتاب شود. لسترنج آرد: تقریباً در پنجاه میلی باختر کوه بنان و در حاشیه کویر بزرگ نیمه راه یزدامروز دهکده بافق واقع است. در کرمان دو محل است که نام آنها با هم شباهت کامل دارد: بافق و بافت یا بافد. بافت در هشتاد میلی جنوب شهر کرمان و بافق در دویست میلی شمالی است. ( سرزمینهای خلافت شرقی ص 332 ).

دانشنامه عمومی

بافق مرکز شهرستان بافق، یکی از شهرهای استان یزد در ایران است. این شهر بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ دارای جمعیتی برابر با ۴۵٬۴۵۳ نفر بوده است.
شهرستان بافق از شرق با شهرستان بهاباد و از جنوب با استان کرمان هم جوار است. بزرگ ترین شوره زار استان یزد که بر اثر شوراب های رودخانه شور ایجادشده است کویر درانجیر نام دارد، که در شمال غربی بافق قرار دارد. رشته کوه های موازی با جهت شمال غربی-جنوب شرقی کشیده، که مرتفع ترین آن ها کوه بن لخت با ارتفاع ۳۰۰۲ متر در جنوب بها باد می باشند در شرق شهرستان بافق قرار دارند؛ لذا مناطق شرق بافق آب وهوای ملایم تر و کوهستانی دارد و مناطق غربی که قسمتی در کویر انجیر است آب وهوای بیابانی و گرم و خشک دارد. مهم ترین رودخانه بافق رودخانه شور است که از ماهان کرمان شروع شده و در کویر در انجیر به گل می نشیند. شهر بافق در بخش مرکزی شهرستان بافق قرار دارد. هوای بافق گرم است و آب آن که از قنات های قدیمی و چشمه ها تهیه می شود، قدری شور مزه است.مهم ترین رودخانه بافق رودخانه شور است که از ماهان کرمان شروع شده و در کویر در انجیر به گل می نشیند که البته در حال حاضر خشک می باشد.
این منطقه یکی از قطب های معدنی کشور محسوب می شود. مهم ترین معادن سنگ آهن چغارت، فسفات آسفوردی، سرب و روی کوشک و… بوده که بخشی از جمعیت را به کار گرفته اند و سنگ آهن بافق مهم ترین تأمین کننده مواد اولیه مورد نیاز صنعت فولاد و آهن کشور می باشد. همچنین محدوده شهرستان بافق با توجه به عملیات اکتشافی بالغ بر ۷۰ آنومالی با ذخیره بیش از ۵/۱ میلیارد تن سنگ آهن و بیش از ۳۰ میلیون تن سرب و روی و معادن گچ و سایر سنگ های ساختمانی شناسائی شده که بنا به دلایلی هنوز به بهره برداری نرسیده است.مهم ترین صنایع دستی مردم بافق: قالی بافی، بافت پادری، جارو و بادبزن و حصیر می باشد.کارخانه ذوب روی بافق، نئوپان مقاوم، کارخانه کود شیمیایی فرایند کود و سم بافق و کاشی آپادانا از مراکز مهم صنعتی بافق است. اجرای طرح توسعه چغارت و احداث کارخانجات مختلف در شهرک صنعتی و صنایع جوار ریلی و جوار معدنی به ویژه آگلومراسیون و گندله سازی، توسعه شیلات و کشاورزی و دامپروری خصوصاً مرکز تحقیقات شتر از جمله طرح های صنعتی این شهرستان هستند.
به دلیل آب و هوای گرم منطقه می توان خرما و پسته را مهمترین محصولات کشاورزی این شهر دانست. بافق یکی از گرمترین و سبز دشت بافق یکی از سردترین مناطق استان یزد می باشد. مهم ترین محصولات کشاورزی بافق گندم، جو و روناس می باشد. بافق تنها شهرستان استان یزد است که دارای نخلستانهای پهناور می باشد.

دانشنامه آزاد فارسی

بافْق
کوهستانی در استان یزد در شهرستان بافق، با وسعت حدود ۱,۷۰۰ کیلومتر مربع. بلندترین قلّۀ آن به نام کوه بکو ۲,۵۸۷ متر ارتفاع دارد. راه اتومبیل رو و خط آهن یزد به بافق از شمال این کوهستان می گذرد. درازای این کوهستان از شمال به جنوب حدود ۷۰ کیلومتر و پهنای آن از شرق به غرب بین ۷ تا ۳۰ کیلومتر است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بافق (ابهام زدایی). بافق ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • شهرستان بافق، شهرستانی در مشرق استان یزد، در جنوب کویر لوت• شهر بافق، مرکز شهرستان، در ۱۱۳ کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد و در ارتفاع حدود ۹۸۵ متری
...

پیشنهاد کاربران

در المنجد، واژه ی افق به ضم اول و سکون دوم به معنی سرزمینی است که بادهای گرم از روی آن می گذرد؛ این واژه در اول با افق بوده که در اثر کثرت کاربرد به بافق تغییر یافته است

بافق از شهرهای کهن و باستانی است و نمی تواند ریشه تازی داشته باشد از اینرو و برابر ریخت شناسی واژگان پارسی که به زبان تازی دگرگون شده اند ، نام این شهر نیز برگرفته از نام اردشیر پاپکان ساسانی یعنی " پاپک" است.

بافق نام یکی از شهرستانهای استان یزد می باشد. این شهر بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ دارای جمعیتی برابر با ۴۵٬۴۵۳ نفر بوده است.
شهرستان بافق از شرق با شهرستان بهاباد و از جنوب با شهر ستان کوهبنان و شهر سیریز کرمان همجوار است.


کلمات دیگر: