( اسم ) ۱- اندرز نامه نصیحت نامه پند نامک . ۲- نام. مشتمل بر پند و نصیحت .
پندنامه
فرهنگ فارسی
فرهنگ معین
( ~. مِ ) [ په . ] (اِمر. ) ۱ - اندرزنامه ، نصیحت نامه .۲ - نامة مشتمل بر پند و نصیحت .
لغت نامه دهخدا
پندنامه. [ پ َ م َ / م ِ ] ( اِ مرکب ) پندنامک. اندرزنامه. نصیحت نامه :
بگفتم همه گفتنی سربسر
تو ژرف اندرین پندنامه نگر.
پندنامه ست ترا دفتر اشعارش.
بگفتم همه گفتنی سربسر
تو ژرف اندرین پندنامه نگر.
دقیقی.
گر بپند اندر رغبت کنی ای خواجه پندنامه ست ترا دفتر اشعارش.
ناصرخسرو.
|| نامه مشتمل بر پند و نصیحت : به پندنامه و رسول شغل گرگانیان راست شود. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 454 ).فرهنگ عمید
۱. اندرزنامه، نصیحت نامه.
۲. نامه ای که در آن پند و نصیحت نوشته شده باشد.
۲. نامه ای که در آن پند و نصیحت نوشته شده باشد.
دانشنامه عمومی
پندنامه، در ادب فارسی، به مجموعه ای از سفارش ها و نصیحت ها گفته می شود که در کتابی مدون شده باشد. پندنامه صورت نخستینِ کتابهای اخلاقی در زبان فارسی است.
دانشنامه جهان اسلام، پندنامه
«پند» در نوشته های زرتشتی به زبان پهلوی تا سده سوم، واژه ای بسیار رایج است و معنی «اندرز» یا «نصیحت» دارد. آنچه از ادبیات اندرزی از پهلوی به عربی و فارسی راه یافته بسیار است. این متون مجموعه عبارات عبرت آموز مؤثری است که با رشد و گسترش ادبیات، اندکی بعد در نثر، ضمن حکایات و در شعر، در مواقع مناسب جای گرفته است. در ادبیات فارسی پندنامه ها به نوع بسیار کهنی از ادبِ تعلیمی تعلّق دارد. پند یا نصیحت واحد اولیه ای است که به کمک آن مجموعه پندنامه پدید می آید.
از اواخر قرن پنجم، تدوین رساله های اخلاقی موسوم به «پندنامه» آغاز شد که همگی ریشه در اخلاقیات اندرزنامه های ایران باستان داشتند. شناسایی منابع بی واسطه اخلاقی نهفته در پندنامه های فارسی کاری دشوار و بلکه ناممکن است. دراین متون علاوه بر اخلاقیات رایج در ادبیات پهلوی، نشانه هایی از افکار یونانی و اسکندرانی و رومی قابل ردیابی است. با این حال تعلیمات اخلاقی این متون به طور بارز متأثر از تعلیمات اسلامی به نظر می رسد چنانکه بسیاری از پندهای آن ها با اندرزهای قرآن و احادیث مطابقت دارد.
یکی از پندنامه های منظوم و مشهور در ادب فارسی پندنامه عطار یا به عبارت دقیق تر پندنامهٔ منسوب به عطار نیشابوری است. این گونه منظومه های اخلاقی که تعالیم و مضامین قرآن و حدیث در آن ها فراوان است، خاصّه از روزگار نظامی گنجه ای سرمشق تقلید و نوآفرینی های ادبی بوده اند که یکی از نمونه های بارز آن خردنامه اسکندری عبدالرحمان جامی است.
دانشنامه جهان اسلام، پندنامه
«پند» در نوشته های زرتشتی به زبان پهلوی تا سده سوم، واژه ای بسیار رایج است و معنی «اندرز» یا «نصیحت» دارد. آنچه از ادبیات اندرزی از پهلوی به عربی و فارسی راه یافته بسیار است. این متون مجموعه عبارات عبرت آموز مؤثری است که با رشد و گسترش ادبیات، اندکی بعد در نثر، ضمن حکایات و در شعر، در مواقع مناسب جای گرفته است. در ادبیات فارسی پندنامه ها به نوع بسیار کهنی از ادبِ تعلیمی تعلّق دارد. پند یا نصیحت واحد اولیه ای است که به کمک آن مجموعه پندنامه پدید می آید.
از اواخر قرن پنجم، تدوین رساله های اخلاقی موسوم به «پندنامه» آغاز شد که همگی ریشه در اخلاقیات اندرزنامه های ایران باستان داشتند. شناسایی منابع بی واسطه اخلاقی نهفته در پندنامه های فارسی کاری دشوار و بلکه ناممکن است. دراین متون علاوه بر اخلاقیات رایج در ادبیات پهلوی، نشانه هایی از افکار یونانی و اسکندرانی و رومی قابل ردیابی است. با این حال تعلیمات اخلاقی این متون به طور بارز متأثر از تعلیمات اسلامی به نظر می رسد چنانکه بسیاری از پندهای آن ها با اندرزهای قرآن و احادیث مطابقت دارد.
یکی از پندنامه های منظوم و مشهور در ادب فارسی پندنامه عطار یا به عبارت دقیق تر پندنامهٔ منسوب به عطار نیشابوری است. این گونه منظومه های اخلاقی که تعالیم و مضامین قرآن و حدیث در آن ها فراوان است، خاصّه از روزگار نظامی گنجه ای سرمشق تقلید و نوآفرینی های ادبی بوده اند که یکی از نمونه های بارز آن خردنامه اسکندری عبدالرحمان جامی است.
wiki: پندنامه
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] پندنامه، مجموعه ای از سفارش ها و نصایح، صورت نخستینِ کتاب های اخلاقی در زبان فارسی است.
پند در نوشته های زرتشتی به زبان پهلوی تا سده سوم، واژه ای بسیار آشنا و معنای متداول آن برابر با «اندرز» به معنای نصیحت است، ولی گهگاه به معنای «راه» نیز می آید که واژه اوستایی pantay درست به همین معناست.
تاریخچه
پند در نوشته های مانویِ به زبان پارتی نیز وجود دارد.
← ادبیات اندرز
در نخستین متون فارسی دری، میان قرون چهارم و پنجم، واژه پند کاربردی عمومی تر از برابر های آن، بخصوص واژه اندرز و معادل های عربی آن، دارد ولی اندک اندک این واژه ها بویژه واژه نصیحت و اندکی هم وصیت و جمع آن، وصایا، جای پند را گرفته اند؛ اگرچه سعدی ، در قرن هفتم، هنوز این واژه را به کار می برد و حافظ در دیوان خود هفده بار آن را آورده ولی لفظ اندرز را به کار نبرده است.
← پند در متون کهن
...
پند در نوشته های زرتشتی به زبان پهلوی تا سده سوم، واژه ای بسیار آشنا و معنای متداول آن برابر با «اندرز» به معنای نصیحت است، ولی گهگاه به معنای «راه» نیز می آید که واژه اوستایی pantay درست به همین معناست.
تاریخچه
پند در نوشته های مانویِ به زبان پارتی نیز وجود دارد.
← ادبیات اندرز
در نخستین متون فارسی دری، میان قرون چهارم و پنجم، واژه پند کاربردی عمومی تر از برابر های آن، بخصوص واژه اندرز و معادل های عربی آن، دارد ولی اندک اندک این واژه ها بویژه واژه نصیحت و اندکی هم وصیت و جمع آن، وصایا، جای پند را گرفته اند؛ اگرچه سعدی ، در قرن هفتم، هنوز این واژه را به کار می برد و حافظ در دیوان خود هفده بار آن را آورده ولی لفظ اندرز را به کار نبرده است.
← پند در متون کهن
...
wikifeqh: مثنوی های وی است که هر چند خود او در دیگر نوشته هایش از آن یاد نکرده است، بی گمان آن را اثری از عطار نیشابوری، نه دیگر عطارهای روزگار وی، می توان شمرد. شاید این کتاب را چکیده همه اندرزهایی بتوان دانست که آنها را در دیگر آثار خود آورده است. او بسیار تلاش می کند که به اوضاع اجتماعی روزدگار خویش و تاریخ یا حکایات نپردازد، بلکه پی آمد عمر درازش را گزینش می کند و در آن می آورد؛ چنان که در کوتاه ترین قطعات، به نیکوترین مطالب می پردازد و آنها را در قالب اوامر و نواهی شریعت اسلام و طریقت عرفان می ریزد و به نسل پس از خود عرضه می کند.
پندنامه، با کمابیش 850 بیت، از دید درون مایه(مضمون) و قالب شعری، همانندی فراوانی با«منطق الطیر» دارد، اما از دید فنون شعری به برجستگی آن نیست و گاهی بازی با الفاظ و معناها در آن دیده می شود:
از دید قواعد سبکی و دستوری زبان فارسی، ویژگی های کاربردهای پیشینیان به طور کامل دراین اثر وجود دارد. واژه«مَر» برای تأکید همراه با مفعول صریح، مانند:
یا آوردن«کاف» تصغیر برای دلالت بر معنای تحقیر، مانند:
نمونه هایی از این قواعدند. روش شیخ در این اثر همچون دیگر آثارش این است که نکته های مهم را در قالب تمثیل و تشبیه و مثَل بازگو می کند تا در شنونده تأثیر بگذارد.
پندنامه، با کمابیش 850 بیت، از دید درون مایه(مضمون) و قالب شعری، همانندی فراوانی با«منطق الطیر» دارد، اما از دید فنون شعری به برجستگی آن نیست و گاهی بازی با الفاظ و معناها در آن دیده می شود:
از دید قواعد سبکی و دستوری زبان فارسی، ویژگی های کاربردهای پیشینیان به طور کامل دراین اثر وجود دارد. واژه«مَر» برای تأکید همراه با مفعول صریح، مانند:
یا آوردن«کاف» تصغیر برای دلالت بر معنای تحقیر، مانند:
نمونه هایی از این قواعدند. روش شیخ در این اثر همچون دیگر آثارش این است که نکته های مهم را در قالب تمثیل و تشبیه و مثَل بازگو می کند تا در شنونده تأثیر بگذارد.
کلمات دیگر: