کلمه جو
صفحه اصلی

اعراب القران

فرهنگ فارسی

یا علم اعراب القر آن : بنا بگفته مولف مفتاح السعاده از فروع علم تفسیر محسوب است و لیکن در حقیقت این علم از فروع یا مباحث علم نحو است و آنرا علمی مستقل شناختن چنانکه سیوطی در اتقان آنرا اختیار کرده درست در خور نباشد .

لغت نامه دهخدا

( اعراب القرآن ) اعراب القرآن. [ اِ بُل ْ ق ُرْ ] ( ع اِ مرکب ) یا علم اعراب القرآن. بنا بگفته مؤلف مفتاح السعاده از فروع علم تفسیر محسوب است ولیکن در حقیقت این علم از فروع یا مباحث علم نحو است و آنرا علمی مستقل شناختن چنانکه سیوطی در اتقان آنرا اختیار کرده ، درست درخور نباشد. سپس سیوطی اموری را که رعایت آنها برای اعراب گذار لازم و بمنزله مقدمه برای کتاب اعراب القرآن است بیان می نماید ولی مراد وی بسیار ساختن این دانشها باشد. و گروهی از دانشمندان در این دانش تصنیفی مستقل پرداخته اند که از آن جمله است : الشیخ الامام مکی بن ابوطالب حموش بن محمد القیسی نحوی متوفی 437 هَ. ق. و این کتاب تنها در مشکلات بحث میکند. و ابوالحسن علی بن ابراهیم الحوفی نحوی متوفای 562 هَ. ق ، این کتاب در ده مجلد و واضح ترین کتاب در این دانش است. و ابوالبقا عبداﷲبن حسین عکبری نحوی متوفای 616 هَ. ق. این کتاب بیان نام دارد و مشهورترین تألیف در این موضوع است. وابواسحاق ابراهیم بن محمد سفاقسی متوفای سنه 742 هَ. ق. این کتاب در چندین مجلد و موسوم است به «المجید فی اعراب القرآن المجید». و از قدماء نیز کسانی درباره علم اعراب قرآن تصنیفاتی ساخته اند که از آن جمله است : امام ابوحاتم سهل بن محمد سجستانی متوفای سنه ٔ248 هَ. ق. و ابومروان عبدالملک بن حبیب بن سلیمان مالکی قرطبی متوفای سال 286 هَ. ق. و ابوالعباس محمدبن یزید معروف به مبرد نحوی متوفای سال 291 هَ. ق. و ابوجعفر محمدبن احمدبن النخاس نحوی متوفای سال 338هَ. ق. و ابوطاهر اسماعیل بن خلف صقلی نحوی متوفای سال 455 هَ. ق. کتاب وی در نه مجلد تدوین شده است. و شیخ ابوزکریا یحیی بن علی بن محمد خطیب تبریزی متوفای سال 502 هَ. ق. کتاب او شامل چهار مجلد است. و شیخ ابوالبرکات عبدالرحمان بن ابوسعید محمد انباری نحوی متوفا بسال 328 هَ. ق. وی کتاب خود را «البیان » نام نهاده است. و امام الحافظ ابوالقاسم اسماعیل بن محمد طلحی اصفهانی متوفا بسال 535 هَ. ق. و منتخب الدین حسین بن ابوالعزبن رشید همدانی متوفا بسال 643 هَ. ق. و کتاب خود را «کتاب الفرید فی اعراب القرآن المجید» نامیده است. و ابوعبداﷲ حسین بن احمد معروف به ابن خالویه نحوی متوفا بسال 370 هَ. ق. و شیخ موفق الدین عبداللطیف بن یوسف بغدادی متوفا بسال 629 هَ. ق. و شیخ اسحاق بن محمودبن حمزه. وی کتاب خود را که درباره اعراب جزء اخیر قرآن است به «التنبیه » موسوم گردانیده است. و نیز «کتاب تحفةالاقران فیما قری لتثلیث من القرآن » درباره اعراب قرآن است. ( از کشف الظنون ).

دانشنامه آزاد فارسی

اعراب القرآن. اِعراب القُرآن
کتابی به عربی، دربارۀ علم نحو قرآنی، تألیف ابوجعفر نَحّاس. نویسنده در این اثر آرای مکتب کوفه را پیرامون اعراب قرآن مورد انتقاد و تردید قرار داده است و آرای مکتب بصره را نیز نپذیرفته است. او برای تأیید و تضمین گفتارش از اشعار موثق و احادیث و روایات و اقوال معتبر کمک گرفته و آن ها را به عنوان شاهد آورده است. وی موافقت قرائت قاریان با علم عربیت و رسم الخط مصحف را رعایت کرده است. این کتاب در چهار جلد به همت زهیر نمازی زاهد به چاپ رسیده است (بیروت، ۱۴۰۸ق/۱۹۹۸).

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اعراب القرآن (ابن نحاس). این تفسیر را، ابو جعفر احمد بن محمد بن اسماعیل بن یونس مرادی متوفای ۳۳۸ قمری معروف به ابن نحاس(نحاس) نگاشته است.
اعراب القرآن به زبان عربی می باشد و اولین کتابی است که در زمینه نحو قرآن با این عمق و سطح علمی بدست ما رسیده است.
← ویژگی های تفسیر
۱- مقدمه محقق «اعراب القرآن» ج۱ و سایر مجلدات آن۲- دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی بهاء الدین خرمشاهی ص۲۵۹ و ص۲۲۱۸


کلمات دیگر: