خدیجه کبری

خدیجۀ کبری (س)
امّ المؤمنین، دختر خُوَیْلِد بن اسد، نخستین همسر پیامبر (ص). اولین زنی بود که اسلام آورد. از اشراف قریش و ثروتمندان حجاز و از بانوان خردمند و باکمال بود که در زمان جاهلیّت به سبب پاکدامنی و درستکاری اش او را طاهره می گفتند و پیامبر (ص) او را کبری لقب داد. حضرت خدیجه پانزده سال پیش از عام الفیل در مکه به دنیا آمد و پانزده سال پیش از بعثت با پیامبر (ص) ازدواج کرد. مشهور است که قبل از آن دوبار شوهر کرده بود؛ اما جمعی از علمای بزرگ همچون سیدِ مرتضی و شیخ طوسی و بلاذری و ابوالقاسم کوفی گفته اند که او پیش از پیامبر شوهر نداشته و فرزندانی که منسوب به اویند از خواهرش هاله بوده که در خانۀ او پرورش یافته اند. فرزندان پیامبر (ص) غیر از ابراهیم که از ماریۀ قبطیه بوده، همه از بطن خدیجه اند و نسل پیامبر از او برجای مانده است. خدیجه تمامی ثروت خویش را به پیامبر بخشید که مصرف آن اموال در راه ترویج دین از عوامل مؤثر پیشرفت آن به شمار آمده است. احادیث بسیار در فضائل او از طریق شیعه و سنّی وارد شده است؛ پیامبر او را یکی از چهار زن برتر جهان و بهشت برشمرد و جبرئیل توسط پیامبر (ص) بر او سلام می فرستاد و تا وقتی که زنده بود پیامبر (ص) زوجۀ دیگری انتخاب نکرد. پس از وفاتش نیز همواره او را به نیکی یاد می کرد و بارها از فراق او گریست. خدیجه در دهم رمضان سال دهم بعثت در ۶۵سالگی در مکه وفات یافت و در قبرستان حُجون دفن شد. بقعۀ او توسط وهابیان ویران شده است.

[ویکی اهل البیت] حضرت خدیجه سلام الله علیها اولین همسر پیامبر اکرم (ص) و مادر حضرت فاطمه سلام الله علیهاست. او نخستین بانویی است که به اسلام ایمان آورد. خدیجه تمام اموال خویش را به پیامبر صلی الله علیه و آله بخشید تا در راه نشر اسلام صرف نماید.
خدیجه سلام الله علیها 68 سال قبل از هجرت به دنیا آمد. خانواده ای که خدیجه را پرورش داد، از نظر شرافت خانوادگی و نسبت های خویشاوندی، در شمار بزرگترین قبیله های عرب جای داشت. این خاندان در همه حجاز نفوذ داشت. آثار بزرگی و نجابت و شرافت از کردار و گفتار خدیجه پدیدار بود. خدیجه از قبیله هاشم بود و پدر و اقوامش از ثروتمندان قریش بودند. پدرش خویلد بن اسد قریشی نام داشت. مادرش فاطمه دختر زائد بن اصم بود.
معروف است اولین کسی که به خواستگاری خدیجه آمد یکی از بزرگان عرب به نام «عتیق بن عائذ مخزومی » بود. او پس از ازدواج با خدیجه، در جوانی درگذشت و اموال بسیاری برای خدیجه ارث گذاشت. پس از او «ابی هاله بن المنذر الاسدی » که یکی از بزرگان قبیله خود او بود، با وی ازدواج کرد. ثمره این پیوند فرزندی به نام «هند» بود که در کودکی درگذشت. ابی هاله نیز پس از چندی، وفات یافت و ثروت بسیار از خویش برجای نهاد.
هر چند این مطلب که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله سومین همسر خدیجه بود و جز عایشه با دوشیزه ای ازدواج نکرد، نزد عامه و خاصه معروف است؛ ولی مورد تایید همگان نیست. جمعی از مورخان و بزرگان، نظر مخالف دارند؛ برای مثال «ابوالقاسم کوفی»، «احمد بلاذری»، «علم الهدی»، (سید مرتضی) در کتاب «شافی» و «شیخ طوسی» در «تلخیص شافی» آشکارا می گویند که خدیجه، هنگام ازدواج با پیامبر، «عذرا» بود. این معنا را علامه مجلسی نیز تایید کرده است. او می نویسد: «صاحب کتاب انوار والبدء» گفته است که زینب و رقیه دختران هاله، خواهر خدیجه بودند. برخی از معاصران نیز چنین ادعا کرده اند و برای اثبات ادعای خود کتاب هایی نوشته اند.
فضایل اخلاقی خدیجه، بسیاری از بزرگان و صاحب منصبان عرب رابه فکر ازدواج با وی می انداخت. ولی خاطرات همسر پیشین به وی اجازه نمی داد شوهری دیگر انتخاب کند. تا این که با مقامات معنوی حضرت محمد صلی الله علیه و آله آشنا شد و آن دو غلامی که برای تجارت همراه پیامبر صلی الله علیه و آله فرستاده بود، مطالب و معجزاتی که از وی دیده بودند، برای خدیجه نقل کردند. خدیجه فریفته اخلاق و کمال و مقامات معنوی پیامبر صلی الله علیه و آله شد. البته او از یکی از دانشمندان یهود و نیز ورقه بن نوفل، که از علمای بزرگ عرب و خویشان نزدیک خدیجه بشمار می رفت، درباره ظهور پیغمبر آخرالزمان و خاتم الانبیا صلی الله علیه و آله مطالبی شنیده بود. همه این عوامل موجب شد تا خدیجه حضرت محمد صلی الله علیه و آله را به همسری خود انتخاب کند.
زفاف خدیجه با حضرت محمد صلی الله علیه و آله 2 ماه و 75 روز پس از بازگشت از سفر تجارت شام تحقق یافت. در آن زمان، حضرت محمد صلی الله علیه و آله 25 سال داشت و خدیجه چهل ساله بود. ابن عباس سن ایشان را 28 سال نقل می کند. هر چند بعضی از مورخان اهل سنت سعی می کنند این سخن را رد کنند؛ چون راوی آن محمد بن صائب کلبی از شیعیان است و آن ها او را ضعیف می دانند.
خدیجه به سبب علاقه به حضرت محمد صلی الله علیه و آله و مقام معنوی او با رسول خدا ازدواج کرد و تمام دارایی و مقام و جایگاه فامیلی خود را فدای پیشرفت مقاصد همسرش ساخت. در عقد ازدواج حضرت محمد صلی الله علیه و آله و خدیجه، عبدالله بن غنم به آن ها چنین تبریک گفت: «هنیئا مریئا یا خدیجه قد جرت لک الطیرفیما کان منک باسعد تزوجت خیر البریه کلها و من ذاالذی فی الناس مثل محمد؟ و بشر به البران عیسی بن مریم و موسی ابن عمران فیاقرب موعد اقرت به الکتاب قدما بانه رسول من البطحاء هادو مهتد؛ گوارا باد بر تو ای خدیجه که طالع تو سعادتمند بوده و با بهترین خلایق ازدواج کردی. چه کسی در میان مردم همانند محمد صلی الله علیه و آله است. محمد صلی الله علیه و آله کسی است که حضرت عیسی و حضرت موسی علیهم السلام به آمدنش بشارت داده اند و کتب آسمانی به پیامبری او اقرار داشتند. رسولی که سر از بطحاء (مکه) درمی آورد و او هدایت کننده و هدایت شونده است».