کلمه جو
صفحه اصلی

محمود مرتضایی فر

دانشنامه عمومی

محمود مرتضایی فر معروف به وزیر شعار (زاده ۱۳۱۳ - درگذشته ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲)، از پیشکسوتان نماز جمعه تهران (مجری نماز جمعه)، بنیان گذار تکبیر بعد از انقلاب بود و خاطره جهت دهی ابراز احساسات مردمی برای اولین بار با شعار الله اکبر به جای کف زدن، توسط او هنگام سخنرانی روح الله خمینی در بدو ورودش به ایران تاریخی و این روش مرسوم شد. وی بعدها به واسطه حضورش در تریبون نماز جمعه به عنوان مجری تا حدود سال ۱۳۸۶، که قبل و حاشیه برگزاری مراسم با سردادن شعار توسط وی همراه بود، به «وزیر شعار» معروف شد.
مرتضایی فر شعاردهندهٔ صدای «الله اکبر» معروفی است که در دوران حکومت جمهوری اسلامی هر ساله در ساعت ۹ شب ۲۱ بهمن (شب سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی) از تلویزیون دولتی ایران پخش می شود. در سال ۱۳۸۶ و در جریان یک نماز جمعه، احمد جنتی امام جمعه وقت تهران به پاس ۲۸ سال فعالیت های تبلیغی مرتضایی فر از او تقدیر کرد.
وی پس از یک دوره بیماری و بستری در بیمارستان میلاد تهران، در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۲ درگذشت.
صبح روز دوشنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۲ پیکر محمود مرتضایی فر با حضور جمعی از مقامات جمهوری اسلامی ایران از روبروی دانشگاه تهران تشییع و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] محمود مرتضایی فر بنیانگذار تکبیر بعد از انقلاب بود و «الله اکبر»های او در بدو ورود امام خمینی در خاطره های انقلابیون ماندگار شد. وی بعدها به واسطه حضورش در تریبون نماز جمعه به «وزیر شعار» معروف شد.
او تنها عضو کابینه خودش بود. «وزیر شعار» نه پستش قانونی بود و نه از مجلس رأی اعتماد گرفته بود. اما برای بسیاری حیاتی بود و تائیدش را از امام خمینی در ازای شعارها و ابتکاراتش گرفته بود. در گفتگویی که از ایشان در خصوص چگونگی گرفتن این لقب سؤال شده بود، بیان داشتند که: «آیت الله توسلی یکبار مرا دیدند و فرمودند: آقای مرتضایی فر خبر داری که وزیر شعار شده ای؟ با تعجب پرسیدم چطور؟ گفتند: دیروز امام از حاج احمد آقا حال شما را پرسیدند که حاج احمد آقا فرمودند: وزیر شعار را می فرمائید که امام خندیدند و از آنجا بود که این موضوع سراسری شد و به خاطر نفس گرم امام بدون این که کسی تبلیغ کند، همه جا به من وزیر شعار می گویند».
وی از کودکی به مجری گری علاقه داشت. هنگامی که کلاس چهارم بود به خاطر علاقه و استعدادش، مسئولان مدرسه او را برای قرائت قرآن در صف انتخاب کردند. او قرائت قرآن را نزد آقای شریفی آموخت. سپس در مجالسی که در مسجد هدایت و لاله زار تشکیل می شد، پیش از سخنرانی آیت الله طالقانی و مطهری و برخی دیگر از بزرگان، آیاتی از قرآن را تلاوت می کرد و گاه اداره جلسه را به عهده می گرفت.
مرتضائی فر به واسطه نزدیکی مغازه اش به مسجد هدایت با آیت الله طالقانی آشنا شد. و از آنجایی که وی یکی از بهترین قاریان زمانه خویش بود، در برنامه های مختلف قرآن تلاوت می نمود و همچنین از سوی آیت الله طالقانی نیز دعوت به همکاری شد تا آنجا که این امر زمینه ساز حضور وی به عنوان مجری در نماز جمعه گردید.
به هنگام شنیدن بازگشت امام خمینی به ایران از سوی کمیته استقبال امام از او برای اجرا و شعارها دعوت شد و زمانی که صحبت های امام به اینجا رسید که: «من تو دهن این دولت می زنم. من به پشتیبانی این ملت دولت تعیین می کنم» او جهت تایید سخنان امام، برای نخستین بار تکبیر گفت و سنت دست زدن در سخنرانی ها را به تکبیر گفتن تغییر داد و از همان جا چهره ای ماندگار شد.
برخی به واسطه این که وی همیشه در جایگاه مکبر می ایستاد و اذان و اقامه را با صدای او می شنیدند او را «بلال انقلاب اسلامی» معرفی می کردند و در مراسمی که به مناسبت تجلیل از وی برگزار گردید اسدالله بادامچیان ضمن معرفی وی به عنوان «بلال انقلاب» افزود: «آقای مرتضایی فر شعار را که حماسه ای و حماسه آفرین است به صورت یک هنر ارائه داد، به نحوی که در مراسم مذهبی برخی کشورها مجریان از محتوای شعارها و حرکات وی استفاده می کردند. این موضوع نشان می دهد تا چه میزان هنر و هنرآفرینی تاثیرگذار است».
یکی از هنرهای مرتضائی فر بداهه گویی بود. در هر شرایطی، بدون برنامه ریزی می توانست شعار بگوید، شاید بتوان هیهات من الذله، مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل، مرگ بر ضد ولایت فقیه، مرگ بر منافقین و کفار را به عنوان معروف ترین شعارهای او بیان کرد. او از کسانی بود که سالهای متمادی مردم سراسر ایران دعای قنوت نماز عید فطر خود را با او همصدا شدند.


کلمات دیگر: