کلمه جو
صفحه اصلی

امر واقعی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] امر واقعی امر متعلق به موضوع، بدون لحاظ علم و جهل مکلّف، یا امر مکشوف به علم و یا طریق علمی « اماره»است.
امر واقعی، مقابل امر ظاهری بوده و دو معنای اصطلاحی دارد:۱. در یک اصطلاح، امر واقعی به معنای امری است که از سوی شارع با قطع نظر از علم و جهل مکلف صادر گردیده و مؤدای آن، حکم واقعی است، مثل: «اقیموا الصلاة» که خدای حکیم به خاطر مصلحت ملزمه ای که در نماز وجود دارد بندگانش را به درک آن مصلحت امر نموده است، و علم و جهل مکلف در صدور آن دخالتی ندارد. البته علم مکلّف در تنجز تکلیف نسبت به او مؤثر است.۲. در اصطلاح دوم، امر واقعی، امری است که توسط ادله اجتهادی ثابت می گردد، چه این ادلّه یقین آور باشد، مثل: نص قرآن و خبر متواتر ، و چه ظن آور باشد، مثل: ظواهر قرآن و خبر واحد . پس امر واقعی در این اصطلاح آن است که نسبت به آن قطع وجود دارد و یا از طریق اماره ثابت می شود و امر ظاهری فقط شامل مؤدّای اصول عملی می شود؛ بر خلاف اصطلاح اوّل که امر ظاهری بر طبق آن شامل مؤدای امارات و اصول عملی ، هر دو، می شود.
عناوین مرتبط
احکام واقعی؛امر ظاهری.


کلمات دیگر: