کلمه جو
صفحه اصلی

تحدی به جامعیت

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تحدی به جامعیت (قرآن). تَحَدّی، اصطلاحی در علوم قرآنی و کلام اسلامی، به معنای هماورد جویی قرآن کریم می باشد که تحدی خداوند به جامعیت قرآن، برای اثبات حقانیت قرآن بوده است.
تحدی خداوند به جامعیت قرآن، برای اثبات حقانیت قرآن صورت گرفته که در این مورد قرآن می فرماید:قل لئن اجتمعت الانس و الجن علی ان یاتوا بمثل هـذا القرءان لایاتون بمثله ولو کان بعضهم لبعض ظهیرا• ولقد صرفنا للناس فی هـذا القرءان من کل مثل فابی اکثر الناس الا کفورا. بگو: «اگر انسانها و پریان ( جن و انس ) اتفاق کنند که همانند این قرآن را بیاورند، همانند آن را نخواهند آورد؛ هر چند یکدیگر را (در این کار) کمک کنند. •ما در این قرآن، برای مردم از هر چیز نمونه ای آوردیم (و همه معارف در آن جمع است)؛ اما بیشتر مردم (در برابر آن، از هر کاری) جز انکار، ابا داشتند! (تعبیر به «مثل هذا القرآن» می تواند بیانگر تمام ویژگیهای قرآن، از جمله جامعیت آن باشد چنانکه جمله «و لقد صرفنا فی هذا القرآن من کل مثل» قرینه بر آن می باشد.) .در این آیه به روشنی وصراحت تحدی شده است ، وظهور در این دارد که به تمامی خصوصیات قرآن وصفات کمالی که از نظر لفظ ومعنا دارد تحدی شده ، نه تنها به فصاحت و بلاغت لفظ آن ، زیرا اگر منظور معجره بودن لفظ آن بود دیگر معنا نداشت که همه جن و انس را دخالت دهد، بلکه باید می فرمود: اگر همه عرب جمع شوند نمی توانند به مثل آن بیاورند.
عدم توان آوردن مثل قرآن
با توجه به اینکه آیات قبل و بعد در ارتباط با مباحث قرآن است ، پیوند آیه مورد بحث که با صراحت از اعجاز قرآن سخن می گوید با آنها نیاز به گفتگو ندارد. به علاوه در آیات آینده بحث مشروحی پیرامون بهانه جوئیهای مشرکان در زمینه اعجاز و طلب معجزات گوناگون آمده است ، آیه مورد بحث در حقیقت مقدمه ای است برای بحث آینده تا به این بهانه جویان نشان دهد که عالی ترین و زنده ترین سند حقانیت پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) که به صورت یک معجزه جاودانی همیشه در تاریخ می درخشد همین قرآن است و با وجود این قرآن ، بهانه جوئیها بیجا است !بعضی نیز خواسته اند پیوند این آیه را با آیات گذشته از نظر مقایسه اسرار آمیز بودن روح با اسرار آمیز بودن قرآن بیان کنند ولی پیوندی را که در بالا گفتیم روشنتر به نظر می رسد. به هر حال خدا روی سخن را در اینجا به پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) کرده ، می گوید: ((به آنها بگو اگر تمام انسانها و پریان اجتماع و اتفاق کنند تا همانند این قرآن را بیاورند قادر نخواهند بود هر چند یکدیگر را معاضدت و کمک کنند)) (قل لئن اجتمعت الانس و الجن علی ان یاءتوا بمثل هذا القرآن لا یاءتون بمثله و لو کان بعضهم لبعض ظهیرا).


کلمات دیگر: