کفبیخ

کَفبیخ یا کَف زَنی یک نوع شیرینی و دسر سنتی و قدیمی در خراسان است.بیشتر برای مراسم های جشن خانوادگی و دورهمی و چراغانی های دوستانه و بویژه برای جشن شب یلدا بکار می رود. این رسم امروزه هنوز در جنوب خراسان و شهرستان قاین و منطقه قائنات رایج است.ماده اصلی این شرینی ریشه گیاه چوبک است که در خراسان به آن بیخ می گویند و دارای خواص پزشکی است.Happy Yalda Night cake   traditional sweet of Yalda Kafbikh   شیرینی سنتی شب یلدا Kafbikh   کفبیخ شیرینی سنتی شب یلدا
تهیه شیرینی کفبیخ یا کف زنی یکی از آیین های شب چله در منطقه جغرافیایی قهستان و خراسان قدیم بخصوص قاین (پایتخت ایالت قهستان قدیم)است.کف یک نوع شیرینی یا شربت سنتی مشابهه بستنی است که ابتدا باید ریشه(بیخ) بوته چوبک را تمیز کرده و چند بار در آب جوشاندو آب آن را دور ریخت بار سوم معمولاً جوشانده طعم خوشایندی داردآگاه آن را در تغار یا ظرف سفالی ریخت و هم زد .
در این مراسم ریشه گیاهی به نام چوبک را که در جنوب خراسان به «بیخ» مشهور است، در آب خیسانده و پس از چند بار جوشاندن، در ظرف بزرگ سفالی به نام «تغار» می ریزند. مردان و جوانان فامیل با دسته ای از چوب های نازک درخت انار به نام «دسته گز» مایع مزبور را برای ساعت ها هم می زنند تا به صورت کف سفت درآید و این کار باید در محیط سرد صورت گیرد تا مایع مزبور کف و سپس سفت شود خشک شده آن مانند گز اصفهان می شود.کف آماده شده در پایان با مخلوط کردن شیره و یا شکر آماده خوردن شده و پس از تزیین با مغز گردو و پسته برای پذیرایی مهمانان برده می شود. در این میان گروهی از جوانان قبل از شیرین کردن کف ها مجاز هستند با پرتاب آن به سوی همدیگر و مالیدن کف به سر و صورت یکدیگر شادی و نشاط را به جمع مهمانان می افزایند.
برای درست کردن این شیرینی و شربت مقداری "چوبک" که در گویش بیرجند "پشمشویه" یا "بیخ"(ریشه) می نامند را کوبیده و چند بار در آب می جوشانند و چون این آب تلخ است آن را چند بار دور می ریزنداین کار را آنقدر تکرار می کنند که تلخی آب گرفته شود و هیچ طعمی نداشته باشد.