مترادف توان : استطاعت، استعداد، انرژی، تاب، تحمل، توانایی، رمق، زور، طاقت، قابلیت، قدرت، قوا، قوت، کارآیی، نیرو، وسع، یارا، قوه، نما
توان
مترادف توان : استطاعت، استعداد، انرژی، تاب، تحمل، توانایی، رمق، زور، طاقت، قابلیت، قدرت، قوا، قوت، کارآیی، نیرو، وسع، یارا، قوه، نما
فارسی به انگلیسی
ability, index, might, potentiality, power, sap, strength, toughness, vigor, vigour, vim
power, ability
exponent
فارسی به عربی
حماسة , داعیة , قوة
فرهنگ اسم ها
اسم: توان (پسر) (فارسی) (تلفظ: tavān) (فارسی: تَوان) (انگلیسی: tavan)
معنی: نیرو، زور، قوه، قدرت، طاقت، توانایی، توانایی تحمل چیزی، توانستن، تحمل کردن چیزی
معنی: نیرو، زور، قوه، قدرت، طاقت، توانایی، توانایی تحمل چیزی، توانستن، تحمل کردن چیزی
(تلفظ: tavān) قدرت ، توانایی ؛ توانایی تحمل چیزی ، طاقت ؛ توانستن.
مترادف و متضاد
استطاعت، استعداد، انرژی، تاب، تحمل، توانایی، رمق، زور، طاقت، قابلیت، قدرت، قوا، قوت، کارآیی، نیرو، وسع، یارا
قوه، نما
توانایی، قدرت، نیرو، توان، زور، انرژی، توش
توانایی، لیاقت، قدرت، توان، نیرومندی
پا، حکومت، برتری، بازو، عظمت، قدرت، نیرو، برق، توان، زبر دستی، زور، سلطه، سلطنت، نیرومندی، بنیه، توش، اقتدار، قدرت دید ذره بین، سلطه نیروی برق
نماینده، نما، توان
قدرت، نیرو، توان، زور، انرژی، نیرومندی
ظرفیت خازنی، ظرفیت الکتریکی، توان
توانایی، قدرت، نیرو، توان، فشار، زور، انرژی
توانایی، قدرت، نیرو، توان
۱. استطاعت، استعداد، انرژی، تاب، تحمل، توانایی، رمق، زور، طاقت، قابلیت، قدرت، قوا، قوت، کارآیی، نیرو، وسع، یارا
۲. قوه، نما
فرهنگ فارسی
مقدار کار انجام‌شده یا مقدار انرژی قابل‌تبدیل در واحد زمان
نیرو، قوت، زور، طاقت، قوه
۱ - قدرت قوه زور . ۲ - قوه حاصل ضرب چند عدد متساوی در یکدیگر . درین صورت یکی از عاملهای ضرب را (( پایه ) ) و شمار. عاملها را نماینده یا (( نما ) ) گویند : مثلا ۶۲۵ ۵ ۵ ۵ ۵ ۶۲۵ توان ( قو. ) چهارم عدد ۵ است . ۵ پایه و۴ نمایند. ( نمای ) توان است . ۳ - مقدار کاری که در مدت یک ثانیه انجام گیرد .
دهی از دهستان الموت است که در بخش معلم کلایه شهرستان قزوین واقع است .
۱ - قدرت قوه زور . ۲ - قوه حاصل ضرب چند عدد متساوی در یکدیگر . درین صورت یکی از عاملهای ضرب را (( پایه ) ) و شمار. عاملها را نماینده یا (( نما ) ) گویند : مثلا ۶۲۵ ۵ ۵ ۵ ۵ ۶۲۵ توان ( قو. ) چهارم عدد ۵ است . ۵ پایه و۴ نمایند. ( نمای ) توان است . ۳ - مقدار کاری که در مدت یک ثانیه انجام گیرد .
دهی از دهستان الموت است که در بخش معلم کلایه شهرستان قزوین واقع است .
فرهنگ معین
(تَ ) (اِ. ) نیرو، زور.
لغت نامه دهخدا
توان. [ ت ُ / ت َ ] ( اِ ) قوت. طاقت. ( صحاح الفرس ). قوت و قدرت و توانائی باشد. ( برهان ). قدرت. ( فرهنگ جهانگیری ). توانائی. ( فرهنگ رشیدی ). زور و قوت ، و به فتح اول خطاست . ( غیاث اللغات ). زور و قوت. تنو و تیو و نیرو مترادف اینند. ( شرفنامه منیری ). بمعنی توانائی معروف است یعنی قدرت و دولت که صاحب توان را توانگر گویند. ( انجمن آرا ). قوت و قدرت و زور. ( ناظم الاطباء ). قوه. قوت. زور. ( فرهنگ فارسی معین ). وسع. تاب. یارا. استطاعت. ( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ). اوستائی «تو» ( توانستن ، قدرت داشتن )، «تواچا» ، پهلوی «توان » ، هندی باستان «تو» ، «تویتی » ، ارمنی «توم » ( ماندن ، دوام کردن ، تحمل کردن ، استقامت داشتن ). ( حاشیه برهان چ معین ) :
سیامک بدش نام و فرخنده بود
کیومرث را دل بدو زنده بود...
چنین است آیین و رسم جهان
پدر را به فرزند باشد توان.
رمیده ز سر هوش و از تن توان.
نماند ایچشان رای و توش و توان.
دل و جان و هوش و توانش توئی.
به طاقت و به توان با عدوی تو پیکار.
در جهان کس را نبوده ست این توان.
دل و زهره شیر و سهم نهنگ.
تو دادی و آن را که خواهی دهی.
چو باشد تن مردم بی روان.
که بی تو مرا زور یک مور نیست.
زلیخا به دیدار او یافت جان
غمش رفت و آمد دوباره توان.
تات بود طاقت و توش و توان.
به سخن باشدش بقا و توان.
سیامک بدش نام و فرخنده بود
کیومرث را دل بدو زنده بود...
چنین است آیین و رسم جهان
پدر را به فرزند باشد توان.
فردوسی.
نوان گشت بیژن ز زخم جوان رمیده ز سر هوش و از تن توان.
فردوسی.
ز ضحاک ترسنده جمشیدیان نماند ایچشان رای و توش و توان.
فردوسی.
شب و روز روشن روانش توئی دل و جان و هوش و توانش توئی.
فردوسی.
فریضه باشد بر هر موحدی که کندبه طاقت و به توان با عدوی تو پیکار.
فرخی.
بی سپاهی آن سپه را نیست کرددر جهان کس را نبوده ست این توان.
فرخی.
تن پیل دارد توان پلنگ دل و زهره شیر و سهم نهنگ.
( گرشاسبنامه ).
همه زور و فر و توان و بهی تو دادی و آن را که خواهی دهی.
( گرشاسبنامه ).
همه چیزشان بد، نبدْشان توان چو باشد تن مردم بی روان.
( گرشاسبنامه ).
ز تست این توان من ، از زور نیست که بی تو مرا زور یک مور نیست.
( گرشاسبنامه ).
چون زمین را آن توان نیست که تخم نوش در وی افکنی زهر بار آرد. ( منتخب قابوسنامه ص 14 ).زلیخا به دیدار او یافت جان
غمش رفت و آمد دوباره توان.
شمسی ( یوسف و زلیخا ).
ای پسر خسرو حکمت بگوی تات بود طاقت و توش و توان.
ناصرخسرو.
آنچه او از سخن پدید آیدبه سخن باشدش بقا و توان.
ناصرخسرو.
این را که همی بینی ، از گرمی و سردی توان . [ ] (اِخ ) دهی از دهستان الموت است که در بخش معلم کلایه ٔ شهرستان قزوین واقع است و 291 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 1).
توان . [ ت ُ / ت َ ] (اِ) قوت . طاقت . (صحاح الفرس ). قوت و قدرت و توانائی باشد. (برهان ). قدرت . (فرهنگ جهانگیری ). توانائی . (فرهنگ رشیدی ). زور و قوت ، و به فتح اول خطاست . (غیاث اللغات ). زور و قوت . تنو و تیو و نیرو مترادف اینند. (شرفنامه ٔ منیری ). بمعنی توانائی معروف است یعنی قدرت و دولت که صاحب توان را توانگر گویند. (انجمن آرا). قوت و قدرت و زور. (ناظم الاطباء). قوه . قوت . زور. (فرهنگ فارسی معین ). وسع. تاب . یارا. استطاعت . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). اوستائی «تو» (توانستن ، قدرت داشتن )، «تواچا» ، پهلوی «توان » ، هندی باستان «تو» ، «تویتی » ، ارمنی «توم » (ماندن ، دوام کردن ، تحمل کردن ، استقامت داشتن ). (حاشیه ٔ برهان چ معین ) :
سیامک بدش نام و فرخنده بود
کیومرث را دل بدو زنده بود...
چنین است آیین و رسم جهان
پدر را به فرزند باشد توان .
نوان گشت بیژن ز زخم جوان
رمیده ز سر هوش و از تن توان .
ز ضحاک ترسنده جمشیدیان
نماند ایچشان رای و توش و توان .
شب و روز روشن روانش توئی
دل و جان و هوش و توانش توئی .
فریضه باشد بر هر موحدی که کند
به طاقت و به توان با عدوی تو پیکار.
بی سپاهی آن سپه را نیست کرد
در جهان کس را نبوده ست این توان .
تن پیل دارد توان پلنگ
دل و زهره ٔ شیر و سهم نهنگ .
همه زور و فر و توان و بهی
تو دادی و آن را که خواهی دهی .
همه چیزشان بد، نبدْشان توان
چو باشد تن مردم بی روان .
ز تست این توان من ، از زور نیست
که بی تو مرا زور یک مور نیست .
چون زمین را آن توان نیست که تخم نوش در وی افکنی زهر بار آرد. (منتخب قابوسنامه ص 14).
زلیخا به دیدار او یافت جان
غمش رفت و آمد دوباره توان .
ای پسر خسرو حکمت بگوی
تات بود طاقت و توش و توان .
آنچه او از سخن پدید آید
به سخن باشدش بقا و توان .
این را که همی بینی ، از گرمی و سردی
از ترّی و خشکی و ضعیفی و توان را.
جوان را جوانی فلک بازخواهد
ستاند توان از توانا ستمگر.
ترسم که تلافی بود وز آن پس
کز رنج و عنا کم شود توانم .
بهانه بر قضا چه نْهی چو مردان عزم خدمت کن
چو کردی عزم ، بنگر تا چه توفیق و توان بینی .
به سیم هفته بدانسان شوی از زور و توان
کز تکاور به تکاور جهی ، از غوش به غوش .
جمشیدصورتی و فریدون شکوه و فر
افراسیاب همت و هومان تن و توان .
بدان لبان طمع بوسه چون توان کردن
ز کوچکی چو نبینم در او توان سخن ؟
تا جهان شد ناقه از سرسام دی ماهی برست
چارمادر بر سرش توش و توان افشانده اند.
زبان تو در سوددانستن است
توان تو در ناتوانستن است .
در دولت جاودانْت بینام
هم حرمت و هم توان کعبه .
تاتوانی خون گری خاقانیا
کآن جوانی وآن توان بدرود باد.
نه در طبع نیرو، نه در تن توان
خمیده شده زادسرو جوان .
به نوشابه گفت ای شه بانوان
به از شیرمردان به توش و توان .
آنقدر داشتم ز توش و توان
کاخترم بود ازو همیشه جوان .
از تودل برنکنم تا دل و جانم باشد
می کشم جور تو تا جهد و توانم باشد.
امروز که دستگاه داری و توان
بیخی که بر سعادت آرد بنشان .
چون چین سر زلف بتان تاب کمندت
از جان دلیران ببرد تاب و توان را.
درآ که در دل خسته توان درآید باز
بیا که در تن مرده روان درآید باز.
- بی توان ؛ بی نیرو. ناتوان . ضعیف . مقابل توانا و نیرومند :
با طاقت و هوشیم ما و اوخود
بی طاقت و بی هوش و بی توان است .
رجوع به ترکیب زیر شود.
- ناتوان ؛ بی توان . کسی که از عهده ٔ انجام کاری برنیاید. سست . مقابل زورمند و صاحب قدرت و دولت :
مدان خویشتن را بجز ناتوان
اگر دسترس باشدت یک زمان .
گر خواستی ولایت ترکان و ملک چین
بگرفتی و نبود بدین کار ناتوان .
چون دیده ای که یوسف از اخوان چه رنج دید
هم ناتوان بزی و ز اخوان توان مخواه .
خاک بالین رسول اﷲ همه حرز شفاست
حرز شافی بهر جان ناتوان آورده ام .
نه لشکر، یکی کوه بااو روان
که در زیر او شد زمین ناتوان .
به پیر کهن بر ببخشد جوان
توانا کند رحم بر ناتوان .
دشمن چو بینی ناتوان لاف از بروت خودمزن .
گر پیرهن بدر کنم از شخص ناتوان
بینی که زیر جامه خیالست یا تنم .
- ناتوانی ؛ عجز. درماندگی . ضعف . سستی . مقابل توانایی :
ناتوانی نصیب دشمن تست
تندرستی همه توان تو باد.
رجوع به بی توان و ناتوان و ناتوانی شود.
|| بمعنی ابر هم هست که به عربی سحاب گویند. (برهان ).ابر را گویند. (فرهنگ جهانگیری ). به معنی ابر نیز آمده . (از فرهنگ رشیدی ) (انجمن آرا) (آنندراج ). ابر وسحاب . (ناظم الاطباء) :
ز سیلی که بر کوه ریزد توان
شود بر سر کوه کشتی روان .
ز روی بحر معلق توان شده پیدا
چو پشت ماهی سیم از میانه ٔ جیحون .
|| (اصطلاح حساب ) حاصل ضرب چند عدد متساوی در یکدیگر، درین صورت یکی از عاملهای ضرب را پایه و شماره ٔ عاملها را نماینده ، یا نما گویند. مثلاً:
625 توان (قوه ٔ) چهارم عدد 5 است . (فرهنگ فارسی معین ).
- توان دوم ؛ این کلمه را فرهنگستان ایران بجای مجذور در اصطلاح حساب پذیرفته است . رجوع به واژه های نو فرهنگستان ایران ص 26 شود.
- توان سوم ؛ این کلمه را فرهنگستان ایران بجای مکعب در اصطلاح حساب پذیرفته و اضافه کرده است که در اصطلاح هندسه بکار نمی رود. رجوع به واژه های نو فرهنگستان ایران ص 26 شود.
|| (اصطلاح فیزیک ) مقدار کاری که در مدت یک ثانیه انجام گیرد.(فرهنگ فارسی معین ). || ممکن بودن هر چیزرا نیز گفته اند. (از برهان ). امکان و ممکن . (ناظم الاطباء). بمعنی اخیر در دساتیر آمده . (حاشیه ٔ برهان چ معین ). رجوع به فرهنگ دساتیر ص 240 شود. || (فعل ) ریشه ٔ فعل که به صورت معین فعل آید چون توان آمدن ، توان بودن ، توان گفتن ، توان رفتن ، توان دادن ،توان نهفتن ، توان زدن ، توان شمردن ، توان دیدن ، توان زیستن و جز اینها که غالباً امکان تحقق یافتن فعل را می رساند و بدون شخص آید :
من رهی پیر و سست پای شدم
نتوان راه کرد بی بالاذ.
چگونه توان کرد از تو نهان
چنین راز و این کارهای گران ؟
دل من چو شد از ستاره تباه
چگونه توان شاد بودن به ماه ؟
کسی کرد نتوان ز زهر انگبین
نسازد ز ریکاسه ، کس پوستین .
بفروز و بسوز پیش خویش امشب
چندانکه توان ز عود و از چندن .
توان دانست که میوه بر چه جمله آید. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 393). و توان بودن که این وقت دیگر پیغامبری بوده است و خدای تعالی علیم است ... که در تواریخ اختلاف عظیم است . (مجمل التواریخ و القصص ).
گفتم ز وادی بشریت توان گذشت
گفتا توان اگر نبود مرکبت جمام .
دلی کآفت جان جست ، دلارام توان جست
نه زو صبر توان جست نه آرام توان خواست .
از وفاها هرچه بتوان می کنم
وز جفاها هرچه بتوان می کند.
به شعر خاص چو سنجر نمی رسم چه توان
لغت غریب و مرا احتیاج فرهنگ است .
نگاری تندخو دارم قمرشکل و فلک شیوه
به هر کس بد کند خاطر نباشد روی بهبودش
مزاج نازکی دارد که بهر هیچ می رنجد
چو میرنجد کسی نتوان به صد جان کرد خوشنودش .
یا مرگ یا وصال ، سخن ختم می کنم
زین بیش بافراق مدارا نمی توان .
کز اقبال ثانی ّ صاحبقران
شکار چنین صید وحشی توان .
کنم چون خودی را اگر پیروی
دگر کی توان دعوی خسروی ؟
نخست از سرم باید افسر نهاد
که تا در کلاهش توان سر نهاد.
رجوع به توانستن شود.
سیامک بدش نام و فرخنده بود
کیومرث را دل بدو زنده بود...
چنین است آیین و رسم جهان
پدر را به فرزند باشد توان .
فردوسی .
نوان گشت بیژن ز زخم جوان
رمیده ز سر هوش و از تن توان .
فردوسی .
ز ضحاک ترسنده جمشیدیان
نماند ایچشان رای و توش و توان .
فردوسی .
شب و روز روشن روانش توئی
دل و جان و هوش و توانش توئی .
فردوسی .
فریضه باشد بر هر موحدی که کند
به طاقت و به توان با عدوی تو پیکار.
فرخی .
بی سپاهی آن سپه را نیست کرد
در جهان کس را نبوده ست این توان .
فرخی .
تن پیل دارد توان پلنگ
دل و زهره ٔ شیر و سهم نهنگ .
(گرشاسبنامه ).
همه زور و فر و توان و بهی
تو دادی و آن را که خواهی دهی .
(گرشاسبنامه ).
همه چیزشان بد، نبدْشان توان
چو باشد تن مردم بی روان .
(گرشاسبنامه ).
ز تست این توان من ، از زور نیست
که بی تو مرا زور یک مور نیست .
(گرشاسبنامه ).
چون زمین را آن توان نیست که تخم نوش در وی افکنی زهر بار آرد. (منتخب قابوسنامه ص 14).
زلیخا به دیدار او یافت جان
غمش رفت و آمد دوباره توان .
شمسی (یوسف و زلیخا).
ای پسر خسرو حکمت بگوی
تات بود طاقت و توش و توان .
ناصرخسرو.
آنچه او از سخن پدید آید
به سخن باشدش بقا و توان .
ناصرخسرو.
این را که همی بینی ، از گرمی و سردی
از ترّی و خشکی و ضعیفی و توان را.
ناصرخسرو.
جوان را جوانی فلک بازخواهد
ستاند توان از توانا ستمگر.
ناصرخسرو.
ترسم که تلافی بود وز آن پس
کز رنج و عنا کم شود توانم .
مسعودسعد.
بهانه بر قضا چه نْهی چو مردان عزم خدمت کن
چو کردی عزم ، بنگر تا چه توفیق و توان بینی .
سنائی .
به سیم هفته بدانسان شوی از زور و توان
کز تکاور به تکاور جهی ، از غوش به غوش .
سوزنی .
جمشیدصورتی و فریدون شکوه و فر
افراسیاب همت و هومان تن و توان .
سوزنی .
بدان لبان طمع بوسه چون توان کردن
ز کوچکی چو نبینم در او توان سخن ؟
سوزنی .
تا جهان شد ناقه از سرسام دی ماهی برست
چارمادر بر سرش توش و توان افشانده اند.
خاقانی .
زبان تو در سوددانستن است
توان تو در ناتوانستن است .
خاقانی .
در دولت جاودانْت بینام
هم حرمت و هم توان کعبه .
خاقانی .
تاتوانی خون گری خاقانیا
کآن جوانی وآن توان بدرود باد.
خاقانی .
نه در طبع نیرو، نه در تن توان
خمیده شده زادسرو جوان .
نظامی .
به نوشابه گفت ای شه بانوان
به از شیرمردان به توش و توان .
نظامی .
آنقدر داشتم ز توش و توان
کاخترم بود ازو همیشه جوان .
نظامی .
از تودل برنکنم تا دل و جانم باشد
می کشم جور تو تا جهد و توانم باشد.
سعدی .
امروز که دستگاه داری و توان
بیخی که بر سعادت آرد بنشان .
سعدی .
چون چین سر زلف بتان تاب کمندت
از جان دلیران ببرد تاب و توان را.
سلمان (از شرفنامه ٔ منیری ).
درآ که در دل خسته توان درآید باز
بیا که در تن مرده روان درآید باز.
حافظ.
- بی توان ؛ بی نیرو. ناتوان . ضعیف . مقابل توانا و نیرومند :
با طاقت و هوشیم ما و اوخود
بی طاقت و بی هوش و بی توان است .
ناصرخسرو.
رجوع به ترکیب زیر شود.
- ناتوان ؛ بی توان . کسی که از عهده ٔ انجام کاری برنیاید. سست . مقابل زورمند و صاحب قدرت و دولت :
مدان خویشتن را بجز ناتوان
اگر دسترس باشدت یک زمان .
فردوسی .
گر خواستی ولایت ترکان و ملک چین
بگرفتی و نبود بدین کار ناتوان .
فرخی .
چون دیده ای که یوسف از اخوان چه رنج دید
هم ناتوان بزی و ز اخوان توان مخواه .
خاقانی .
خاک بالین رسول اﷲ همه حرز شفاست
حرز شافی بهر جان ناتوان آورده ام .
خاقانی .
نه لشکر، یکی کوه بااو روان
که در زیر او شد زمین ناتوان .
نظامی .
به پیر کهن بر ببخشد جوان
توانا کند رحم بر ناتوان .
سعدی (بوستان ).
دشمن چو بینی ناتوان لاف از بروت خودمزن .
(گلستان ).
گر پیرهن بدر کنم از شخص ناتوان
بینی که زیر جامه خیالست یا تنم .
سعدی .
- ناتوانی ؛ عجز. درماندگی . ضعف . سستی . مقابل توانایی :
ناتوانی نصیب دشمن تست
تندرستی همه توان تو باد.
مسعودسعد.
رجوع به بی توان و ناتوان و ناتوانی شود.
|| بمعنی ابر هم هست که به عربی سحاب گویند. (برهان ).ابر را گویند. (فرهنگ جهانگیری ). به معنی ابر نیز آمده . (از فرهنگ رشیدی ) (انجمن آرا) (آنندراج ). ابر وسحاب . (ناظم الاطباء) :
ز سیلی که بر کوه ریزد توان
شود بر سر کوه کشتی روان .
خسرو (از آنندراج ).
ز روی بحر معلق توان شده پیدا
چو پشت ماهی سیم از میانه ٔ جیحون .
عمید (ایضاً).
|| (اصطلاح حساب ) حاصل ضرب چند عدد متساوی در یکدیگر، درین صورت یکی از عاملهای ضرب را پایه و شماره ٔ عاملها را نماینده ، یا نما گویند. مثلاً:
625=5*5*5*5
625 توان (قوه ٔ) چهارم عدد 5 است . (فرهنگ فارسی معین ).
- توان دوم ؛ این کلمه را فرهنگستان ایران بجای مجذور در اصطلاح حساب پذیرفته است . رجوع به واژه های نو فرهنگستان ایران ص 26 شود.
- توان سوم ؛ این کلمه را فرهنگستان ایران بجای مکعب در اصطلاح حساب پذیرفته و اضافه کرده است که در اصطلاح هندسه بکار نمی رود. رجوع به واژه های نو فرهنگستان ایران ص 26 شود.
|| (اصطلاح فیزیک ) مقدار کاری که در مدت یک ثانیه انجام گیرد.(فرهنگ فارسی معین ). || ممکن بودن هر چیزرا نیز گفته اند. (از برهان ). امکان و ممکن . (ناظم الاطباء). بمعنی اخیر در دساتیر آمده . (حاشیه ٔ برهان چ معین ). رجوع به فرهنگ دساتیر ص 240 شود. || (فعل ) ریشه ٔ فعل که به صورت معین فعل آید چون توان آمدن ، توان بودن ، توان گفتن ، توان رفتن ، توان دادن ،توان نهفتن ، توان زدن ، توان شمردن ، توان دیدن ، توان زیستن و جز اینها که غالباً امکان تحقق یافتن فعل را می رساند و بدون شخص آید :
من رهی پیر و سست پای شدم
نتوان راه کرد بی بالاذ.
فرالاوی .
چگونه توان کرد از تو نهان
چنین راز و این کارهای گران ؟
فردوسی .
دل من چو شد از ستاره تباه
چگونه توان شاد بودن به ماه ؟
فردوسی .
کسی کرد نتوان ز زهر انگبین
نسازد ز ریکاسه ، کس پوستین .
عنصری .
بفروز و بسوز پیش خویش امشب
چندانکه توان ز عود و از چندن .
عسجدی .
توان دانست که میوه بر چه جمله آید. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 393). و توان بودن که این وقت دیگر پیغامبری بوده است و خدای تعالی علیم است ... که در تواریخ اختلاف عظیم است . (مجمل التواریخ و القصص ).
گفتم ز وادی بشریت توان گذشت
گفتا توان اگر نبود مرکبت جمام .
خاقانی .
دلی کآفت جان جست ، دلارام توان جست
نه زو صبر توان جست نه آرام توان خواست .
خاقانی .
از وفاها هرچه بتوان می کنم
وز جفاها هرچه بتوان می کند.
سعدی .
به شعر خاص چو سنجر نمی رسم چه توان
لغت غریب و مرا احتیاج فرهنگ است .
سنجر کاشی (از آنندراج ).
نگاری تندخو دارم قمرشکل و فلک شیوه
به هر کس بد کند خاطر نباشد روی بهبودش
مزاج نازکی دارد که بهر هیچ می رنجد
چو میرنجد کسی نتوان به صد جان کرد خوشنودش .
نظیری (از آنندراج ).
یا مرگ یا وصال ، سخن ختم می کنم
زین بیش بافراق مدارا نمی توان .
ظهوری (ایضاً).
کز اقبال ثانی ّ صاحبقران
شکار چنین صید وحشی توان .
ابوطالب کلیم (ایضاً).
کنم چون خودی را اگر پیروی
دگر کی توان دعوی خسروی ؟
ملا هاتفی (ایضاً).
نخست از سرم باید افسر نهاد
که تا در کلاهش توان سر نهاد.
؟ (ایضاً).
رجوع به توانستن شود.
فرهنگ عمید
نیرو، زور، قوه، قدرت، طاقت.
دانشنامه عمومی
توان به یکی از موارد زیر اشاره دارد:
توان (فیزیک)، مقدار کار انجام شده یا انرژی انتقال یافته در واحد زمان
توان الکتریکی، روند تبدیل هر نوع انرژی به انرژی الکتریکی
توان (فیزیک)، مقدار کار انجام شده یا انرژی انتقال یافته در واحد زمان
توان الکتریکی، روند تبدیل هر نوع انرژی به انرژی الکتریکی
wiki: بخش رودبارالموت شهرستان قزوین در استان قزوین ایران است.
این روستا در دهستان الموت بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۳ نفر (۲۶خانوار) بوده است.
این روستا در دهستان الموت بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۳ نفر (۲۶خانوار) بوده است.
wiki: توان (قزوین)
دانشنامه آزاد فارسی
توان (ریاضیات). تَوان (ریاضیات)(power)
فرمول 1
فرمول 2
فرمول 3
فرمول 4
فرمول 5
فرمول 6
در ریاضیات، عددی که نشان می دهد یک کمیت چندبار درخودش ضرب شده است. این عدد در سمت راست و بالای حرف یا عدد نوشته می شود، مثلاً در۱۰۲ یاp۲ عدد۲ توان است و می گویند ۱۰ یاp به توان۲ رسیده اند. توان ممکن است منفیباشد که برابر است با معکوس عدد به توان مثت. اگر کمیتp به توانm- ، کهm > ۰، برسد، حاصل آن(فرمول ۱)است؛ مثلاً (فرمول ۲).اگر کمیتی غیرصفر به توان صفر برسد، حاصل آن بنابه تعریف برابر۱ است. توان ممکن است کسرینیز باشد. اگر کمیت p به توان (فرمول ۳) برسد، حاصل برابر است با (فرمول ۴) یعنی (فرمول ۵)؛ مثلاً (فرمول ۶).
ضرب و تقسیم عبارت های شامل توان، تابع قاعده های خاصی است (← نما). حاصل به توان رساندن یک کمیت را هم توان می گویند. مثلاً۱۰۰ و۱,۰۰۰ و۱۰,۰۰۰ به ترتیب توان های دوم و سوم و چهارم عدد ۱۰ اند.
تصویر تمام فرمول ها در تصاویر کنار صفحه آمده است.
فرمول 1
فرمول 2
فرمول 3
فرمول 4
فرمول 5
فرمول 6
در ریاضیات، عددی که نشان می دهد یک کمیت چندبار درخودش ضرب شده است. این عدد در سمت راست و بالای حرف یا عدد نوشته می شود، مثلاً در۱۰۲ یاp۲ عدد۲ توان است و می گویند ۱۰ یاp به توان۲ رسیده اند. توان ممکن است منفیباشد که برابر است با معکوس عدد به توان مثت. اگر کمیتp به توانm- ، کهm > ۰، برسد، حاصل آن(فرمول ۱)است؛ مثلاً (فرمول ۲).اگر کمیتی غیرصفر به توان صفر برسد، حاصل آن بنابه تعریف برابر۱ است. توان ممکن است کسرینیز باشد. اگر کمیت p به توان (فرمول ۳) برسد، حاصل برابر است با (فرمول ۴) یعنی (فرمول ۵)؛ مثلاً (فرمول ۶).
ضرب و تقسیم عبارت های شامل توان، تابع قاعده های خاصی است (← نما). حاصل به توان رساندن یک کمیت را هم توان می گویند. مثلاً۱۰۰ و۱,۰۰۰ و۱۰,۰۰۰ به ترتیب توان های دوم و سوم و چهارم عدد ۱۰ اند.
تصویر تمام فرمول ها در تصاویر کنار صفحه آمده است.
wikijoo: توان_(ریاضیات)
توان (فیزیک). تَوان (فیزیک)(power)
فرمول 1
در فیزیک، آهنگ انجام کار یا مصرف انرژی. توان را برحسب وات (ژول برثانیه) یا دیگر یکاهای کار در واحد زمان اندازه گیری می کنند. اگر کار انجام شده یا انرژی مصرف شده برحسب ژول را باW و زمان انجام کار یا مصرف انرژی برحسب ثانیه را باt نشان دهیم، توان(P) متوسط از این فرمول به دست می آید (فرمول ۱).لامپ روشنایی ۶۰ واتی در هر ثانیه ۶۰ ژول انرژی برق را مصرف می کند. مصرف برق در وسایل خانگی بزرگ معمولاً بیشتر از این مقدار است. هر مولد برق ممکن است توان هایی از مرتبۀ کیلووات یا مگاوات تولید کند.
فرمول 1
در فیزیک، آهنگ انجام کار یا مصرف انرژی. توان را برحسب وات (ژول برثانیه) یا دیگر یکاهای کار در واحد زمان اندازه گیری می کنند. اگر کار انجام شده یا انرژی مصرف شده برحسب ژول را باW و زمان انجام کار یا مصرف انرژی برحسب ثانیه را باt نشان دهیم، توان(P) متوسط از این فرمول به دست می آید (فرمول ۱).لامپ روشنایی ۶۰ واتی در هر ثانیه ۶۰ ژول انرژی برق را مصرف می کند. مصرف برق در وسایل خانگی بزرگ معمولاً بیشتر از این مقدار است. هر مولد برق ممکن است توان هایی از مرتبۀ کیلووات یا مگاوات تولید کند.
wikijoo: توان_(فیزیک)
توان (نورشناسی). تَوان (نورشناسی)(power)
در نورشناسی، معیاری برای نشان دادن توانایی عدسی ها در منحرف کردن پرتوهای نور. عدسی همگرا با توان زیاد، پرتوهای موازی را به شدت منحرف می کند و آن ها را در فاصلۀ کوتاهی از عدسی، در کانون، متمرکز می سازد. یکای توان دیوپتر و معادل معکوس فاصلۀ کانونی برحسب متر است. بنابر قرارداد، توان عدسی های همگرا یا کوژ را مثبت، و توان عدسی های واگرا یا کاو را منفی می گیرند.
در نورشناسی، معیاری برای نشان دادن توانایی عدسی ها در منحرف کردن پرتوهای نور. عدسی همگرا با توان زیاد، پرتوهای موازی را به شدت منحرف می کند و آن ها را در فاصلۀ کوتاهی از عدسی، در کانون، متمرکز می سازد. یکای توان دیوپتر و معادل معکوس فاصلۀ کانونی برحسب متر است. بنابر قرارداد، توان عدسی های همگرا یا کوژ را مثبت، و توان عدسی های واگرا یا کاو را منفی می گیرند.
wikijoo: توان_(نورشناسی)
فرهنگستان زبان و ادب
{power} [شیمی، فیزیک] مقدار کار انجام شده یا مقدار انرژی قابل تبدیل در واحد زمان
گویش اصفهانی
تکیه ای: nâ
طاری: tavân
طامه ای: zur
طرقی: zör
کشه ای: zür
نطنزی: nâ
گویش مازنی
/tevaan/ تاوان - نیرو
۱تاوان ۲نیرو
واژه نامه بختیاریکا
پَرت؛ پتار؛ تُ؛ تَهوَر؛ حَر و حُور ( خر و خور ) ؛ رِپ؛ قی پیزی؛ کَد گُردِه؛ هِرِنگ
جدول کلمات
رمق
پیشنهاد کاربران
یارا
نا
انرژی، تاب، تحمل، توانایی، رمق، زور، طاقت، قابلیت، قدرت، قوا، قوت، کارآیی، نیرو، وسع، یارا، قوه، استطاعت، نا
نحو :عشرة أس ثلاثة و ثلاثون یعنی ده بتوان سی و سه
هنگ سنگ سنج هرنگ تو نیرو - کش - تو - تاب -
کلمات دیگر: