کلمه جو
صفحه اصلی

میرزا حسین نائینی

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] محمدحسین غروی نائینی (۱۲۷۶-۱۳۵۵) مرجع تقلید شیعه و از مهمترین روحانیون حامی نهضت مشروطه در ایران بود.
او در 17 ذی القعده سال 1276 هـ.ق در نائین در یک خانواده روحانی چشم به جهان گشود و نشو و نمای خود را تحت تربیت پدرش حاج میرزا عبدالرحیم از فامیل بزرگ منوچهری آغاز کرد و تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود، نائین اصفهان به انجام رساند و در پیگیری سطوح عالیه و خارج، به حوزه نجف رهسپار گردید و در ردیف شاگردان نامدار آیت الله حاج میرزا محمدحسن شیرازی بزرگ و مرحوم آیت الله سید محمد اصفهانی قرار گرفت و در درس آیت الله آخوند ملا محمدکاظم خراسانی به عنوان ادب و احترام حضور به هم رساند، نه از باب تعلم و تلمذ.
مرحوم میرزای نائینی در اثر اطلاعات وسیع در علوم ریاضی، حکمت و فلسفه و عرفان، و احاطه به کلیات فقه، امتیازات خاصی میان علماء نجف اشرف داشت. ایشان علم اصول را با دقت تمام و جدیت خاص، طوری منظم و خالی از اعوجاج و پیچیدگی، تهذیب و تنقیح نمود که مطلعین این فن، وی را در این امر ستوده و استادی او را در این فن پذیرا شده اند.
فضل و دانش وی، چنان در افق بالایی قرار داشت که طلاب از اقطار مختلف کشورهای اسلامی به درس ایشان حاضر گشته و از نظرات دقیقشان استفاده می کردند، وجود همان دقت نظر و تحقیقات علمی، ایشان را محور حرکت علمی در نجف اشرف گردانید.
از سوی دیگر، مرحوم میرزا عنایت خاصی نسبت به شاگردان خود داشته و اهتمام کامل در تربیت و پرورش آنان بذل می نمود. در تهذیب و تعلیم آنان، طبق برنامه و اصول صحیح اهتمام کامل داشت. شاگردان آن مرحوم نظرات ایشان را حفظ کرده یا به تحریر درآورده و به طبع رسانیده اند و به حوزه های علمیه خود القاء می نمودند و این امر حیات علمی میرزای نائینی را زنده نگه داشته است و با وجود این آثار او همیشه باقی و جاوید است. در این جا ما به ذکر اسامی تنی چند از مشاهیر تلامذه ایشان که به درجه اجتهاد رسیده اند، اکتفاء می کنیم:
از تالیفات آن مرحوم در فقه و اصول که به طبع رسیده است، می توان از رساله «لباس مشکوک»، «رساله لاضرر» و کتاب «وسیلة النجاة» نام برد. همچنین سؤال و جواب های استدلالی فقهی که مرحوم حجة الاسلام آقا شیخ حسین حلی آن ها راجمع آوری نموده ولی تا به حال به طبع نرسیده است.
حاج میرزا حسین نائینی از اکابر فقهاء و اصولیین قرن چهاردهم هجری است. نزد میرزای شیرازی سابق الذکر و سید محمد فشارکی اصفهانی تحصیل کرده است و خود مدرسی عالی مقام شد. شهرت بیشتر او در علم اصول است به معارضه علمی با مرحوم آخوند خراسانی برخاست و از خود نظرات جدید در علم اصول آورد.
بسیاری از فقها زمان، شاگرد اویند. او کتابی نفیس به فارسی دارد به نام «تنزیه الملة و تنبیه الامة» یا حکومت در اسلام که در دفاع از مشروطیت و مبانی اسلامی آن نوشته است. او در سال 1355 هجری قمری در نجف وفات کرد.


کلمات دیگر: