عالمان حنبلی

[ویکی فقه] مشهورترین عالمان حنبلی که در شکل گیری، بالندگی، گسترش و تألیف آرای فقهی یا اندیشه های کلامی مذهب حنبلی، نقش مهمی داشتند در طول چند قرن عبارت بودند از:
اسحاق بن منصور تمیمی مروزی، مشهور به اسحاق کوسَج(متوفی۲۵۱)؛ محمد بن عبداللّه بن اسماعیل بغدادی (متوفی۲۵۷؛ شاگرد احمدبن حنبل)؛ احمد بن محمد بن هانی اسکافی خراسانی، مشهور به أثرَم (متوفی پس از ۲۶۰؛ صاحب السنن فی الفقه علی مذهب احمد)؛ صالح بن احمدبن حنبل (متوفی۲۶۵ یا ۲۶۶؛ فرزند بزرگ ابن حنبل و قاضی اصفهان)؛ حنبل بن اسحاق (متوفی۲۷۳؛ پسرعموی احمدبن حنبل)؛ ابوالحسن عبدالملک بن عبدالحمید میمونی رَقّی (متوفی۲۷۴)؛ ابوبکر احمدبن محمدبن حَجّاج مَرّوذی (متوفی۲۷۵؛ از ملازمان ابن حنبل)؛ ابواسحاق ابراهیم بن اسحاق حربی (متوفی۲۸۵)؛(حنبلی بودن او را بر شافعی بودنش ترجیح داده است.) ؛ محمدبن موسی نَهرتِیری بغدادی (متوفی۲۸۹)؛ عبداللّه بن احمد بن حنبل (متوفی۲۹۰؛ فرزند دیگر ابن حنبل که به تنظیم و تکمیل المسند پدرش اشتغال داشت)؛ و ابوالحسین علی بن عبداللّه خِرَقی (متوفی۲۹۹).
عالمان قرن چهارم
ابوبکر احمدبن محمد خَلّال (متوفی۳۱۱؛ صاحب الجامع)؛ ابوالحسن علی بن محمدبن بَشّار زاهد (متوفی۳۱۳)؛ ابوبکر عبداللّه بن ابی داود سجستانی (متوفی۳۱۶؛ رئیس حنبلیان بغداد)؛ ابومحمد حسن بن علی بَربَهاری (زنده در ۳۲۹)؛ ابوالقاسم عمربن حسین خرقی بغدادی (متوفی۳۳۴؛ صاحب المختصر، نخستین اثر مهم در فقه حنبلی)؛ ابوالحسین احمدبن جعفر، مشهور به ابن مُنادی (متوفی۳۳۶)؛ عبدالعزیزبن جعفربن یزداد، مشهور به غلام خَلّال (متوفی۳۶۳؛ صاحب المُقنِع) ابواسحاق ابراهیم بن احمد، مشهور به ابن شاقِلا (متوفی۳۶۹)؛ عبیداللّه بن محمد ابن بَطّه عکبری (متوفی۳۸۷)؛ عمربن ابراهیم عُکبَری، مشهور به ابن مسلم (متوفی۳۸۷)؛ و علی بن عبدالعزیز بن حارث تمیمی (متوفی۳۹۱).
عالمان قرن پنجم
حسن بن حامد وراق بغدادی (متوفی۴۰۳)؛ محمدبن احمد هاشمی، مشهور به قاضی شریف (متوفی۴۲۸)؛ حسن بن شهاب عکبری (متوفی۴۲۸)؛ احمدبن عبداللّه حنبلی (متوفی۴۴۰)؛ ابراهیم بن عُمَر بَرمَکی (متوفی۴۴۵)؛ محمدبن حسین ابن فرّاء حنبلی بغدادی، مشهور به قاضی ابویعلی (متوفی۴۵۸؛ متکلم و فقیه مشهور و رئیس حنبلیان در عصر خویش، که همراه با شاگردانش در احیای مذهب حنبلی بسیار کوشید و کتب متعددی نگاشت)؛ ابوالحسن آمدی (متوفی۴۶۵؛ صاحب حلقه فتوا در جامع منصور در بغداد)؛ علی بن حسن عکبری (متوفی۴۶۸)؛ عبدالخالق بن عیسی هاشمی شریف (متوفی۴۷۰؛ امام حنبلیان در روزگار خویش و صاحب تألیفاتی چون رؤوس المسائل، و شرح المذهب)؛ ابوعلی حسن بن احمد ابن بَنّاء حنبلی بغدادی (متوفی۴۷۱؛ فقیه، مدرّس و مؤلف آثار بسیاری در فقه و حدیث و کلام حنبلی؛ متمایل به مذهب شافعی)؛ علی بن محمد بزار حنبلی عکبری (متوفی۴۷۳؛ فقیه حنبلیان در عکبرا)؛ ابوالوفا طاهربن حسین (متوفی۴۷۶)؛ ابوالفرج شیرازی (متوفی۴۸۶)؛ و ابومحمد رزق اللّه بن عبداللّه تمیمی (متوفی۴۸۸؛ محدّث، فقیه و مقری حنبلی).
عالمان قرن ششم
...