کلمه جو
صفحه اصلی

خط مانوی

دانشنامه عمومی

خط مانوی دبیره ای بود که به دست مانی پیامبر آیین مانوی و از روی خط سریانی (سطرنجیلی) پدید آورده بود. در اثرهای به جا مانده از آیین مانوی بیش از همه از این خط بهره برده شده است و همچنین این خط یکی از نخستین دبیره هایی که مانویان بدان می نوشتند نیز بوده است.
الفبای نیاسینایی
الفبای فنیقی
الفبای آرامی
الفبای سریانی
الفبای سغدی
الفبای مانوی
U+10AC0–U+10AFF
ابن ندیم در الفهرست آن را منانی خوانده و درباره آن سخن رانده است و برخی از حرفهای آن را بازسازی نموده است. وی این خط را آمیزه ای از فارسی و سریانی می داند. و شمار حرفهای آن را نیز بیش از الفبای عربی می داند. به گفته وی مردم ورارود و سمرقند نیز که در نوشته های دینی خود از این دبیره بهره می بردند آن را خط دینی می نامیدند. ابن ندیم همچنین این دبیره را خط رازآمیز می خواند.
در یافته های باستان شناسان نمونه هایی از این خط در ترکستان چین به دست آمده است. این خط برای نوشتن زبانهای پارسی میانه، پارتی، سغدی و گاه ایغوری به کار می رفته است.


کلمات دیگر: