۱ - فرهنگ جامعی است از لغات فارسی و اعلام که محصول کوششهای مداوم چهل و پنج ساله استاد علی اکبر دهخدا و گروهی از یاران اوست که نزدیک به سه میلیون فیش از روی متون معتبر اساتید نظم و نثر فارسی و عربی و لغت نامه های چاپی و خطی و دیگر کتب در رشته های تاریخ جغرافیا طب هیئت نجوم ریاضی حکمت کلام و غیره فراهم آورده اند . این فیشها اساس و پایه لغت نامه را تشکیل میدهند . مجلس شورای ملی در طرح ماده واحده ای که در ۲۵ دی ماه ۱۳۲۴ شمسی از طرف عده ای از نمایندگان تقدیم شده بود بدان کتاب نام [ دائره المعارف فراسی ] داد . این اثر بزرگ تقریبا محتوی کلیه لغات فرهنگهای خطی و چاپی مهم فارسی و عربی است و در نقل آنها بسیاری از اغلاط گذشتگان تصحیح شده . از طرف دیگر بسیاری از لغات ترکی مغولی هندی فرانسوی انگلیسی آلمانی و روسی متداول در زبان فارسی نیز در این فرهنگ وارد گردیده اکثر لغات دارای شواهد مختلف از نظم و نثر است . ترکیبات لغات نیز در لغت نامه آمده . برای بیان تلفظ هر کلمه در جلو آن حروف حرکت دار بکار رفته است علاوه بر این مزایا در لغت نامه یک دوره مفصل دستور زبان فارسی نیز آمده و همچنین بسیاری از لغات محلی نواحی مختلف ایران در آن ضبط شده است . استاد دهخدا کوشیده اند که اغلب مفاهیم و اصطلاحات علمی متقدمان را از متون مختلف تدوین و آنها را با لغات فرانسه تطبیق کنند . در مورد اعلام رجال و اماکن نیز مولف تحقیقات و تفحصات دقیق کرده و اسناد و مدارک گرانبهایی برای هر موضوع در فیشها تهیه کرده است . تا آنجا که ممکن بوده تصاویر نباتات حیوانات رجال نقشه اماکن جداول و آمارهای اقتصادی الفبای ملل مختلف در برابر لغات مربوط آورده شده . تدوین و طبع مجلدات لغت نامه ادامه دارد . ۲ - سازمان لغت نامه دهخدا سازمانی است که توسط مرحوم دهخدا برای تدوین و طبع لعت نامه در سال ۱۳۲۴ در منزل آن مرحوم ( واقع در خیابان ایرانشهر ) دایر شد این سازمان در سال ۱۳۳۴ بمجلس شورای ملی منتقل گردید و سپس در پایان سال ۱۳۳۶ بدانشگاه ادبیات ( دانشگاه تهران ) انتقال یافت . این سازمان هم اکنون جزو موسسات دانشکده مذکور بکار تدوین و چاپ مجلدات لغت نامه اشتغال دارد .
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
بزرگ ترین لغت نامۀ فارسی.
لغت نامهٔ بزرگ دهخدا کتابی جامع شامل شرح و معنی واژگان زبان فارسی است. این لغت نامه، بزرگ ترین و مهم ترین اثر علی اکبر دهخدا است، که بیش از ۴۰ سال از عمر او صرف آن شد. لغت نامهٔ دهخدا معنی، تفسیر، و شرح تاریخیِ شمار قابل توجهی از وام واژه های عربی که وارد فارسی شده اند را نیز داراست.
امثال و حکم
لغت نامهٔ بزرگ دهخدا شامل بخش بزرگی از واژگان ادبی زبان فارسی، با معنای آن ها و نیز کاربردشان در شعرها است. با وجود این، این لغت نامه فاقد بخش اعظم واژگان علمی و فنی فارسی است که بیشتر در دهه های پس از تألیف لغت نامه به حوزهٔ زبان فارسی وارد شدند. نسخهٔ چاپی فعلی لغت نامه ۶۷۲۶۵ صفحهٔ سه ستونیِ قطع رحلی با حروف ریز دارد.
حدود نیمی از کتاب را لغات با معنی و شاهد و نیم دیگر آن اعلام تاریخی و جغرافیایی است. این اثر حاوی کلیه لغات فرهنگ های خطی و چاپی فارسی است و در نقل آن ها بسیاری از غلط های گذشتگان تصحیح شده است و بسیاری از لغات ترکی، مغولی، هندی، عربی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، روسی و دیگر زبان های متداول در زبان فارسی نیز در این فرهنگ آمده است. برای صحیح خوانده شدن لغات در جلوی هر کلمه حروف حرکت دار به کار رفته است. علاوه بر این مزایا، یک دوره مفصل دستور زبان فارسی نیز در لغت نامه آمده است.
همه گونه لغات فارسی و محلی، نام شهرها و روستاها و کلمات علمی و شاخص، حتی لغات عربی را می توان در لغت نامه دهخدا یافت. در جلوی هر کلمه، معنای لغوی آن، موارد کاربرد، طرز تلفظ صحیح، اشعاری در رابطه با آن و بسیاری اطلاعات دیگر دربارهٔ لغت قرار دارد. لغت نامه دهخدا هم دائرةالمعارف است و هم کتاب مرجع علوم گوناگون و هم لغت نامه. واژه لغت نامه را نخستین بار اسدی طوسی در لغت فُرس به کار برده است و علامه دهخدا برای پاسداشت او این نام را بر روی فرهنگ خود نهاده است. وجود این کتاب در هر خانه یا کتابخانه یا جای دیگری نعمتی بزرگ محسوب می شود.
امثال و حکم
لغت نامهٔ بزرگ دهخدا شامل بخش بزرگی از واژگان ادبی زبان فارسی، با معنای آن ها و نیز کاربردشان در شعرها است. با وجود این، این لغت نامه فاقد بخش اعظم واژگان علمی و فنی فارسی است که بیشتر در دهه های پس از تألیف لغت نامه به حوزهٔ زبان فارسی وارد شدند. نسخهٔ چاپی فعلی لغت نامه ۶۷۲۶۵ صفحهٔ سه ستونیِ قطع رحلی با حروف ریز دارد.
حدود نیمی از کتاب را لغات با معنی و شاهد و نیم دیگر آن اعلام تاریخی و جغرافیایی است. این اثر حاوی کلیه لغات فرهنگ های خطی و چاپی فارسی است و در نقل آن ها بسیاری از غلط های گذشتگان تصحیح شده است و بسیاری از لغات ترکی، مغولی، هندی، عربی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، روسی و دیگر زبان های متداول در زبان فارسی نیز در این فرهنگ آمده است. برای صحیح خوانده شدن لغات در جلوی هر کلمه حروف حرکت دار به کار رفته است. علاوه بر این مزایا، یک دوره مفصل دستور زبان فارسی نیز در لغت نامه آمده است.
همه گونه لغات فارسی و محلی، نام شهرها و روستاها و کلمات علمی و شاخص، حتی لغات عربی را می توان در لغت نامه دهخدا یافت. در جلوی هر کلمه، معنای لغوی آن، موارد کاربرد، طرز تلفظ صحیح، اشعاری در رابطه با آن و بسیاری اطلاعات دیگر دربارهٔ لغت قرار دارد. لغت نامه دهخدا هم دائرةالمعارف است و هم کتاب مرجع علوم گوناگون و هم لغت نامه. واژه لغت نامه را نخستین بار اسدی طوسی در لغت فُرس به کار برده است و علامه دهخدا برای پاسداشت او این نام را بر روی فرهنگ خود نهاده است. وجود این کتاب در هر خانه یا کتابخانه یا جای دیگری نعمتی بزرگ محسوب می شود.
wiki: لغت نامه دهخدا
دانشنامه آزاد فارسی
لغت نامۀ دهخدا
بزرگ ترین واژه نامۀ دایرةالمعارف گونه به زبان فارسی، حاوی ۲۰۰هزار واژۀ اصلی و تقریباً ۶۰۰هزار ترکیب و نزدیک به ۸۰هزار اعلام تاریخی و جغرافیایی، و ۴۰۰ تا ۵۰۰هزار شاهد منظوم و منثور برای معنی واژه ها و ترکیب ها. پایۀ کار لغت نامه را علی اکبر دهخدا، در دوران جنگ جهانی اول، هنگامی که در چهارمحال و بختیاری مخفی شده بود، گذاشت و در تهران به انجام رسید. مواد اولیۀ آن حدود ۳میلیون «فیش» بود که دهخدا با مراجعه به متون ادبی و علمی فارسی و عربی تهیه کرد. در تألیف لغت نامه ۱۳۹تن از ادبا و دانشمندان کشور با دهخدا همکاری کردند. لغت نامه را دهخدا در نامه ای خطاب به مجلس شورای ملی به ملت ایران تقدیم کرد و حق الزحمه ای نیز دریافت نکرد. در ۱۳۱۳ش وزارت فرهنگ قراردادی برای طبع این کتاب با دهخدا منعقد ساخت ولی چاپ کتاب با تأخیر چندساله آغاز شد. پس از طبع ۵۰۰ صفحۀ آن جنگ جهانی دوم آغاز گردید و تألیف و طبع کتاب متوقف شد. در ۲۵ دی ۱۳۲۴ مجلس شورای ملی با تصویب پیشنهاد تنی چند از نمایندگان هزینۀ چاپ لغت نامه را پذیرفت و کار بار دیگر آغاز شد. در ۱۳۳۴ش مجلس شورای ملی ادارۀ لغت نامه را از خانۀ دهخدا به مجلس منتقل ساخت و دهخدا کتباً دکتر محمد معین را به ریاست آن اداره معرفی کرد و او را وصی خود در ادامۀ کار لغت نامه تعیین کرد. در دوران بیماری و اغمای پنج سالۀ دکتر معین کار تألیف و نشر لغت نامه زیر نظر دکتر جعفر شهیدی ادامه یافت، هرچند که به احترام، نام دکتر محمد معین در صفحۀ عنوان قید می شد. پس از فوت محمد معین سرپرستی سازمان به جعفر شهیدی سپرده شد. با انتشار آخرین جزء در ۱۳۵۹ش کل دورۀ لغت نامه در ۲۲۳ دفتر منتشر شد. کتاب دارای یک مقدمه و یک تکملۀ مقدمه است که هیچ یک به خامۀ دهخدا نیست. مقدمه مشتمل است بر تعدادی مقالات لغوی و دستوری به قلم گروهی از دانشمندان و همکاران دهخدا با شرح حالی از او که شش سال بعد از درگذشتش تنظیم شده است. اما تکملۀ مقدمه را در ۱۳۵۹ دکتر دبیرسیاقی به رشتۀ تحریر درآورده است که در حقیقت تاریخچه و سرگذشت لغت نامه است و حوادثی که در شصت و چند سال بر کتاب و مؤلف و همکاران او گذشته است. چاپ دوم لغت نامه در ۱۵ جلد و ۱ جلد مقدمه، در ۱۳۷۷، زیر نظر دانشگاه تهران منتشر شد. فرهنگی متوسط (بدون شاهد و اعلام) نیز از آن استخراج شده که در ۲ جلد در ۱۳۸۶ انتشار یافت. در ۱۳۸۱ش نیز به صورت لوح فشرده به بازار عرضه شد.
بزرگ ترین واژه نامۀ دایرةالمعارف گونه به زبان فارسی، حاوی ۲۰۰هزار واژۀ اصلی و تقریباً ۶۰۰هزار ترکیب و نزدیک به ۸۰هزار اعلام تاریخی و جغرافیایی، و ۴۰۰ تا ۵۰۰هزار شاهد منظوم و منثور برای معنی واژه ها و ترکیب ها. پایۀ کار لغت نامه را علی اکبر دهخدا، در دوران جنگ جهانی اول، هنگامی که در چهارمحال و بختیاری مخفی شده بود، گذاشت و در تهران به انجام رسید. مواد اولیۀ آن حدود ۳میلیون «فیش» بود که دهخدا با مراجعه به متون ادبی و علمی فارسی و عربی تهیه کرد. در تألیف لغت نامه ۱۳۹تن از ادبا و دانشمندان کشور با دهخدا همکاری کردند. لغت نامه را دهخدا در نامه ای خطاب به مجلس شورای ملی به ملت ایران تقدیم کرد و حق الزحمه ای نیز دریافت نکرد. در ۱۳۱۳ش وزارت فرهنگ قراردادی برای طبع این کتاب با دهخدا منعقد ساخت ولی چاپ کتاب با تأخیر چندساله آغاز شد. پس از طبع ۵۰۰ صفحۀ آن جنگ جهانی دوم آغاز گردید و تألیف و طبع کتاب متوقف شد. در ۲۵ دی ۱۳۲۴ مجلس شورای ملی با تصویب پیشنهاد تنی چند از نمایندگان هزینۀ چاپ لغت نامه را پذیرفت و کار بار دیگر آغاز شد. در ۱۳۳۴ش مجلس شورای ملی ادارۀ لغت نامه را از خانۀ دهخدا به مجلس منتقل ساخت و دهخدا کتباً دکتر محمد معین را به ریاست آن اداره معرفی کرد و او را وصی خود در ادامۀ کار لغت نامه تعیین کرد. در دوران بیماری و اغمای پنج سالۀ دکتر معین کار تألیف و نشر لغت نامه زیر نظر دکتر جعفر شهیدی ادامه یافت، هرچند که به احترام، نام دکتر محمد معین در صفحۀ عنوان قید می شد. پس از فوت محمد معین سرپرستی سازمان به جعفر شهیدی سپرده شد. با انتشار آخرین جزء در ۱۳۵۹ش کل دورۀ لغت نامه در ۲۲۳ دفتر منتشر شد. کتاب دارای یک مقدمه و یک تکملۀ مقدمه است که هیچ یک به خامۀ دهخدا نیست. مقدمه مشتمل است بر تعدادی مقالات لغوی و دستوری به قلم گروهی از دانشمندان و همکاران دهخدا با شرح حالی از او که شش سال بعد از درگذشتش تنظیم شده است. اما تکملۀ مقدمه را در ۱۳۵۹ دکتر دبیرسیاقی به رشتۀ تحریر درآورده است که در حقیقت تاریخچه و سرگذشت لغت نامه است و حوادثی که در شصت و چند سال بر کتاب و مؤلف و همکاران او گذشته است. چاپ دوم لغت نامه در ۱۵ جلد و ۱ جلد مقدمه، در ۱۳۷۷، زیر نظر دانشگاه تهران منتشر شد. فرهنگی متوسط (بدون شاهد و اعلام) نیز از آن استخراج شده که در ۲ جلد در ۱۳۸۶ انتشار یافت. در ۱۳۸۱ش نیز به صورت لوح فشرده به بازار عرضه شد.
wikijoo: لغت_نامه_دهخدا
نقل قول ها
لغت نامهٔ بزرگ دهخدا شامل شرح و معنی واژگان آثار ادبی و تاریخی زبان فارسی است. این لغت نامه، بزرگ ترین و مهم ترین اثر دهخدا است، که بیش از ۴۰ سال از عمر او، صرف آن شد.
• «نخستین دایرة المعارف به سبک نوین است.»منوچهر ستوده -> لغت نامه دهخدا
• «سال تحصیلی ۱۳۱۵ و ۱۳۱۶ روزی سر کلاس درس دانشسرای عالی، مرحوم استاد بدیع الزمان فروزانفر فرمودند: دیروز با آقای احمد بهمنیار و فاضل تونی برای ارزیابی لغتنامه دهخدا به خانه ایشان رفتیم. پس از صرف چای سه گونی بزرگ در بسته و سربسته وسط اتاق گذاشتند و گفتند این مطالعات و تحقیقات آقای دهخدا است بنده عرض کردم که با گونی دربسته و سربسته که نمی توان کاری را ارزیابی کرد. یکی از آنها را باز کنید. در یکی از آنها که باز شد کاغذ خط دار و بی خط نمودار شد ۳۰–۴۰ پاره کاغذ را برداشتم، دیدم کنج یک کاغذ لغتی نوشته اند و شرحی ندارد. کاغذ دیگر دو سه کلمه شرح نوشته اند و تمام شرح ها ناقص است عرض کردم اینها که نظم و ترتیبی ندارد تا ما بخوانیم و ارزیابی کنیم پس آقای دهخدا آنها را پاکنویس کنند و پس از اتمام ما را خبر کنند... خلاصه پاکنویس ۱۰ سالی به درازا کشید تا سال ۱۳۲۵ مجلس شورا با بودجه ای که برای این کار پیش بینی کرده بود به چاپ آن اقدام نمود.» -> منوچهر ستوده
• «نخستین دایرة المعارف به سبک نوین است.»منوچهر ستوده -> لغت نامه دهخدا
• «سال تحصیلی ۱۳۱۵ و ۱۳۱۶ روزی سر کلاس درس دانشسرای عالی، مرحوم استاد بدیع الزمان فروزانفر فرمودند: دیروز با آقای احمد بهمنیار و فاضل تونی برای ارزیابی لغتنامه دهخدا به خانه ایشان رفتیم. پس از صرف چای سه گونی بزرگ در بسته و سربسته وسط اتاق گذاشتند و گفتند این مطالعات و تحقیقات آقای دهخدا است بنده عرض کردم که با گونی دربسته و سربسته که نمی توان کاری را ارزیابی کرد. یکی از آنها را باز کنید. در یکی از آنها که باز شد کاغذ خط دار و بی خط نمودار شد ۳۰–۴۰ پاره کاغذ را برداشتم، دیدم کنج یک کاغذ لغتی نوشته اند و شرحی ندارد. کاغذ دیگر دو سه کلمه شرح نوشته اند و تمام شرح ها ناقص است عرض کردم اینها که نظم و ترتیبی ندارد تا ما بخوانیم و ارزیابی کنیم پس آقای دهخدا آنها را پاکنویس کنند و پس از اتمام ما را خبر کنند... خلاصه پاکنویس ۱۰ سالی به درازا کشید تا سال ۱۳۲۵ مجلس شورا با بودجه ای که برای این کار پیش بینی کرده بود به چاپ آن اقدام نمود.» -> منوچهر ستوده
wikiquote: لغت نامه_دهخدا
پیشنهاد کاربران
لغت نامه همان فرهنگ لغت می باشد و دهخدا نام مولفی می باشد که فرهنگ نامه فارسی را جمع اوری کرد
لغت نامهٔ بزرگ دهخدا که در ۱۶ جلد به چاپ رسیده است[۱] شامل شرح و معنی واژگان آثار ادبی و تاریخی زبان فارسی است. این لغت نامه، بزرگ ترین و مهم ترین اثر دهخدا است، که بیش از ۴۰ سال از عمر او، صرف آن شد. لغت نامه دهخدا، معانی، تفاسیر، و شروح تاریخی چندی از واژه های عربی را نیز داراست.
لغت نامه بزرگ دهخدا شامل بخش بزرگی از واژگان ادبی زبان فارسی، با معنای دقیق، و اشعار و اطلاعاتی دربارهٔ آنهاست. با این وجود، این لغتنامه فاقد بخش اعظم واژگان علمی و صنعتی فارسی است که بیشتر در دهه های پس از تألیف این لغتنامه به حوزه زبان فارسی وارد شدند، منابع بسیاری در دنیای مجازی از این لغت نامه استفاده می کنند. [۲] این کتاب اکنون در ۲۶٬۴۷۵ صفحهٔ سه ستونی، به قطع رحلی، به تعداد شش هزار دوره، در دسترس علاقه مندان است.
حدود نیمی از کتاب را لغات با معنی و شاهد و نیم دیگر آن اعلام تاریخی و جغرافیایی است. این اثر حاوی کلیه لغات فرهنگهای خطی و چاپی فارسی است و در نقل آنها بسیاری از غلط های گذشتگان تصحیح شده است و بسیاری از لغات ترکی، مغولی، هندی، عربی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، روسی و دیگر زبان های متداول در زبان فارسی نیز در این فرهنگ آمده است. برای صحیح خوانده شدن لغات در جلوی هر کلمه حروف حرکت دار به کار رفته است. علاوه بر این مزایا، یک دوره مفصل دستور زبان فارسی نیز در لغت نامه آمده است
چاپ لغت نامه نخست در سال ۱۳۱۹ در چاپخانه بانک ملی آغاز و یک جلد آن در ۴۸۶ صفحه به چاپ رسید و مدتی متوقف شد، سپس مجلس شورای ملی عهده دار چاپ لغت نامه بود و چون لغت نامه به دانشگاه تهران منتقل شد، چاپخانه دانشگاه به تنهایی عهده دار چاپ شد که هم اکنون هم ادامه دارد.
محل فعلی دفتر لغت نامه در شمیران جنب باغ فردوس مستقر است و این مؤسسه توانسته لغت نامه دهخدا را در ۲۲۲ جزوه شامل حدود بیست و هفت هزار صفحه چاپ و در اختیار علاقه مندان قرار دهد.
نویسندگان لغت نامه دهخدا
علاوه بر علی اکبر دهخدا و همکاران اولیه او، گروهی از پژوهندگان زبان و ادب فارسی در طی بیش از شصت سال در هیئت مؤلفان لغت نامه دهخدا عضویت داشته اند و به تهیه مواد و تنظیم آنها و نیز تدوین و تالیف مواد گرد آمده برای لغت نامه مشغول بودند. فهرست این مؤلفان به ترتیب حروف الفبا به قرار زیر است:[۳]
مرتضی آیت الله زاده شیرازی ( بخشی از حروف "ب "، "د "، "ش "، "گ "، "م " )
حسن احمدی گیوی ( بخشی از حروف "د "، "ر "، "ش "، "ف "، "م "، "ی " )
محمد استعلامی ( بخشی از حروف "د "، "ف "، "ک "، "ه " )
احمد افشار شیرازی ( بخش اول حرف "ح " و بخشی از حرف "الف " )
عبدالله انوار ( حرف "خ " و بخشی از حرف "ک " )
حسن انوری ( بخشی از حروف "الف "، "ب "، "ر "، "ک "، "م " و "ی " (
محمدابراهیم باستانی پاریزی ) بخشی از حرف "ب " (
احمد بهمنیار ( استخراج لغات و مشارکت در تدوین مجلد اول لغتنامه (
محمد پروین گنابادی ( حرف "ذال " و بخشی از حرف "ط " و "ی " (
یدالله ثمره ) بخشی ازحرف "ه " (
محمد جعفریان ( بخش اول حرف "ر " (
عزیزالله جوینی ( بخشی از حرف "م " (
عبدالحسین حائری ) بخش نخست حرف "ز " (
عباس حکیم ( بخشی از حرف "ه " و بخشی از حرف "چ " (
محمد دبیرسیاقی ) حروف "ض "، "ظ "، "ل " و بخشی از حروف "ژ "، "ب "، "د " و "ط " (
جواد درهمی ( بخشی از حرف "م " )
جلیل دوستخواه ) بخشی از حرف "ج (
عباس دیوشلی ( حرف "ت " و بخشی از حرف "ز " )
محمد اسماعیل رفیعیان ( بخش اول حرف "ک " و بخشی از حرف "ر " (
حسن رهاورد ( بخشی از حرف "ب " )
محمدامین ریاحی ( بخش اول حرف "س " )
غلامرضا ستوده ( بخشی از حرف "م " (
سیدجعفر سجادی ( بخشی از حرف "ع " (
علی اکبر سعیدی سیرجانی ) حرف "ن " و بخشی از "م " (
احمد سمیعی ) بخش اول حرف "ش " (
رسول شایسته ( بخشی از حرف های "ر "، "ک "، و "م " )
جعفر شعار ( بخشی از حرف های "الف "، "ر " و "غ " )
ابوالحسن شعرائی ( بخشی از حرف "الف " )
هدایت الله شهاب فردوسی ( بخش اول از حرف "غ " )
سید جعفر شهیدی ( حرف "ص " )
علی اشرف صادقی ( بخشی از حرف "گ " )
غلامحسین صدیقی ( بخشی از حرف "ث " و بخشی از حرف "ب " )
ذبیح الله صفا ( بخشی از حرف "ب " )
عبدالعلی طاعتی ( بخش اول حرف "ک " )
علی غروی ( بخشی از حرف "ک " و بخشی ازحرف "م " )
خسرو فرشیدورد ( بخش اول حرف "و " (
علیرضا فیض ( بخشی از حرف های "الف "، "ب "، "ج "، "ح "، "ق "، "و " و "ه " (
رضا قاسمی ( بخشی از حرف "ب "، "س "، "گ " و "م " (
یزدان بخش قهرمان ( بخشی از حرف "چ " (
ژیلبر لازار ) بخش آغازی حرف "چ " (
محمدتقی مدرس رضوی ( همکاری با مرحوم دهخدا در تنظیم مطالب و استخراج لغات )
منوچهر مرتضوی ( تهیه مطالب و استخراج لغات )
محمّد جواد مشکور ( بخشی از حرف "ژ " )
محمد معین ( بخشی از حروف "ث " و "الف " )
علینقی منزوی ) بخشی از حرف "ح " )
سیدعلی موسوی بهبهانی ( بخشی از حروف "الف "، "ب " و "ج " )
سعید نجفی اسداللهی ( بخشی از حروف "ب "، "د "، "ع " و "م " )
جلال الدین همایی ) تهیه مطالب و همکاری در تنظیم و تالیف بخشی از حرف "الف " )
پانویس ها
انتشارات دانشگاه تهران
چهره های ماندگار
مقدمه لوح فشرده لغت نامه دهخدا
منابع
به‍من، مه‍ناز، علی اکبر دهخدا، تهران: موسس‍ه فرهنگی مدرسه برهان، ۱۳۸۲.
مرادی کوچی، شه‍ناز، معرفی و شن‍اخت دهخدا، تهران: قطره، ۱۳۸۱.
ویکی پدیا
لغت نامه بزرگ دهخدا شامل بخش بزرگی از واژگان ادبی زبان فارسی، با معنای دقیق، و اشعار و اطلاعاتی دربارهٔ آنهاست. با این وجود، این لغتنامه فاقد بخش اعظم واژگان علمی و صنعتی فارسی است که بیشتر در دهه های پس از تألیف این لغتنامه به حوزه زبان فارسی وارد شدند، منابع بسیاری در دنیای مجازی از این لغت نامه استفاده می کنند. [۲] این کتاب اکنون در ۲۶٬۴۷۵ صفحهٔ سه ستونی، به قطع رحلی، به تعداد شش هزار دوره، در دسترس علاقه مندان است.
حدود نیمی از کتاب را لغات با معنی و شاهد و نیم دیگر آن اعلام تاریخی و جغرافیایی است. این اثر حاوی کلیه لغات فرهنگهای خطی و چاپی فارسی است و در نقل آنها بسیاری از غلط های گذشتگان تصحیح شده است و بسیاری از لغات ترکی، مغولی، هندی، عربی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، روسی و دیگر زبان های متداول در زبان فارسی نیز در این فرهنگ آمده است. برای صحیح خوانده شدن لغات در جلوی هر کلمه حروف حرکت دار به کار رفته است. علاوه بر این مزایا، یک دوره مفصل دستور زبان فارسی نیز در لغت نامه آمده است
چاپ لغت نامه نخست در سال ۱۳۱۹ در چاپخانه بانک ملی آغاز و یک جلد آن در ۴۸۶ صفحه به چاپ رسید و مدتی متوقف شد، سپس مجلس شورای ملی عهده دار چاپ لغت نامه بود و چون لغت نامه به دانشگاه تهران منتقل شد، چاپخانه دانشگاه به تنهایی عهده دار چاپ شد که هم اکنون هم ادامه دارد.
محل فعلی دفتر لغت نامه در شمیران جنب باغ فردوس مستقر است و این مؤسسه توانسته لغت نامه دهخدا را در ۲۲۲ جزوه شامل حدود بیست و هفت هزار صفحه چاپ و در اختیار علاقه مندان قرار دهد.
نویسندگان لغت نامه دهخدا
علاوه بر علی اکبر دهخدا و همکاران اولیه او، گروهی از پژوهندگان زبان و ادب فارسی در طی بیش از شصت سال در هیئت مؤلفان لغت نامه دهخدا عضویت داشته اند و به تهیه مواد و تنظیم آنها و نیز تدوین و تالیف مواد گرد آمده برای لغت نامه مشغول بودند. فهرست این مؤلفان به ترتیب حروف الفبا به قرار زیر است:[۳]
مرتضی آیت الله زاده شیرازی ( بخشی از حروف "ب "، "د "، "ش "، "گ "، "م " )
حسن احمدی گیوی ( بخشی از حروف "د "، "ر "، "ش "، "ف "، "م "، "ی " )
محمد استعلامی ( بخشی از حروف "د "، "ف "، "ک "، "ه " )
احمد افشار شیرازی ( بخش اول حرف "ح " و بخشی از حرف "الف " )
عبدالله انوار ( حرف "خ " و بخشی از حرف "ک " )
حسن انوری ( بخشی از حروف "الف "، "ب "، "ر "، "ک "، "م " و "ی " (
محمدابراهیم باستانی پاریزی ) بخشی از حرف "ب " (
احمد بهمنیار ( استخراج لغات و مشارکت در تدوین مجلد اول لغتنامه (
محمد پروین گنابادی ( حرف "ذال " و بخشی از حرف "ط " و "ی " (
یدالله ثمره ) بخشی ازحرف "ه " (
محمد جعفریان ( بخش اول حرف "ر " (
عزیزالله جوینی ( بخشی از حرف "م " (
عبدالحسین حائری ) بخش نخست حرف "ز " (
عباس حکیم ( بخشی از حرف "ه " و بخشی از حرف "چ " (
محمد دبیرسیاقی ) حروف "ض "، "ظ "، "ل " و بخشی از حروف "ژ "، "ب "، "د " و "ط " (
جواد درهمی ( بخشی از حرف "م " )
جلیل دوستخواه ) بخشی از حرف "ج (
عباس دیوشلی ( حرف "ت " و بخشی از حرف "ز " )
محمد اسماعیل رفیعیان ( بخش اول حرف "ک " و بخشی از حرف "ر " (
حسن رهاورد ( بخشی از حرف "ب " )
محمدامین ریاحی ( بخش اول حرف "س " )
غلامرضا ستوده ( بخشی از حرف "م " (
سیدجعفر سجادی ( بخشی از حرف "ع " (
علی اکبر سعیدی سیرجانی ) حرف "ن " و بخشی از "م " (
احمد سمیعی ) بخش اول حرف "ش " (
رسول شایسته ( بخشی از حرف های "ر "، "ک "، و "م " )
جعفر شعار ( بخشی از حرف های "الف "، "ر " و "غ " )
ابوالحسن شعرائی ( بخشی از حرف "الف " )
هدایت الله شهاب فردوسی ( بخش اول از حرف "غ " )
سید جعفر شهیدی ( حرف "ص " )
علی اشرف صادقی ( بخشی از حرف "گ " )
غلامحسین صدیقی ( بخشی از حرف "ث " و بخشی از حرف "ب " )
ذبیح الله صفا ( بخشی از حرف "ب " )
عبدالعلی طاعتی ( بخش اول حرف "ک " )
علی غروی ( بخشی از حرف "ک " و بخشی ازحرف "م " )
خسرو فرشیدورد ( بخش اول حرف "و " (
علیرضا فیض ( بخشی از حرف های "الف "، "ب "، "ج "، "ح "، "ق "، "و " و "ه " (
رضا قاسمی ( بخشی از حرف "ب "، "س "، "گ " و "م " (
یزدان بخش قهرمان ( بخشی از حرف "چ " (
ژیلبر لازار ) بخش آغازی حرف "چ " (
محمدتقی مدرس رضوی ( همکاری با مرحوم دهخدا در تنظیم مطالب و استخراج لغات )
منوچهر مرتضوی ( تهیه مطالب و استخراج لغات )
محمّد جواد مشکور ( بخشی از حرف "ژ " )
محمد معین ( بخشی از حروف "ث " و "الف " )
علینقی منزوی ) بخشی از حرف "ح " )
سیدعلی موسوی بهبهانی ( بخشی از حروف "الف "، "ب " و "ج " )
سعید نجفی اسداللهی ( بخشی از حروف "ب "، "د "، "ع " و "م " )
جلال الدین همایی ) تهیه مطالب و همکاری در تنظیم و تالیف بخشی از حرف "الف " )
پانویس ها
انتشارات دانشگاه تهران
چهره های ماندگار
مقدمه لوح فشرده لغت نامه دهخدا
منابع
به‍من، مه‍ناز، علی اکبر دهخدا، تهران: موسس‍ه فرهنگی مدرسه برهان، ۱۳۸۲.
مرادی کوچی، شه‍ناز، معرفی و شن‍اخت دهخدا، تهران: قطره، ۱۳۸۱.
ویکی پدیا
کلمات دیگر: