نخست وزیر

نَخُست وزیر یا صَدر اَعظَم رئیس هیئت وزیران است. در کشورهای مشروطه پادشاهی و بیشتر کشورهای دارای حکومت جمهوری (جمهوری های پارلمانی و نیمه ریاستی) این مقام وجود دارد. اما در برخی از انواع حکومت جمهوری (جمهوری ریاستی) این مقام وجود ندارد و رئیس جمهور رئیس هیئت وزیران است.
فهرست نخست وزیران ایران پس از مشروطه
این مقام را در گذشته در ایران وزیر، صدر اعظم و رئیس الوزرا می گفتند. در دورهٔ قاجار تا پیش از انقلاب مشروطه (۱۲۱۰–۱۳۱۳ ه‍. ق) در هیئت دولت، «صدراعظم» به جای عنوان اعتمادالدوله به کار گرفته می شد. عزل و نصب صدراعظم منحصراً به تصمیم شاه و عزل و نصب سایر وزرا به حکم شاه و تعیین صدراعظم بود. اجرای اوامر شاه و اداره کل امور دولت برعهده نه وزارتخانه قرار داشت که وزرا زیرنظر شخص صدراعظم انجام وظیفه می کردند. بعد از انقلاب مشروطه و تصویب قانون اساسی و متمم آن (۱۳۱۳–۱۳۴۴ ه‍. ق)، رئیس الوزرا یا همان نخست وزیر جای صدراعظم را گرفت.
در نظام جمهوری اسلامی ایران پنج نفر به نخست وزیری رسیدند؛ مهدی بازرگان، محمدعلی رجایی، محمدجواد باهنر، محمدرضا مهدوی کنی و نهایتاً میرحسین موسوی، ولی با بازنگری قانون اساسی در سال ۱۳۶۸ خورشیدی این مقام حذف شد و پس از آن رئیس جمهوری بالاترین مقام اجرائی و رئیس هیئت وزیران شد. واپسین نخست وزیر تاریخ ایران میرحسین موسوی بود.
اولین نخست وزیر پس از مشروطیت ایران نصرالله مشیرالدوله بود که در ۱۴ مرداد ۱۲۸۵ هم زمان با فرمان مشروطیت به مقام نخست وزیری رسید و در ۲۶ اسفند ۱۲۸۵ پس از ۷ ماه و دوازده روز استعفاء کرد.بلندترین زمان نخست وزیری در ایران با نزدیک به ۱۳ سال نخست وزیری در اختیار امیرعباس هویدا بوده است. وی در بهمن ۱۳۴۳ به عنوان نخست وزیر انتخاب و جانشین حسنعلی منصور شد و در نیمه مرداد سال ۱۳۵۶ پس از ۴۶۰۳ روز برکنار شد.

نخست وزیر (فیلم). نخست وزیر (انگلیسی: The Prime Minister) فیلمی در ژانر زندگینامه ای و درام است که در سال ۱۹۴۱ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به جان گیلگد، دیانا وینارد و فای کامپتون اشاره کرد.

نُخُست وزیر (Prime Minister)
(یا: رئیس الوزرا) رئیس حکومتی پارلمانی، که معمولاً رهبری بزرگ ترین حزب کشور را نیز در دست دارد. در کشورهایی که ریاست قوۀ مجریه در دست رئیس جمهور است، نخست وزیر در موقعیت نازل تری قرار دارد، حال آن که در کشورهایی مانند فرانسه، که قوۀ مجریۀ دوگانه ای دارند، قدرت و اختیارات بین رئیس جمهور و نخست وزیر تقسیم شده است. در کشورهای فدرالی مانند استرالیا، رئیس حکومت فدرال عنوان نخست وزیر دارد، در حالی که به رؤسای حکومت ایالت ها فرماندار گفته می شود. در آلمان، صدراعظم همتای نخست وزیر در دیگر کشورهاست. در کشورهایی که دارای نظام پارلمانی منطبق یا مشابه با الگوی انگلیسی اند، مانند برخی از کشورهای اروپای غربی و جامعۀ مشترک المنافع، منصب نخست وزیر اساساً شبیه نخست وزیر انگلستان است، ولی در برخی دیگر از کشورها هم که از نظام پارلمانی بی بهره اند به رئیس حکومت نخست وزیر گفته می شود. مثلاً در فرانسه، که برخی از ویژگی های نظام پارلمانی را با نظام ریاستی از نوع امریکایی تلفیق کرده است، نخست وزیر ریاست حکومت را برعهده دارد. در حقوق اساسی ایران، تا قبل از بازنگری قانون اساسی در ۱۳۶۸ش، قوۀ مجریه مرکب بود از رئیس جمهور، نخست وزیر و هیئت وزرا، اما پس از آن عنوان نخست وزیر از قانون اساسی حذف شد و در حال حاضر رئیس جمهور، رئیس قوه مجریه و رئیس هیئت وزیران است. در ایران نظام پارلمانی حزبی وجود ندارد و رئیس جمهور مستقیماً با رأی مردم برای چهار سال انتخاب می شود و انتخاب مجدد او فقط برای یک دورۀ دیگر مجاز است. نیز← صدراعظم؛ چانسلر