ختنه

خَتنه
عمل برداشتن تمامی یا بخشی از پوست اضافی سر آلت تناسلی مرد (حَشَفه) با عمل جراحی به گونه ای که تمام ختنه گاه آشکار شود. رسم ختنه که مسلمانان به آن سنت یا تطهیر می گویند، بین یهود نیز واجب است و یهودیان آن را ممیزۀ قوم بنی اسرائیل می دانند و برای آن معنای روحی خاص قائل اند که عبارت از تسلیم به حکم خداست. ختنه نزد عیسویان وجود ندارد و پولس رسول و آباء قدیم کلیسا آن را ضروری ندانستند. ختنه نزد اعراب قبل از اسلام هم وجود داشته است. در اسلام، همۀ مذاهب فقهی، جز اندکی مانند مالک (که آن را «سنت» می شمارد)، آن را واجب و نشانه ای از مسلمانی می دانند. انجام ختنه به نظر مشهور فقها بر ولی واجب نیست و چنانچه ولی تا بلوغ، این کار را انجام ندهد، خود فرد باید اقدام کند. کافری که مسلمان می شود باید به ختنۀ خود اقدام کند. به کسی که ختنه نشده اغلف (یا اقلف) گویند و طواف او ظاهراً صحیح نیست. امامت او هم در نماز جماعت مکروه است و به نظر برخی اصولاً جایز نیست. به هنگام ختنه دعایی وارد شده که با عبارت: «اللهم هذه سنتک» آغاز می شود. برخی شواهد نشان می دهند که ختنه مصونیت مردان را در برابر بروز سرطان آلت تناسلی در طول زندگی موجب می شود و نیز زنانی که شریک جنسی آن ها ختنه شده باشد کمتر در معرض خطر سرطان دهانۀ رحم قرار می گیرند. شواهدی نیز در دست است دال بر این که ختنۀ مردان موجب مصونیت در مقابل ویروس ایدز می شود و مردان ختنه شده این ویروس را کمتر به شریک جنسی خود منتقل می کنند. نزد ایرانیان مرسوم بوده است که نوزاد پسر را در یکی از روزهای سوم، پنجم، هفتم یا نهم ختنه کنند، اما اگر چنین نمی شد، ختنه تا پیش از پنج یا هفت سالگی انجام نمی گرفت. کار ختنه، تا پیش از این، با دلاکی بود که با انبری قسمتی از پوست آلت را می برید و بر روی زخم خاکستر می پاشید و در روز سوم، با روغن عقرب و خاکستر و پنبۀ سوخته روی زخم را می شست. دامنی نیز به پای کودک می کردند تا راه رفتن برایش آسان تر باشد. نوزاد ختنه شده را تا سه روز تنها نمی گذاشتند، و در این زمان محل ختنه را با پارچه ای که در جام چل کلید خیسانده بودند، پاک می کردند. ختنه در نزد برخی اقوام ایرانی، مخصوص پسران نبوده است. در برخی مناطق کردنشین و عرب نشین، دختران را نیز ختنه می کرده اند.

[ویکی فقه] ختنه بریدن قسمتی از پوست آلت تناسلی را گویند. و سنّتی دیرین در ادیان الهی و در شریعت اسلام پذیرفته شده است. از این عنوان در باب های صلات، حج، اجاره و نکاح سخن گفته اند.
واژه ختنه از ریشه خ ت ن به معنای قطع کردن و بریدن و در کاربرد عام به معنای بریدن پوستِ بر آمده از آلت تناسلی مردان و زنان است. در متون عربی و دینی به جای آن بیش تر واژه خِتان به کار رفته است. همچنین کاربرد واژه اِعذار برای ختنه مرد و زن و نیز واژه خَفْض، به ویژه در مورد ختنه زنان، رواج دارد. به کسی که ختنه نشده باشد، اَقْلَف/ اَغْلَف گفته می شود.
پیشینه
مفهوم دقیق ختنه مردان بر پایه متون حدیثی و فقهی، عبارت است از برداشتن تمام یا بخشی از پوستی که حشفه را می پوشاند، و ختنه زنان بریدن بخشی از پوست آلت تناسلی در بالای محل خروج ادرار است. ختنه به عنوان سنّت اجتماعی و دینی در دوره های گوناگون میان مسلمانان رواج داشته و بر اثر تداخل با آداب و رسوم متداول در میان ملت ها، جزئیات آن اشکال متفاوتی یافته است.سنّت ختنه در ادیان و جوامع قدیمی نیز سابقه داشته است. بنابر آنچه در تورات ذکر شده، حضرت ابراهیم علیه السلام در ۹۹ سالگی مورد خطاب الهی قرار گرفت و مأمور شد که خود و اولاد ذکور از نسل خود را به نشانه پیمان بستن با خداوند ختنه کند. این سنّت در میان یهودیان هم متداول بوده و هست و آنان ختنه نکردن را بسیار ناپسند می شمارند. شیوه ختنه و شرایط آن در شریعت یهود با احکام اسلامی آن تشابه بسیار دارد. در مسیحیت ایمان به خدا و غسل تعمید به جای ختنه نشانه پیمان الهی تلقی شده است. یهودیان اغلف را نجس شمرده و از بسیاری از حقوق محروم می دانستند.
در منابع دینی
در قرآن ختنه به صراحت ذکر نشده است، ولی احادیث و منابع تفسیری برخی آیات را اشاره کننده به آن دانسته اند. مثلا سنّتِ ابراهیمیِ ختنه از جمله مصادیق «کلمات» در آیه ۱۲۴ سوره بقره ، «مِلّةَ ابراهیمَ حنیفاً» در آیه ۱۲۵ سوره نساء و «حنفاء» در آیه ۵ سوره بینه به شمار رفته است. همچنین مراد از «صِبغةَاللّه» در آیه ۱۳۸ سوره بقره به نظر برخی مفسران، شریعت الهی درباره ختنه است. همچنین در احادیث به پیشینه این سنّت دیرین و شرایط و چگونگی آن در اسلام پرداخته شده است. برخی احادیث ختنه حضرت ابراهیم را در هشتاد سالگی ذکر کرده اند. پاره ای احادیث نخستین مختون مرد را حضرت ابراهیم و نخستین مختون زن را هاجر مادر اسماعیل علیه السلام دانسته اند. بنابر برخی احادیث، پیامبر اکرم را پس از تولد، عبدالمطلب، و بر پایه برخی دیگر جبرئیل، ختنه کرد. روایاتی دیگر حاکی است که آن حضرت مختون متولد شده است. همچنان که بنابر احادیث، برخی پیامبران و امامان نیز ختنه شده به دنیا آمده اند و این از ویژگی های امام به شمار رفته است.
دیدگاه مسلمانان
...