ادبیات داستانی

ادبیات داستانی شکلی از روایت است که در همه یا بخشی از آن به رویدادهایی اشاره می شود که واقعی نیستند، یعنی خیالی هستند و ساختهٔ ذهن نویسندهٔ اثرند. در مقابل آن ادبیات غیر داستانی قرار دارد که عمدتاً به رویدادهای واقعی می پردازد (نظیر تاریخ نگاری، زندگینامه نویسی و…).
داستان دربردارندهٔ سه عنصر اصلی است: پیرنگ، شخصیت و مکان یا صحنه. (Morrell 2006, p. ۱۵۱)
یک تصویر می تواند بیانگر تمام عناصر داستان باشد: درونمایه (تم)، شخصیت، کشمکش، صحنه، سبک و… (Writer's Digest Handbook of Novel Writing 1992, p. ۱۶۰)
نویسنده با افزودن عناصری نظیر شخصیت، گفتگو و صحنه به پیرنگ داستانش رنگ و بوی شخصی می دهد. (Bell 2004, p. ۱۶)
در چارچوب داستان چند عنصر مهم داستانی قرار می گیرند: شخصیت، کنش و کشمکش. (Evanovich 2006, p. ۸۳)
به نظر من زاویهٔ دید یکی از بنیادی ترین عناصر هنر داستان نویسی است. (Selgin 2007, p. ۴۱)
برای نگارش یک داستان موفق باید درک درستی از عناصر بنیادین داستان گویی داشت، نظیر زاویهٔ دید، گفتگو و صحنه. (Evanovich 2006, p. ۳۹)
رویدادهای ادبیات داستانی واقع گرا، اگرچه خلاف واقع است، اما می تواند به راستی رخ دهد. ممکن است بعضی شخصیت ها، پیش آمدها یا مکان ها واقعی باشند. ممکن است در آینده رویدادهای آن به واقعیت بدل شوند. به عنوان مثال رمان از زمین تا ماه ژول ورن که در زمان خود چیزی بیش از تخیلات غنی نویسنده اش نبود، در سال ۱۹۶۹ اثبات شد که وقوع آن امکان پذیر است. ادبیات داستانی واقع گرا خود را چنان به خواننده می نمایاند که انگار رویدادهای آن در حال حاضر رخ می دهند.
ادبیات داستانی غیرواقع گرا، شامل رویدادهایی است که در زندگی واقعی امکان وقوع ندارند یا فراطبیعی اند، یا روایت دیگرگونه ای از تاریخ به دست می دهند که با آنچه اسناد تاریخی گزارش می کنند، همخوانی ندارد، یا در آن ها تکنولوژی های ناممکن به کار رفته است. شمار قابل توجهی از این آثار در دست است، مثلاً: آلیس در سرزمین عجایب یا داستان های کلیله و دمنه.
ادبیات غیرداستانی به بازنمایی رویدادهایی می پردازد که در واقع رخ داده اند. این بازنمایی ممکن است صحیح باشد یا نباشد، از این رو ادبیات غیر داستانی می تواند روایتی درست یا نادرست از یک رویداد واقعی به دست دهد. با این حال، عموماً چنین پنداشته می شود که نویسندهٔ ادبیات غیرداستانی در هنگام خلق اثر صادق بوده است. باید در نظر داشت که گزارش اعتقادات دیگران در یک اثر غیرداستانی لزوماً به معنای تأیید صحت آن اعتقادات نیست (نظیر اسطوره شناسی، دین).

[ویکی فقه] به هر اثر ادبی شکوهمندی که در آن عامل تخیل دخیل باشد ادبیات گفته می شود. برای ادبیات شاخه های مختلفی بیان شده، از قبیل ادبیات داستانی که همۀ انواع آثار روایتی منثور را دربرمی گیرد، یعنی هر اثر روایتی منثور خلق شده ای که با دنیای واقعی ارتباط معناداری داشته باشد، مثل قصه، رمان و... .
ادبیات دارای دو معنای عام و خاص می باشد.ادبیات به معنای عام کلمه، غالباً به هر نوع نوشته ای گفته می شود: مثل بخش نامه ها، رساله ها، اعلان ها، آثار فلسفی، ادبی و...؛ ادبیات به معنای خاص کلمه، به آثاری گفته می شود که از روی اراده برای ارائه مقصود معینی به کار رفته و از نظر زیبایی و سبک و شکل با ارزش و معتبر باشد.
اقسام ادبیات و ادبیات داستانی
ادبیات به هر اثر ادبی شکوهمندی گفته می شود که در آن عامل تخیل دخیل باشد و در ضمن با جهان واقع نیز ارتباط معناداری داشته باشد. ادبیات دربرگیرنده همه انواع آثار خلق شده است؛ چه شعر و چه نثر؛ مثل منظومه های حماسی، غنایی، نمایشی، تعلیمی، قصه، رمانس، داستان کوتاه، رمان و....بنابراین ادبیات داستانی نیز بخشی از ادبیات است که همۀ انواع آثار روایتی منثور را دربرمی گیرد، یعنی هر اثر روایتی منثور خلق شده ای که با دنیای واقعی ارتباط معناداری داشته باشد، در حوزه ادبیات داستانی قرار می گیرد. ادبیات داستانی شامل قصه، رمانس، رمان، داستان کوتاه و آثار وابسته به آن هاست. در ذیل به بررسی گونه های یاد شده می پردازیم:
← قصه
۱. ↑ یونسی، ابراهیم، هنر داستان نویسی، تهران، نشر نگاه، ۱۳۶۹، ص۹.۲. ↑ میر صادقی، جمال، عناصر داستان، تهران، نشر سخن، ۱۳۷۶، ص۲۸۳. ↑ میرصادقی، جمال، داستان و ادبیات، تهران، نشر آیه مهر، ۱۳۸۳، ص۱۴۸تا ۱۵۱.۴. ↑ محمودیان، محمد، نظریه رمان و ویژگی های رمان، تهران، نشر فروزان، ۱۳۸۲، صص ۳۹ و ۴۰.۵. ↑ ستور، مصطفی، مبانی داستان کوتاه، تهران، نشر مرکز، ۱۳۷۹، ص۷.۶. ↑ اسکولز، رابرت، عناصر داستان، فرزانه طاهری (مترجم)، تهران، نشر مرکز، ۱۳۷۷.
منبع
...