[ویکی فقه] آیه فیء. آیه مربوط به حکم غنائم به دست آمده بدون جنگ و درگیرى را آیه فیء گویند.
به آیه ۷ سوره حشر "آیه فى ء" مى گویند: "ما أفاءالله على رسوله من اهل القرى فلله و للرسول و لذى القربى و الیتمى والمسکین و ابن السبیل کى لا یکون دولة بین الاغنیاء منکم و ما اتکم الرسول فخذوه و ما نهکم عنه فانتهوا و اتقواالله ان الله شدید العقاب ؛ آن چه خدا از (مال و زمین) مردم آبادى ها به پیامبرش باز گردانید از آن خدا و پیامبر و خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و در راه ماندگان است، تا میان توانگرانتان دست گردان نباشد. و آن چه را پیامبر براى شما آورد بگیرید - و اجرا کنید - و از آن چه شما را باز داشت، باز ایستید، و از خدا پروا کنید، که خدا سخت کیفر است ."
معنای لغوی فیء
"فیء" در اصل به معناى "رجوع و بازگشت " است.
معنای اصطلاحی فیء
در اصطلاح فقهی به آن دسته از غنایم جنگی گفته مى شود که بدون دردسر و زحمت و رنج و خون ریزى نصیب جامعه اسلامی مى شود.
شأن نزول آیه فیء
...
به آیه ۷ سوره حشر "آیه فى ء" مى گویند: "ما أفاءالله على رسوله من اهل القرى فلله و للرسول و لذى القربى و الیتمى والمسکین و ابن السبیل کى لا یکون دولة بین الاغنیاء منکم و ما اتکم الرسول فخذوه و ما نهکم عنه فانتهوا و اتقواالله ان الله شدید العقاب ؛ آن چه خدا از (مال و زمین) مردم آبادى ها به پیامبرش باز گردانید از آن خدا و پیامبر و خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و در راه ماندگان است، تا میان توانگرانتان دست گردان نباشد. و آن چه را پیامبر براى شما آورد بگیرید - و اجرا کنید - و از آن چه شما را باز داشت، باز ایستید، و از خدا پروا کنید، که خدا سخت کیفر است ."
معنای لغوی فیء
"فیء" در اصل به معناى "رجوع و بازگشت " است.
معنای اصطلاحی فیء
در اصطلاح فقهی به آن دسته از غنایم جنگی گفته مى شود که بدون دردسر و زحمت و رنج و خون ریزى نصیب جامعه اسلامی مى شود.
شأن نزول آیه فیء
...
wikifeqh: سوره حشر/59 را که به موضوع فیء پرداخته است، «آیه فیء» گویند. فیء غنیمتی است که بدون جنگ و درگیری از کافران بدست مسلمانان افتد که چنین مالی، اختیارش در دست رسول خدا صلی الله علیه و آله است؛ به خلاف غنیمتی که با جنگ بدست می آید که یک پنجم آن در اختیار پیامبر قرار می گیرد و مابقی آن متعلق به جنگ جویان است:
«مَّا أَفَاء اللَّهُ عَلَی رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَی فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَی وَالْیَتَامَی وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ کَیْ لَا یَکُونَ دُولَةً بَیْنَ الْأَغْنِیَاء مِنکُمْ وَمَا آتَاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاکُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ»
بر اساس این آیه، شش مورد مصرف (خداوند، پیغمبر صلی الله علیه و آله، ذوی القربی، یتیمان، مسکینان و در راه ماندگان) برای فیء ذکر شده است.
ابن عباس می گوید: این آیه درباره دارایی های «اهل قری» فرود آمد و اهل قری بنی نظیر و بنی قریظه بودند که در مدینه می زیستند و اهل فدک که در سه میلی مدینه بودند و اهل خیبر و روستاهای مدینه و ینبع که خداوند اختیار دارایی های آنان را به رسول خدا صلی الله علیه و آله سپرد تا هر گونه خواست، در آن حکم کند. عده ای اعتراض کردند که چرا این دارایی ها را تقسیم نمی کند. در پاسخ آن ها این آیه نازل شد.
«مَّا أَفَاء اللَّهُ عَلَی رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَی فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَی وَالْیَتَامَی وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ کَیْ لَا یَکُونَ دُولَةً بَیْنَ الْأَغْنِیَاء مِنکُمْ وَمَا آتَاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاکُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ»
بر اساس این آیه، شش مورد مصرف (خداوند، پیغمبر صلی الله علیه و آله، ذوی القربی، یتیمان، مسکینان و در راه ماندگان) برای فیء ذکر شده است.
ابن عباس می گوید: این آیه درباره دارایی های «اهل قری» فرود آمد و اهل قری بنی نظیر و بنی قریظه بودند که در مدینه می زیستند و اهل فدک که در سه میلی مدینه بودند و اهل خیبر و روستاهای مدینه و ینبع که خداوند اختیار دارایی های آنان را به رسول خدا صلی الله علیه و آله سپرد تا هر گونه خواست، در آن حکم کند. عده ای اعتراض کردند که چرا این دارایی ها را تقسیم نمی کند. در پاسخ آن ها این آیه نازل شد.