کلمه جو
صفحه اصلی

ایه لعان

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آیه لعان. آیه ۰۰۶ نور یا آیه لعان به آیه ۶ نور، در باره اجرای نفرین خاص بین زن و شوهر اطلاق می شود.
به آیه ۶ سوره نور آیه لعان می گویند: ((والذین یرمون ازواجهم ولم یکن لهم شهداء الا انفسهم فشهادة احدهم اربع شهادات بالله انه لمن الصادقین والخامسة ان لعنت الله علیه ان کان من الکاذبین) …)؛ و کسانی که به همسران خود نسبت زنا می دهند و جز خودشان گواهانی (دیگر) ندارند هر یک از آنان (باید) چهار بار به خدا سوگند یاد کند که او قطعا از راستگویان است، و (گواهی در دفعه) پنجم این است که (شوهر بگوید) لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد! و از (زن) کیفر ساقط می شود در صورتی که چهار بار به خدا سوگند یاد کند که (شوهر) او جدا از دروغگویان است. و (گواهی) پنجم آنکه خشم خدا بر او باد اگر (شوهرش) از راستگویان باشد.
احکام لعان
در قرآن آیات ۶ - ۹ سوره نور به تشریع احکام لعان پرداخته است. منظور از شهادت در این آیه، قسم خوردن به خدا است. لعان مصدر باب مفاعله از ماده لعن به معنای نفرین و دورکردن از خیر، و در اصطلاح، مباهله و نفرین خاصی است که بین زن و شوهر در صورتی انجام می شود که مرد همسر دائم خود را به زنا و عمل منافی عفت متهم یا فرزند خویش را نفی کند. لعان به این صورت انجام می شود که شوهر در آغاز، چهار بار می گوید: اشهد بالله بانی لمن الصادقین فیما قلت من قذفها او نفی ولدها و سپس یک بار می گوید: لعنة الله علی ان کنت من الکاذبین.وقتی مرد این صیغه مخصوص را نزد حاکم شرع بگوید، حد قذف از او برداشته می شود. در مقابل اگر زن لعان نکرد، حد زنا بر او جاری می شود؛ ولی اگر زن نیز به این صورت لعان کرد که چهار بار گفت: اشهد بالله انه لمن الکاذبین فی مقالته من الرمی بالزنا او نفی الولد و برای بار پنجم تنها یک بار گفت: ان غضب الله علی ان کان من الصادقین، حد زنا از زن برداشته و آثار لعان جاری می شود.
آثار لعان
این آثار عبارتند از:۱. انفساخ عقد و جدایی زن و مرد؛۲. حرمت ابدی ازدواج آن دو؛۳. سقوط حد قذف از مرد و سقوط حد زنا از زن؛۴. نفی فرزند از مرد و الحاق او به زن (اگر لعان برای نفی ولد بوده باشد).
مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، تفسیر نمونه، جلد۱۴، صفحه ۳۷۸-۳۷۷.
...

[ویکی شیعه] آیه لعان. آیه لعان آیه ششم سوره نور است که به بیان حکم لعان می پردازد. اگر شوهر، همسر خود را به زنا متهم کند و شاهدی بر ادعای خود نداشته باشد، برای رهایی از حد قذف (هشتاد تازیانه) می تواند با پنج مرتبه قسم همسر خود را لعان کند؛ پس از آن زن نیز با پنج قسم، از خود دفاع نماید. به وسیله این حکم، حد قذف از شوهر و حد زنا از زن برداشته شده و زوجین، ضمن جدایی از یکدیگر، تا آخر عمر به هم حرام می شوند.
اکثر مفسران، شأن نزول آیه را مربوط به شخصی به نام هلال بن امیه می دانند که مدعی بود همسر خود را حین عمل منافی عفت با شخص دیگر دیده است و برای ادعای خود شاهدی ندارد.
از این آیه برداشت های گوناگونی شده است؛ از جمله آن که اسلام حفظ آبرو را مورد اهمیت قرار داده و نگاه ویژه ای به حقوق زنان دارد. برخی دیگر لعان را یک نوع فضل الهی دانسته که به وسیله آن یکی از مشکلات در مناسبات زوجین، بر طرف شده است؛ زیرا از یک سو شوهر مجبور نیست در صورت مشاهده عمل منافی عفت از همسر خود، سکوت کند و از سوی دیگر زن هم به مجرد اتهام در معرض مجازات قرار نمی گیرد و حق دفاع برای او محفوظ است.

[ویکی اهل البیت] آیه لعان. «وَالَّذِینَ یَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ یَکُن لَّهُمْ شُهَدَاء إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِینَ»
آیات نخستین این سوره، به حکم حدّ زنا و حد قذف و آیات 6 تا 9 به موضوع لعان پرداخته است. در شأن نزول این آیه آمده است که سعد بن عباده (بزرگ انصار) به پیامبر عرض کرد: ای پیامبر خدا! حال که نسبت دادن عمل منافی عفت به کسی دارای این مجازات است که اگر آن را اثبات نکند، باید هشتاد تازیانه بخورد اگر من وارد خانه خود شدم و دیدم مرد فاسقی با همسرم در حال عمل حرامی است، چه کنم؟ اگر به دنبال چهار شاهد بروم، او کار خود را کرده و رفته است و اگر او را به قتل رسانم، کسی از من بدون شاهد نمی پذیرد و در جایگاه قاتل قصاص می شوم و اگر بیایم و شکایت کنم، هشتاد تازیانه بر من زده می شود.
پیامبر صلی الله علیه و آله خطاب به انصار فرمود: نمی شنوید بزرگتان چه می گوید؟ انصار گفتند: ای رسول خدا! او را ملامت مکن که او مردی غیور است. سعد بن عباده گفت: تن و جان من فدای تو باد ای رسول خدا! من می دانم که این حکم، حق و از طرف خدا است؛ اما از آن درشگفتم.
پیامبر فرمود: حکم خدا همین است. او نیز عرضه داشت: صدق اللّه و رسولُه. چیزی نگذشت که پسرعموی سعد به نام هلال ابن امیه نزد پیامبر آمد و عرضه داشت: من وارد خانه شدم و با چشم خود دیدم که مردی با همسرم زنا می کرد و سخنان آنان را با گوش خود شنیدم.
با شنیدن این سخن، آثار ناراحتی شدیدی در چهره پیغمبر صلی الله علیه و آله پدیدار شد. هلال عرض کرد: به خدا سوگند! راست می گویم و امیدوارم خداوند مرا از این مشکل برهاند. پیامبر تصمیم گرفت حد قذف را بر هلال جاری سازد. در این هنگام، وحی بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل و این آیات فرو فرستاده شد و راه حلّی را بدین شکل به مسلمانان عرضه کرد.
کسانی که همسران خود را متهم می کنند و گواهانی جز خودشان ندارند، هر یک از آن ها باید چهار مرتبه به خدا سوگند یاد کند که او به طور قطع از راست گویان است و در پنجمین بار بگوید: لعنت خدا بر او باد اگر از دروغ گویان باشد، و زن اگر سخنان مرد را تصدیق کرد، حدّ زنا بر او زده می شود و او نیز برای رفع مجازات زنا از خود می تواند چهار بار خدا را به شهادت طلبد که شوهرش از دروغ گویان است و در مرتبه پنجم بگوید: غضب خدا بر او باد اگر شوهرش از راستگویان باشد:
«وَالَّذِینَ یَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ یَکُن لَّهُمْ شُهَدَاء إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِینَ × وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَیْهِ إِن کَانَ مِنَ الْکَاذِبِینَ وَ یَدْرَأُ × عَنْهَا الْعَذَابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْکَاذِبِینَ × وَالْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَیْهَا إِن کَانَ مِنَ الصَّادِقِینَ»
علی خراسانی، دائرة المعارف قرآن کریم، جلد1، ص 397-398.

[ویکی فقه] آیه لعان (علوم قرآنی). آیه لعان به آیه ۶نور، درباره اجرای نفرین خاص بین زن و شوهر اطلاق می شود.
به آیه ۶ سوره نور "آیه لعان" می گویند: (والذین یرمون ازواجهم ولم یکن لهم شهداء الا انفسهم فشهادة احدهم اربع شهادات بالله انه لمن الصادقین والخامسة ان لعنت الله علیه ان کان من الکاذبین…)؛ "و کسانی که به همسران خود نسبت زنا می دهند و جز خودشان گواهانی(دیگر) ندارند هر یک از آنان(باید) چهار بار به خدا سوگند یاد کند که او قطعا از راستگویان است، و(گواهی در دفعه) پنجم این است که( شوهر بگوید) لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد! و از(زن) کیفر ساقط می شود در صورتی که چهار بار به خدا سوگند یاد کند که(شوهر) او جدا از دروغگویان است. و(گواهی) پنجم آنکه خشم خدا بر او باد اگر(شوهرش) از راستگویان باشد".
نور/سوره۲۴، آیه۶.
در قرآن آیات ۶ - ۹ سوره نور
نور/سوره۲۴، آیه۶ ۹.
"لعان" مصدر باب مفاعله از ماده "لعن" به معنای نفرین و دورکردن از خیر، و در اصطلاح، مباهله و نفرین خاصی است که بین زن و شوهر در صورتی انجام می شود که مرد همسر دائم خود را به زنا و عمل منافی عفت متهم یا فرزند خویش را نفی کند. لعان به این صورت انجام می شود که شوهر در آغاز، چهار بار می گوید: "اشهد بالله بانی لمن الصادقین فیما قلت من قذفها او نفی ولدها" و سپس یک بار می گوید: "لعنة الله علی ان کنت من الکاذبین".
حکم لعان
...


کلمات دیگر: