سگ

سگ (نام علمی: Canis lupus familiaris) زیرگونهٔ اهلی گرگ ها و پستانداری از راستهٔ سگ سانان است. سگ نخستین جانوری است که به دست انسان اهلی شد. سگ ها از متنوع ترین جانوران زمین هستند که میراث چند هزار سال مداخله انسان در روند جفت گیری و پرورش این جانور است.سگ ها نقش های مختلفی را در جوامع انسانی بر عهده گرفته اند و آدمیان از ایشان برای شکار، گله داری، بارکشی، محافظت، کمک به پلیس و نیروهای نظامی، همراهی و همدمی و کمک به اشخاص دچار ناتوانی استفاده کرده اند. در بعضی فرهنگ ها از آن به عنوان یک منبع غذایی هم استفاده شده است.سگ با کاربری نظامی در حال واق واق   یک سگ در مسابقه مخصوص سگ ها   یک نوع سگ عروسکی   جویدن   خوابیدن   خمیازه کشیدن   پریدن   کندن زمین   نوشیدن   خوردن   حمل با دهان   زوزه کشیدن
سگ ها شامل صدها نژاد متفاوت می شوند که بیشتر آن ها در چندصد سال اخیر به وسیله اصلاح نژادی توسط انسان ها ایجاد شده اند. انسان ها از طریق تولید نسل از سگ های دارای صفات جسمی و رفتاری مخصوص برای انجام کارهای خاص باعث ایجاد نژادهای متفاوتی از سگ های شده اند که تفاوت های ظاهری قابل توجهی با یکدیگر دارند. ارتفاع انواع مختلف سگ از سطح زمین تا بین دو کتف از حدود ۱۵ سانتی متر در نژاد شی هواهوا تا حدود ۷۶ سانتی متر در سگ تازی ایرلندی متغیّر است. رنگ آن ها نیز از سفید تا سیاه و از قهوه ای تیره تا روشن با طرح های مختلفی متغیر است. پوشش آن ها نیز از بسیار کوتاه تا چند سانتی متر متفاوت است، از موی خشن تا پشم صاف، مجعد یا نرم.
سگ نوع اهلی گرگ خاکستری است اما زمان و محل دقیق اهلی شدن آن مشخص نیست. آخرین بررسی ژنتیکی در سال ۲۰۱۴ نشان داده که تبار سگ ها ۲۷ تا ۴۰ هزار سال پیش از گرگ خاکستری جدا شده است اما اهلی شدن آن ها در آن زمان اتفاق نیفتاده است چون هیچ یک از جمعیت های فعلی گرگ خاکستری جد مستقیم سگ ها نیستند. این به معنی آن است که نسل سگ ها به جمعیتی از گرگ ها می رسد که نسل نوع وحشی آن ها اکنون منقرض شده است.. زمان آغاز اهلی شدن سگ حدود ۱۱ تا ۱۶ هزار سال پیش بوده که قبل از شروع دوران کشاورزی و دامپروری است و این نتیجه با مدارک باستان شناسی که نشان می دهد اهلی شدن سگ ها در جوامع شکارچی-گردآورنده انجام شده مطابقت دارد.البته فسیل هایی از سگ سانان شبیه به سگ به قدمت ۳۳ هزار سال در سیبری پیدا شده اما مشخص نیست آیا این فسیل ها اجداد سگ های امروزی هستند یا نشان دهنده تلاش های ناموفقی برای اهلی سازی یا گرگ هایی هستند که شباهت ساختاری به سگ های امروزی داشته اند. محل جغرافیایی اجداد سگ های امروزین هم نامشخص است. مدارک متفاوتی از جنوب شرق آسیا، خاورمیانه و اروپا حمایت می کند.
بررسی فسیل های باقی مانده از سگ های باستانی و بررسی تغییرات ژنتیکی آن ها نشان می دهد که سگ ها حدود هفده تا بیست و چهار هزار سال پیش از لحاظ ژنتیکی به دو شاخه شرقی و غربی تقسیم شدند. سگ های شاخه شرقی در نقاط مختلف خاور دور و سگ های شاخه غربی در بقیه آسیا، اروپا و آفریقا ساکن شدند.

سگ (dog)
25183900-2.jpg
یکی از گونه های تیرۀ سگ سانان، یعنی خانوادۀ گرگ ها، شغال ها، کایوت ها، و روباه ها. سگ اهلی از گرگ منشأ گرفته است. سگ ها برای اولین بار حدود ۱۴هزار سال پیش اهلی شدند و با انسان ها به تمام کشورها مهاجرت کردند. پاهای سگ ها کشیده و پنجه رو است. پاهای جلویی پنج انگشت و پاهای عقبی چهار انگشت دارد. برعکس گربه ها، ناخن هایشان قابل جمع شدن نیست. سر آن ها کوچک و پوزه شان نوک تیز است، امّا شکل سر در نژادهای مختلف بسیار متنوع است. عمر متوسط سگ بین دَه تا چهارده سال است، ولی بعضی به ۲۰ سالگی هم می رسند. حس بویایی سگ بسیار قوی است. بسیار باهوش و به سادگی تعلیم پذیر است. بیش از ۴۰۰ نژاد متفاوت سگ در جهان وجود دارد. بنابه شواهد باستان شناسی، بقایای سگ ها در گورستان های انسانی حدود ۱۴هزار سال پیش وجود دارد. زیست شناسان امریکایی با تعیین توالی DNA میتوکندری سگ، شغال، و کایوت قادر به ردیابی چهار خط تکامل جداگانه منتهی به گرگ شدند که نشان می دهد احتمالاً سگ ها طی چندین مرحله مجزا، هزاران سال بیشتر از زمانی که قبلاً تصور می شد، از گرگ های اهلی منشأ گرفته اند. تحقیقات رابرت وین، زیست شناس امریکایی، در زمینۀ DNA میتوکندری در ۱۹۹۸ نشان می دهد که سگ ها حدود ۱۳۵هزار سال پیش از گرگ ها منشاء گرفته و اهلی شدند. سگ ها، مانند گرگ ها، از قلمرو خود در برابر سایر سگ ها دفاع می کنند. قلمرو سگ های خانگی منطقۀ اطراف منزل است. سگ ها در بیشتر این قلمرو پرسه می زنند و با مدفوع و ادرار، «ایستگاه های بو» را نشانه گذاری می کنند. سگ ها نیز مثل گرگ ها، غذای اضافی خود را در زمین دفن می کنند، به علاوه شباهت های نزدیکی نیز بین صداها و رفتارهای ارتباطی، تهاجمی، جفت گیری و نگهداری از بچه ها در این دو دیده می شود. نگهداری طولانی مدت در محیط بسته یا جداسازی طولانی منجر به رفتارهای عصبی در سگ ها می شود. دورۀ بارداری سگ ها ۶۳ روز است. معمولاً در هر وضع حمل چهار تا هشت توله به دنیا می آید. از سگ ها برای نگهداری از گله، تعقیب و جست وجوی حیوانات شکاری، استفاده می کنند. نیز برای نگهبانی ارزشمندند. در نواحی قطبی از سگ ها برای کشیدن سورتمه و سایر وسایل نقلیه بر روی برف استفاده می کنند. همچنین از سگ ها به تناوب برای نجات مردم از غرق شدن و خفگی در رانش های برف استفاده می شود. همچنین برای نامه رسانی، ردیابی خلاف کاری، ردیابی مواد مخدر، و راهنمای نابینایان از سگ استفاده می کنند. بقایای سگ ها متعلق به عصر حجر، در کنار انسان یافت شده است. بر کتیبه های معابد مصر (ح ۳۰۰۰پ م) اشکالی از سگ ها کنده کاری شده است. یهودی ها سگ را نجس می دانند. این امر احتمالاً واکنش دربرابر پرستش سگ ها توسط قبایل مصری و سریانی بوده است. یونانی ها از سگ ها در جنگ ها و شکار استفاده می کردند. رومی های باستان سگ ها را در سه گروه طبقه بندی می کردند: سگ های شکاری؛ سگ های گله؛ و سگ های نگهبان. سگ در ایران باستان و آیین زردشتی حیوانی مقدس بوده است. سگ در اسلام نجس دانسته شده است، هرچند که فقها استفاده از سگ گله، سگ نگهبان و سگ شکار را بلامانع می دانند و در ادبیات و فرهنگ اسلامی نیز از وفاداری سگ سخن بسیار رفته و از سگ اصحاب کهف در قرآن یاد شده است.

سگ (نام علمی: Canis Familiaris) یکی از پستانداران از راستهٔ سگ سانان است. سگ دست کم از ۱۴٬۰۰۰ سال پیش و بنا به شواهدی تازه از ۱۵۰٬۰۰۰ سال پیش اهلی شده است.
• «از سگ جونی مثل هفت جوش است.»• «از سه چیز باید حذر کرد، دیوار شکسته، سگ درنده، زن سلیطه.»• «استخوان، قوم و خویش سگ است و سگ، قوم وخویش استخوان.»• «بستن سنگ و گشودن سگ.»• «به بهلول گفتند: ریش تو بهتر است یا دم سگ؟ گفت: اگر از پل جستم ریش من و گرنه دم سگ.»• «به نفرین سگ، نان در تنور نمی افتد.»• «تازی که پیر شد، از آهو حساب می برد.»• «حرف او و چاقوی جیب سگ یکی است»• «خرگوش هرمزد را سگ هرمزد گیرد.»• «دستی که از من بریده شد می خواهد سگ بخورد، می خواهد گربه.»• «دلم خوشه زن بگم (بیگ) اگر چه کمتر از سگم.»• «دیگی که واسه ما نمی جوشه سر سگ توش بجوشه.»• «زن سلیطه، سگ بی قلاده است.»• «سر سگ بودن بهتر از دم شیر بودن است»• «سگ اخته می کند.»• «سگ است آن که با سگ رود در جوال.»• «سگ استخوان سوخته را بو نمی کند.»• «سگان از ناتوانی مهربانند وگرنه سگ کجا و مهربانی.»• «سگ بابا نداشت سراغ حاج عموش را می گرفت.»• «سگ بادمش زیر پاشو جارو می کنه.»• «سگ باش، کوچک خونه نباش.»• «سگ باقلاده شکار نمی کند.»• «سگ بعد از شستن نجس تر است.»• «سگ پاچه صاحبش را نمی گیره.»• «سگ واق واق می کند و خرس (بی خیال) می گذرد.» -> ضرب المثل رومانی
• «سگ چیه که پشمش چی باشه.»• «سگ در حضور به از برادر دور.»• «سگ در خانهٔ صاحبش واق واق می کند.»• «سگ در خانهٔ صاحبش شیره.»• «سگ داد و سگ توله گرفت.»• «سگ دستش نمیشه داد که اخته کنه.»• «سگ را پیش یوز ادب می کند»• «سگ را چو در تنگی بگیرند بگزد»• «سگ را که چاق کنند هار می شه.»• «سگ را می زند که شیر هوای کار خود را داشته باشد.»• «سگ زرد برادر شغاله.»• «سگ، زرد و سیاه ندارد.»• «سگ زنده بهتر از شیر مرده است»• «سگ سفید ضرر پنبه فروشه.»• «سگ، سگ را ندرد»• «سگ سوزن خورده.»• «سگ سیر دنبال کسی نمی ره.»• «سگ سیر قلیه ترش»• «سگش بهتر از خودشه.»• «سگ صاحبش را نمی شناسد.» (کنایه از شلوغ بودن جایی)• «سگ که چاق شد گوشتش خوراکی نمی شه.»• «سگ که سیر شد سرکش می شود»• «سگ گر و قلاده زر؟»• «سگ، گوشت سگ را نمی خورد.» -> ضرب المثل ارمنی
• «سگ لاید و کاروان گذرد»• «سگ لاینده گیرنده نباشد.»• «سگ ماده در لانه، شیر است.»• «سگ نازی آباده، نه خودی می شناسه نه غریبه.»• «سگ نمک شناس به از آدم ناسپاس.»• «سگ هم سرمایه می خواهد.»• «سگی به بامی جسته، گردش به ما نشسته.»• «سگی که برای خودش پشم نمی کند برای دیگران کشک نخواهد کرد.»• «سگی که پاچه از قصاب خونه بدزده، نون خودش را بریده.»• «سگی که صدا کنه، نمی گیره.»• «سگی که واق واق می کند گاز نمی گیرد.»• «شغال بیشه مازندران را نگیرد جز سگ مازندرانی»• «کاه را پیش سگ و استخوان را پیش خر می ریزد.»• «کله پز برخاست سگ جایش نشست»• «مثل سگ پشیمونه.»• «مثل سگ و گربه»• «مثل سگ هفت جان دارد»• «مرگ خر عروسی سگ است.»• «مواظب باش سگ پاچه ات را نگیرد.»• «نه خود خورد، نه کس دهد؛ گـَنده شود، به سگ دهد.»• «از پدر مرده ملاف ای جوان// گرنه سگی چون خوشی از استخوان» -> امیر خسرو
• «اگر برکه ای پر کنند از گلاب// سگی در وی افتاد کند منجلاب» -> ناشناس
• «با بداندیش هم نکویی کن// دهن سگ به لقمه دوخته به» -> سعدی
• «بترس از سگی کو کند روبهی» -> ادیب پیشاوری
• «بخت بد با کسی که یار بود// سگ گزدش ار شتر سوار بود» -> ناشناس
• «چه خطر بود سگی را که قدم زند به جایی// که پلنگ در وی الا ز ره خطر نیاید» -> خاقانی
• «چه خوش گفت آن نهاوندی به طوسی// که مرگ خر بود سگ را عروسی» -> نظامی
• «زان همه بانگ و علالای سگان// هیچ واماند ز راهی کاروان؟» -> مولوی
• «سگ آن به که خواهندهٔ نان بود// چو سیرش کنی دشمن جان بود» -> سعدی
• «سگ اصحاب کهف روزی چند// پی نیکان گرفت مردم شد» -> سعدی
• «سگ بر آن آدمی شرف دارد// که چو خر دیده بر علف دارد» -> نظامی
• «سگ به دریای هفتگانه مشوی// که چو تر شد پلیدتر باشد» -> سعدی
• «سگ تازی که آهوگیر گردد// بگیرد آهویش، چون پیر گردد» -> نظامی
• «سگ گیرنده چون دندان کند باز// تو حالی استخوانی پیشش انداز» -> سعدی
• «سگ و یوز در پیش شاهین و باز// همی راند بر دشت روز دراز» -> فردوسی
• «سگ هماره حمله بر مسکین کند// تا تواند زخم بر مسکین زند» -> مولوی
• «شبان بره آن به که دارد نگاه// از آن سگ که با گرگ شد آشنا» -> ابن یمین
• «شیر اگر مفلوج باشد همچنان از سگ به است» -> سعدی
• «طمع کی گربه در انبان فروشد// که بخل امروز با سگ در جوال است» -> انوری
• «که خرگوش هر مرز را بی شگفت// سگ آن ولایت تواند گرفت» -> نظامی
• «که سگ را به خانه دلیری بود// چو بیگانه شد، بانگ او کم شود» -> فردوسی
• «مرد عالی همم نخواهد بند// سگ بود، سگ به لقمه ای خرسند» -> سنایی
• «مر سگان را عید باشد مرگ اسب// روزی وافر بود بی جهد و کسب» -> مولوی
• «مهتاب که نور پاک دارد// از بانگ سگی چه باک دارد» -> مولوی
• «مه فشاند نور و سگ عوعو کند// هرکسی بر خلقت خود می تند» -> مولوی
• «کی شود دریا به پوز سگ نجس// کی شود خورشید از پف منطمس» -> مولوی
• «ملک او از طعنه دشمن کجا یابد خلل// آب دریا از دهان سگ کجا گردد پلید» -> معزی
• «مه نور می فشاند و سگ بانگ می زند// مه را چه جرم؟ خاصیت سگ چنین بود» -> مولوی
• «نخورد شیر نیم خورده سگ// ور به سختی بمیرد اندر غار» -> سعدی
• «نهادست این گنبد تیزتک// پی موش، گربه؛ پی گربه، سگ// مپندار صیاد کز دام جست// که صیاد را نیزِ صیاد هست» -> ادیب پیشاوری

[ویکی فقه] سگ یکی از حیوانات معروف است که دارای انواع مختلف می باشد. عنوان یاد شده در بابهای طهارت، صلات، حج، تجارت، اجاره، وقف، وصیت، اطعمه و اشربه، لقطه، قصاص و دیات به کار رفته است.
همه انواع سگ- جز نوع دریایی آن حتی اجزای فاقد حیات آن همچون مو و ناخن و نیز رطوبتهای بدنش از قبیل آب دهان و بینی نجس و غیر قابل تطهیر و تذکیه است. سگ دریایی بنابر قول مشهور پاک است.
پاک کردن ظرفی که سگ لیسیده
برای تطهیر ظرفی که سگ آن را لیسیده یا از آن، آب یا مایعی دیگر خورده، بنابر مشهور باید ابتدا آن را خاک مالی کرد و سپس دو مرتبه با آب شست.
← مورد لزوم خاک مالی
برخورد کردن لباس با سگ، در صورتی که هر دو خشک باشند، موجب نجاست لباس نمی شود؛ هرچند به قول مشهور، پاشیدن مقداری آب روی آن مستحب است.
حرمت گوشت سگ
...