کلمه جو
صفحه اصلی

مثلثات


برابر پارسی : سِگوشگان

فارسی به انگلیسی

trigonometry

مترادف و متضاد

trigonometry (اسم)
مثلثات

فرهنگ فارسی

(اسم ) ۱ - جمع مثلثه ( مثلث ) ۲ - بخشی از علم ریاضی که موضوعش مطالعه و تعیین روابط بین اضلاع و زوایای مثلث و تعیین عناصر نا معلوم یک مثلث از روی اندازه های معلوم آن است . چون طول و زاوی. دو کمیت متفاوتند در مثلثات از عوامل جدیدی که خطوط مثلثاتی نام دارند استفاده میکنند . مثلثات بر دو قسم است : یا مثلثات کروی . علمی است که از مثلثی بحث میکند که در سطح کره قرار دارد یعنی اضلاع آن قوسها یی از دایره عظیمه اند . در مثلثات ابتدا بین زوایا و خطوط نسبتهایی برقرار می کنند و با نامگذاری آنها بمقصود اصلی که تعیین اجزائ نا معلوم مثلث است می پردازند . یا مثلثات مستوی . علمی است که از مثلثی بحث کند که در سطح مستوی قرار دارد یعنی موضوع این رشته از مثلثات مثلث مستوی است .

فرهنگ معین

(مُ ثَ لَ ) [ ع . ] (اِمف . اِ. ) ۱ - جِ مثلث . ۲ - بخشی از علم ریاضی که موضوعش مطالعه و تعیین روابط بین اضلاع و زوایای مثلث و تعیین عناصر نامعلوم یک مثلث از روی اندازه های معلوم آن است .

لغت نامه دهخدا

مثلثات. [ م ُ ث َل ْ ل َ ] ( ع ص ، اِ ) ج ِ مثلثة. رجوع به مثلثة شود.
- مثلثات اربع ؛ مثلثات چهارگانه. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). و رجوع به ترکیب بعد و مثلثة شود.
- مثلثات افلاک ؛ مراد از بروج افلاک است چرا که من جمله دوازده برج سه برج آتشی اند: حمل و اسد و قوس. و سه برج بادی : جوزا و میزان و دلو. وسه برج خاکی : ثور و سنبله و جدی. و سه برج آبی : سرطان و عقرب و حوت. ( غیاث ) ( آنندراج ). و رجوع به مثلثة شود.
|| ( اصطلاح هندسه ) بخشی از علم ریاضی و موضوعش مطالعه و تعیین روابط بین اضلاع وزوایای مثلث و تعیین عناصر نامعلوم یک مثلث از روی اندازه های معلوم آن است. چون طول و زاویه دو کمیت متفاوتند در مثلثات از عوامل جدیدی که خطوط مثلثاتی نام دارند استفاده می کنند. در فرهنگ علمی آرد: بخشی ازریاضیات است که در آن اندازه گیری و تعیین اندازه مثلثها مورد بحث است. حل مثلث ، بخش مهم مثلثات جدید را تشکیل می دهد اما نباید حل مثلث را تنها بخش مهم مثلثات دانست. مثلاً روشهای حل و بحث توابع مثلثاتی امروزه اهمیت زیادی دارد. مطالعه خواص این توابع و کاربرد آنها در مسائل مختلف ریاضیات و فیزیک بعلاوه حل مثلث ، علم مثلثات را تشکیل میدهد. در مثلثات مسطحه هدف ، حل مثلث مسطح است در حالی که در مثلثات کروی هدف ، حل مثلث کروی است. ( فرهنگ اصطلاحات علمی از انتشارات بنیاد فرهنگ ایران ). مثلثات بر دو قسم است : 1- مثلثات کروی ؛ علمی است که ازمثلثی بحث می کند که در سطح کره قرار دارد یعنی اضلاع آن قوسهایی از دایره عظیمه اند. در مثلثات ابتدا بین زوایا و خطوط نسبت هایی برقرار می کنند و با نامگذاری آنها و استفاده از آنها به مقصود اصلی که تعیین اجزای نامعلوم مثلث است می پردازند. 2- مثلثات مستوی ؛ علمی است که از مثلثی بحث کند که در سطح مستوی قرار دارد یعنی موضوع این رشته از مثلثات مثلث مستوی است.

فرهنگ عمید

۱. (ریاضی ) قسمتی از ریاضیات که مثلث و شکلهای دیگر هندسه را بررسی و اجزای آن ها را حساب می کنند.
۲. (ادبی ) شعرهایی که به سه زبان سروده شده.

دانشنامه عمومی

(پارسی سره؛ واژۀ پیشنهادی کاربران) سِبَرسَنجی، سِگوشِگان. "مثلثاتی" به پارسی می شود "سِبَرسَنجیک" یا "سِگوشِگانی".


مثلثات یا سه بَرسنجی یکی از شاخه های ریاضیات است که روابط میان طول اضلاع و زاویه های مثلث را مطالعه می کند. نخستین کاربرد مثلثات در مطالعات اخترشناسی بوده است. اکنون مثلثات کاربردهای زیادی در ریاضیات محض و کاربردی دارد.
تابع سینوس که به صورت نسبت ضلع مقابل به وتر تعریف می شود: sin ⁡ A = a c {\displaystyle \sin A={\frac {a}{\,c\,}}}
تابع کسینوس که به صورت نسبت ضلع مجاور به وتر تعریف می شود: cos ⁡ A = b c {\displaystyle \cos A={\frac {b}{\,c\,}}}
تابع تانژانت که به صورت نسبت ضلع مقابل به ضلع مجاور تعریف می شود: tan ⁡ A = a b = a c ∗ c b = a c / b c = sin ⁡ A cos ⁡ A . {\displaystyle \tan A={\frac {a}{\,b\,}}={\frac {a}{\,c\,}}*{\frac {c}{\,b\,}}={\frac {a}{\,c\,}}/{\frac {b}{\,c\,}}={\frac {\sin A}{\cos A}}\,.}
بعضی از روش های بنیادی تحلیل، مانند تبدیل فوریه و معادلات موج، از توابع مثلثاتی برای توصیف رفتار تناوبی موجود در بسیاری از فرایندهای فیزیکی استفاده می کنند. هم چنین مثلثات پایه علم نقشه برداری است.
ساده ترین کاربرد مثلثات در مثلث قائم الزاویه است. هر شکل هندسی دیگری را نیز می توان به مجموعه ای از مثلث های قائم الزاویه تبدیل کرد. شکل خاصی از مثلثات، مثلثات کروی است که برای مطالعه مثلثات روی سطوح کروی و منحنی به کار می رود.
احتمالاً مثلثات برای استفاده در ستاره شناسی ایجاد شده و کاربردهای اولیه آن نیز در همین باره بوده است. از ابرخس ستاره شناس یونانی به عنوان پدر مثلثات یاد می شود.

مثلثات (ابهام زدایی). مثلثات ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
مثلثات
تابع های مثلثاتی

دانشنامه آزاد فارسی

مُثَلَّثات (trigonometry)
مُثَلَّثات
مُثَلَّثات
مُثَلَّثات
مُثَلَّثات
مُثَلَّثات
مُثَلَّثات
مُثَلَّثات
شاخه ای از ریاضیات، به منظور محاسبۀ اجزای مثلث های مسطحهو کروی، با استفاده از نسبت های بین اضلاع مثلث قائم الزاویه، معروف به توابع مثلثاتی، بررسی ویژگی های این توابع، و به دست آوردن فرمول های روابط بین آن ها. متناظر با هر زاویۀ حادهدر مثلث قائم الزاویه، شش نسبت اصلی بین ضلع ها تعریف می شود که عبارت اند از سینوس، کسینوس، تانژانت، کتانژانت، سکانت، و کسکانت. این نسبت ها در متون ریاضیات دورۀ اسلامی به ترتیب جیب، جیب تمام، ظل، ظل تمام، قطرظل، و قطر ظل تمام نامیده شده اند. اگر اندازۀ یک زاویه و طول یک ضلع یا طول دو ضلع از مثلث قائم الزاویه ای معلوم باشد، بقیۀ اجزای مثلث را می توان با استفاده از مثلثات تعیین کرد. بلندترین ضلع مثلث قائم الزاویه که روبه زاویۀ قائمه است، وترنام دارد. دو ضلع دیگر، برحسب موقعیتشان نسبت به زاویۀ موردنظر، نام گذاری می شوند، یعنی یکی ضلع مقابل به زاویه و دیگری ضلع مجاور به آن نامیده می شود. به این ترتیب، شش نسبت مثلثاتی چنین اند:(فرمول ۱، فرمول ۲، فرمول ۳، فرمول ۴، فرمول ۵، فرمول ۶)هریک از این نسبت ها فقط تابع زاویه است.فرمول ۱: فرمول ۲: فرمول ۳: فرمول ۴: فرمول ۵: فرمول ۶:
تعریف این توابع را می توان به هر زاویه ای تعمیم داد. مثلثات کروی به محاسبۀ اجزای مثلث کروی می پردازد، ولی فرمول هایی که در آن به کار می رود با فرمول های مثلث های مسطحه یکسان نیست. مثلثات کاربردهای مهمی در نجوم، دریانوردی، مساحی، و فیزیک دارد. مثلثات از مطالعۀ نجوم نشأت گرفت و یکی از بنیانگذاران آن هیپارخوس(اَبرخُس)، منجم یونانی، بود. بطلمیوس، منجم دیگر یونانی، این موضوع را بسیار گسترش داد. سینوس را هندیان، تانژانت را حبش حاسب، و سکانت و کسکانت را ابوالوفای بوزجانی ابداع کردند. در ۱۴۶۷م، رگیومونتانوسهنگام تنظیم جدول های خود، مثلثات را به منزلۀ علمی مستقل تعریف کرد.

فرهنگ فارسی ساره

سگوشگان


پیشنهاد کاربران

در پارسی " تریزان " از تریز به چم مثلث ، در نسک: فرهنگ برابرهای پارسی واژگان بیگانه از ابوالقاسم پرتو .

شاخه ای از ریاضیات است که به بررسی روابط بین زوایا و اضلاع یک مثلث می پردازد . یکی از اهداف آن ٬ اندازه گیری فواصل به صورت غیر مستقیم است .


کلمات دیگر: