اعراض از حکمت

[ویکی فقه] اعراض از حکمت (قرآن). حکمت، مفهومی بسیار مهم در فرهنگ های گوناگون، با بار معنایی غنی فلسفی و دینی می باشد.
اعراض بنی اسرائیل، از تعالیم حکمت آمیز عیسی علیه السلام، موجب عذاب دردناک برای آنان شد، همانطور که در قرآن می فرماید: «ولما جاء عیسی بالبینـت قال قد جئتکم بالحکمة..؛ و چون عیسی دلایل آشکار آورد گفت به راستی برای شما حکمت آوردم و تا درباره بعضی از آنچه در آن اختلاف می کردید برایتان توضیح دهم پس از خدا بترسید و فرمانم ببرید.» • «فاختلف الاحزاب من بینهم فویل للذین ظـلموا من عذاب یوم الیم؛ تا (آنکه) از میان شان احزاب دست به اختلاف زدند پس وای بر کسانی که ستم کردند از عذاب روزی دردناک.»
← بررسی تفسیری آیات مذکور
در قرآن، پیروی از هوای نفس، عامل رویگردانی از تعالیم حکمت آمیز و پندگیری از آنها شمرده شده است: «وکذبوا واتبعوا اهواءهم وکل امر مستقر• ولقد جاءهم من الانباء ما فیه مزدجر• حکمة بــلغة فما تغن النذر. و به تکذیب دست زدند و هوس های خویش را دنبال کردند و(لی) هر کاری را (آخر) قراری است•و قطعا از اخبار آنچه در آن مایه انزجار (از کفر) است به ایشان رسید•حکمت بالغه (حق این بود) ولی هشدارها سود نکرد.»
← بیان تفسیر آیات مذکور
رویگردانی از تعالیم حکیمانه دین ابراهیم علیه السّلام و اسلام، نشانه سفاهت و جهل شمرده شده است، همانطور که در قرآن می فرماید: «واذ یرفع ابرهیم القواعد من البیت... • ربنا... وارنا مناسکنا... • ربنا وابعث فیهم رسولا منهم... ویعلمهم الکتـب والحکمة... • و من یرغب عن ملة ابرهیم الا من سفه نفسه..؛ و هنگامی که ابراهیم و اسماعیل پایه های خانه (کعبه) را بالا می بردند (می گفتند) ای پروردگار ما از ما بپذیر که در حقیقت تو شنوای دانایی• پروردگارا ما را تسلیم (فرمان) خود قرار ده و از نسل ما امتی فرمانبردار خود (پدید آر) و آداب دینی ما را به ما نشان ده و بر ما ببخشای که تویی توبه پذیر مهربان• پروردگارا در میان آنان فرستاده ای از خودشان برانگیز تا آیات تو را بر آنان بخواند و کتاب و حکمت به آنان بیاموزد و پاکیزه شان کند زیرا که تو خود شکست ناپذیر حکیمی• و چه کسی جز آنکه به سبک مغزی گراید از آیین ابراهیم روی برمی تابد و ما او را در این دنیا برگزیدیم و البته در آخرت (نیز) از شایستگان خواهد بود.»