الوافی

الوافی اولین جامع حدیثی در دورهٔ متأخران، اثر ملا محسن فیض کاشانی است. وافی مهم ترین اثر حدیثی فیض، یکی از بزرگ ترین، مهم ترین و جامع ترین آثار حدیثی شیعه از دورهٔ صفویان است که در آن اخبار و احادیث مربوط به اصول، فروع، سنن و احکام اسلامی منقول در کتب اربعه امامیه گرد آمده است.
کتاب عقل و علم و توحید
کتاب حجت
کتاب ایمان و کفر
کتاب طهارت و زینت
کتاب نماز و دعا و قرآن
کتاب زکات و خمس و مبرات
کتاب روزه و اعتکاف و معاهدات
کتاب حج و عمره و زیارات
کتاب حِسبه و احکام و شهادات
کتاب مَعایش و مکاسب و معاملات
کتاب مَطاعِم و مَشارب و تجملات
تاب نکاح و طلاق و ولادات
کتاب جنایز و فرایض و وصیات
کتاب روضة که شامل احادیث متفرقه است
الوافی را همراه با وسائل الشیعه و بحارالانوار، جوامع حدیثی (ثانویه) می نامند.
ملا محسن فیض کاشانی که به فیض کاشانی معروف بود، از متخصصان و محققان در حوزه های فقه و اصول و فلسفه اخلاق و کلام و حدیث و تفسیر قرآن و مکاشفات بود. او از شاگردان شیخ بهایی و ملاصدراو شاگرد و داماد بزرگ میرداماد بود. او بیش از یکصد و شانزده جلد کتاب به زبان عربی و فارسی نوشت. البته برخی از این آثار، مربوط به فلسفه، تصوف، فقه، اصول، کلام و … می باشد و فیض از آنچه در این زمینه خوانده و نوشته، اظهار پشیمانی و برائت نموده و آن را بر سبیل تمرین و صرفاً نقل مطلب معرفی نموده است.
او در مقدمه کتاب خود دلیل نگارش این اثر را عدم الگوی منحصر به فرد برای جمع آوری حدیث و احکام در کتب اربعه که در زمان های مختلف و روش های مختلف جمع آوری شده اند بیان مینماید.بنابراین او در کتاب الوافی روایات را در دسته های مشخص قرار داد و موارد تکراری را حذف کرد. همچنین همچنین او روایاتی که از لحاظ مفهوم یا لغات دارای ابهام بودند را توضیح داد.

رجوع شود به:وافی (۲)

[ویکی اهل البیت] کتاب وافی مهمترین اثر حدیثی فیض و از جوامع احادیث امامیه است. در واقع می توان گفت که وافی یکی از بزرگترین، مهمترین و جامع ترین آثار حدیثی شیعه از دوره صفویان است که در آن اخبار و احادیث مربوط به: اصول، فروع، سنن و احکام اسلامی منقول در کتب اربعه متقدم امامیه یعنی: کافی، کتاب من لایحضره الفقیه، تهذیب و استبصار گرد آمده است.
او پس از گردآوری همه احادیث کتاب های چهارگانه پیشین، احادیث مکرر را حذف نموده، آن گاه آیه هایی از قرآن کریم در مورد هر یک از اصول و فروع دین آورده است و هر جا که آیه یا حدیثی نیاز به توضیح و تاویل داشته، به شرح آن پرداخته و دشواری های متنی و لغوی آن را نیز حل کرده است. اهمیت این کتاب از آن جا آشکار می شود که علاوه بر ویژگی های یاد شده، خواننده را از مراجعه دوباره یا هر باره به کتاب های چهارگانه پیشین بی نیاز می سازد.
مرحوم فیض برای کوتاه کردن کتاب گسترده وافی، کتابی در دو جزء به نام شافی در سال 1082 ق تالیف و به پایان رسانید و آن گاه کتابی به نام نوادر الاخبار در تکلمه کتاب شافی پدید آورد.
محمد که مشهور به ملا محسن می باشد و ملقب به فیض است که در چهاردهم ماه صفر سال 1007 ق. در یکی از معروفترین خاندان علم، عرفان و ادب، که سابقه درخشان آنان به حدود چهار قرن می رسد در کاشان به دنیا آمد.
پدرش رضی الدین شاه مرتضی (950 - 1009 ق) فقیه، متکلم، مفسر و ادیب در کاشان حوزه تدریس داشته و از شاگردان ملا فتح الله کاشانی (متوفی 988 ق) و ضیأالدین محمد رازی (متوفی 1091 ق) بوده است.
مادر او زهرا خاتون (متوفی 1071 ق) بانویی عالم و شاعر، دختر ضیاءالدین العرفا رازی (از عالمان بزرگ شهر ری) بوده است. جد فیض تاج الدین شاه محمود فرزند ملا علی کاشانی، عالم و عارفی شاعر از ناموران زمان خویش در کاشان بوده و در آن جا مدفون است.