صالح المؤمنین

[ویکی شیعه] صالِحُ المُؤمِنین به معنای بهترین مؤمنان برگرفته از آیه ۴ سوره تحریم است. صالح المومنین شخصی است که خداوند او را همراه خود، جبرئیل و دیگر فرشتگان حامی و پشتیبان پیامبر اسلام(ص) قرار داده است.
برخی از مفسران اهل سنت با این اعتقاد که واژه صالح المؤمنین اسم جنس است، آن را شامل جمعی از مسلمانان با تقوا می دانند و خلیفه اول و دوم را از جمله مصادیق آن معرفی کرده اند؛ در مقابل مفسران شیعه و برخی از مفسران اهل سنت معتقدند که واژه صالح المؤمنین اسم جنس نیست و فقط شامل یک شخص که اصلح مسلمانان و معصوم است، می شود. اینان با استناد به روایات رسیده از فریقین مصداق آیه را منحصر در امام علی(ع) می دانند.
واژه «صالح المؤمنین» که از آیه ۴ سوره تحریم گرفته شده به معنای بهترین مؤمنان یا مؤمنان شایسته است؛ کسانی که عمل آنها خوب، مطابق عدل و انصاف و مورد رضای خدا است و فسادی در آن راه ندارد. این واژه را دارای معنای وسیعی می دانند که شامل همه مؤمنان صالح، با تقوا و کامل الایمان است. کلمه صالح در این ترکیب به صورت مفرد ذکر شده است؛ ولی بعضی از مفسران آن را چون اسم جنس است دارای عمومیت دانسته که بر جمع زیاد یا کمی از مسلمانان صادق است؛ در مقابل برخی شمول واژه صالح المومنین بر همه مسلمانان رد کرده معتقدند این واژه فقط بر یک شخص قابل صدق است. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان با رد نظریه آلوسی در تفسیر روح المعانی مبنی بر اسم جنس بودن واژه صالح المومنین که نتیجه آن عمومیت این واژه است، بیان می کند: واژه «صالح المومنین» معنایی غیر از معنای واژه «الصالح من المومنین» دارد؛ چراکه ترکیب دوم به دلیل داشتن الف و لام بر سر کلمه صالح اسم جنس است و افاده عموم می کند؛ ولی ترکیب اول جنسیت و کلیت را نمی رساند.