رجب
فارسی به انگلیسی
[seventh Arabic lunar month]
فرهنگ اسم ها
اسم: رجب (پسر) (عربی) (تلفظ: rajab) (فارسی: رجب) (انگلیسی: rajab)
معنی: نام ماه هفتم از سال قمری
معنی: نام ماه هفتم از سال قمری
فرهنگ فارسی
ماه هفتم ازسال هجری قمری بعدازجمادی الاخر
( اسم ) ماه هفتم از سال قمری تازیان و مسلمانان و آن بین جمادی الاخر و شعبان است .
محمد جمال الدین البیروتی اوراست الاجوبه الجلیله فی العقائد الدینیه.
( اسم ) ماه هفتم از سال قمری تازیان و مسلمانان و آن بین جمادی الاخر و شعبان است .
محمد جمال الدین البیروتی اوراست الاجوبه الجلیله فی العقائد الدینیه.
فرهنگ معین
(رَ جَ ) [ ع . ] (اِ. ) ماه هفتم از سال قمری .
لغت نامه دهخدا
رجب. [ رَ ج َ ] ( ع اِ ) ماه هفتم از سال تازیان ، و آن رارجب مضر هم گویند لأنهم کانوا اشد تعظیماً له. ج ، اَرجاب ، اَرْجُب ، رِجاب ، رُجوب ، رَجَبات. ( از منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ). جج ، اَراجیب ، اَراجِب ، ارجبانات ، اَرْجِبة. ( ناظم الاطباء ): مُنْصَل الأسِنّة؛ ماه رجب. ( منتهی الارب ). مُنْصِل الأل ( اَل ج ِ اَلّة، نیزه کوچک که پیکان آن پهن باشد )؛ رجب. ( از منتهی الارب ). از ماههای عربی است میان جمادی الاَّخر و شعبان ، آن را رجب مضر نیز گویند بسبب احترامی که آن قبیله به آن ماه قایل بودند، و رجب الفرد نیز گویند زیرا ماههای حرام چهار است که سه تا از آنها یعنی ذیقعده و ذیحجه و محرم بدنبال هم آیند و تنها یکی جداست که آنهم رجب است. ج ، اَرجاب ، رُجوب ، رِجاب و نیز رَجَبات به صیغه جمع مؤنث به اعتبار شبهایی که رجب برای آنان وضع شده. ( از اقرب الموارد ). مأخوذ از ترجیب که معنی تعظیم است چون این ماه را عرب شهراﷲ گفته اند و تعظیم کردندی لهذا به این اسم مسمی شده ، و از پیغمبر ( ص ) نیز روایت است که رجب نام جویی است در بهشت از عسل شیرین تر و از برف سفیدتر هرکه در این ماه روزه دارد از آن جویش آب دهند از این سبب ماه مذکور را رجب نام کردند، از رساله نجوم که کمال معتبر بود. ( از آنندراج ) ( از غیاث اللغات ). ماه بزرگوار. ( مهذب الاسماء ). ماه هفتم از سال قمری عرب میان جمادی الاَّخر و شعبان ، و هلال آنرا به مصحف بینند. شهراﷲ الاصم ، رجب الاصم ، رجب المرجب ، رجب الحرام ، منصل الاسنة، منصل الال ، رجب الفرد نیز گویند. در اول آن بقولی در سال 57 هَ. ق. ولادت حضرت امام محمد باقر است و بعضی سوم صفر گفته اند. در دوم این ماه ولادت حضرت امام علی النقی است ( در سال 212 هَ. ق. ) و در سوم آن ( بسال 254 ) در سرمن رأی شهادت آن حضرت است و در دهم رجب بقولی ولادت حضرت امام محمد تقی است و در سیزدهم آن بقول مشهور سی سال پس از عام الفیل ولادت علی علیه السلام است در میان کعبه معظمه و در بیست وپنجم آن شهادت حضرت موسی بن جعفر است در بغداد. و بیست وهفتم آن روز مبعث حضرت رسول اکرم است. روز پانزدهم ماه رجب استفتاح است برای گشاده شدن درهای آسمان یا درهای کعبه در آن روز. رجوع به کلمه استفتاح شود. سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم آن ایام البیض است و اعمال استحبابی چند دارد. رجوع به ماده ٔایام البیض شود. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) :
رجب . [ رَ ] (ع مص ) حیا کردن و شرم داشتن . (ناظم الاطباء). حیا نمودن . (منتهی الارب ) (آنندراج ). شرم کردن . (از اقرب الموارد). || بترسیدن . (مصادراللغة زوزنی ). ترسیدن . (از اقرب الموارد). ترسیدن از کسی . (ناظم الاطباء). مصدر بمعانی رجوب . (از منتهی الارب ). || بزرگ داشتن . (آنندراج ) (دهار) (مصادراللغة زوزنی ) (تاج المصادر بیهقی ) (از اقرب الموارد). || بزرگ داشتن کسی را. || به سخن بد متهم کردن کسی را و دشنام دادن بدو: رجب فلاناً بقول سیی ٔ. (ناظم الاطباء). دشنام دادن . (از اقرب الموارد). || تنها برآمدن چوب . (ناظم الاطباء) (از آنندراج ). تنها بیرون آمدن چوب . (از اقرب الموارد).
رجب . [ رَ ج َ ] (اِخ ) ابن احمد. او راست : الوسیلة الاحمدیة و الذریعة السرمدیة فی شرح طریق المحمدیة. (از تاریخ تبییض ص 1087). و رجوع به المنلی رجب بن احمد در معجم المطبوعات شود.
رجب . [ رَ ج َ ] (اِخ ) ابن محب علی شاملو. خطاط و خوشنویس که کتابهای چندی بخط وی موجود است ، از جمله بسال 1069 هَ . ق . برحسب امر زال بیک یوزباشی دیوان فضولی و سبک باده ، و بسال 1051 لغت نوایی را نوشته است .رجوع به فهرست کتابخانه ٔ سپهسالار ص 268 و 647 شود.
رجب . [ رَ ج َ ] (اِخ ) شیخ عمرانی شافعی . او راست : نزهة اهل الطاعة فی اخبار الساعة. (از انساب سمعانی ).
رجب . [ رَ ج َ ] (اِخ ) محمد جمال الدین البیروتی . او راست : الاجوبة الجلیلة فی العقائد الدینیة چ مطبعة الادبیة بیروت بسال 1300 هَ . ق . (از معجم المطبوعات ).
رجب . [ رَ ج َ ] (اِخ ) محمدبن عبدالواحد. او راست : تاریخ الامم ، چ مطبعة السعادة بسال 1910 م . (از معجم المطبوعات ).
رجب . [ رَ ج َ ] (ع مص ) ترسیدن . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد). || مهابت کسی نمودن و بزرگ داشتن او را. (منتهی الارب ) (از آنندراج ). رجبه ، و منه اشتقاق رجب شهراﷲ الحرام لأنهم کانوا یعظمونه . (منتهی الارب ).بزرگ داشتن . (از اقرب الموارد). || حیا کردن از کسی ، رجب منه . (ناظم الاطباء). حیا کردن . (منتهی الارب ) (آنندراج ). شرم کردن . (از اقرب الموارد).
رجب . [ رُ ] (ع اِ) مابین استخوان پهلو و سر سینه . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (آنندراج ). مابین پهلو و سر سینه . (از اقرب الموارد).
رجب . [ رُ ج َ ] (ع اِ) ج ِ رُجْبة.(منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). رجوع به رُجْبة شود.
رجب . [ رَ ج َ ] (اِخ ) افندی صدیق . او راست : اللآلی السنیة فی المناورات الحربیة چ بولاق بسال 1291 هَ . ق . (از معجم المطبوعات ج 1).
رجب . [ رَ ج َ ] (ع اِ) ماه هفتم از سال تازیان ، و آن رارجب مضر هم گویند لأنهم کانوا اشد تعظیماً له . ج ، اَرجاب ، اَرْجُب ، رِجاب ، رُجوب ، رَجَبات . (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء). جج ، اَراجیب ، اَراجِب ، ارجبانات ، اَرْجِبة. (ناظم الاطباء): مُنْصَل الأسِنّة؛ ماه رجب . (منتهی الارب ). مُنْصِل الأل ّ (اَل ّ ج ِ اَلّة، نیزه ٔ کوچک که پیکان آن پهن باشد)؛ رجب . (از منتهی الارب ). از ماههای عربی است میان جمادی الاَّخر و شعبان ، آن را رجب مضر نیز گویند بسبب احترامی که آن قبیله به آن ماه قایل بودند، و رجب الفرد نیز گویند زیرا ماههای حرام چهار است که سه تا از آنها یعنی ذیقعده و ذیحجه و محرم بدنبال هم آیند و تنها یکی جداست که آنهم رجب است . ج ، اَرجاب ، رُجوب ، رِجاب و نیز رَجَبات به صیغه ٔ جمع مؤنث به اعتبار شبهایی که رجب برای آنان وضع شده . (از اقرب الموارد). مأخوذ از ترجیب که معنی تعظیم است چون این ماه را عرب شهراﷲ گفته اند و تعظیم کردندی لهذا به این اسم مسمی شده ، و از پیغمبر (ص ) نیز روایت است که رجب نام جویی است در بهشت از عسل شیرین تر و از برف سفیدتر هرکه در این ماه روزه دارد از آن جویش آب دهند از این سبب ماه مذکور را رجب نام کردند، از رساله ٔ نجوم که کمال معتبر بود. (از آنندراج ) (از غیاث اللغات ). ماه بزرگوار. (مهذب الاسماء). ماه هفتم از سال قمری عرب میان جمادی الاَّخر و شعبان ، و هلال آنرا به مصحف بینند. شهراﷲ الاصم ، رجب الاصم ، رجب المرجب ، رجب الحرام ، منصل الاسنة، منصل الال ّ، رجب الفرد نیز گویند. در اول آن بقولی در سال 57 هَ . ق . ولادت حضرت امام محمد باقر است و بعضی سوم صفر گفته اند. در دوم این ماه ولادت حضرت امام علی النقی است (در سال 212 هَ . ق .) و در سوم آن (بسال 254) در سرمن رأی شهادت آن حضرت است و در دهم رجب بقولی ولادت حضرت امام محمد تقی است و در سیزدهم آن بقول مشهور سی سال پس از عام الفیل ولادت علی علیه السلام است در میان کعبه ٔ معظمه و در بیست وپنجم آن شهادت حضرت موسی بن جعفر است در بغداد. و بیست وهفتم آن روز مبعث حضرت رسول اکرم است . روز پانزدهم ماه رجب استفتاح است برای گشاده شدن درهای آسمان یا درهای کعبه در آن روز. رجوع به کلمه ٔ استفتاح شود. سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم آن ایام البیض است و اعمال استحبابی چند دارد. رجوع به ماده ٔایام البیض شود. (یادداشت مرحوم دهخدا) :
دو ربیع و دو جمادی و تمام رجبی .
نزد مردم مر رجب را آب و جاه و حرمتست
گرچه گاو و خر نداند حرمت ماه رجب .
زیشان جز از محال و خرافات کی شنود
آدینه ها و عید نه شعبان و نه رجب .
دو ربیع و دو جمادی و تمام رجبی .
منوچهری .
نزد مردم مر رجب را آب و جاه و حرمتست
گرچه گاو و خر نداند حرمت ماه رجب .
ناصرخسرو.
زیشان جز از محال و خرافات کی شنود
آدینه ها و عید نه شعبان و نه رجب .
ناصرخسرو.
فرهنگ عمید
ماه هفتم از سال هجری قمری بعد از جمادی الآخر و پیش از شعبان، رجب المرجب.
دانشنامه عمومی
رجب (ماه). رَجَب یا رَجَب المُرَجَّب (به عربی: رَجَب) هفتمین ماه از ماه های قمری و یکی از ماه های حرام است. در زمان جاهلیت رجب ماه مقدسی بود، در آن برای خدایان قربانی می شد و جنگ در آن حرام بود. پس از ظهور اسلام انحرافات به تدریج از بین رفتند. در حدیث مهمی از پیامبر اسلام آمده: «رجب ماه خداست، شعبان ماه من است و رمضان ماه مردم من است.» که رجب را هم پایهٔ دو ماه مبارک دیگر نهاده است. همچنین از او نقل است که هرکس یک روز در ماه رجب روزه بگیرد مانند آن است که یک ماه را روزه گرفته است. طبق روایات اسلامی ماه رجب، ماه تهذیب و عبادت و خودسازی، و آغاز یک دوره جدید سلوک به سوی خداست.
۱ - ولادت محمد باقر، پنجمین امام شیعه دوازده امامی (۵۷ قمری)
۳ - درگذشت علی النقی، دهمین امام شیعه دوازده امامی (۲۵۴ قمری)
۱۰ - ولادت محمد تقی، نهمین امام شیعه دوازده امامی (۱۹۵ قمری)
۱۳ - ولادت علی بن ابی طالب، نخستین امام شیعیان (۳۰ عام الفیل برابر با ۲۳ پیش از هجری قمری)
روز پدر (در ایران)
لیلة الرغائب به نخستین شب جمعهٔ ماه رجب گفته می شود. وقوع مناسبت های تاریخی متعدد صدر اسلام در این ماه آن را به زمان برجسته ای از سال تبدیل کرده است.
۱ - ولادت محمد باقر، پنجمین امام شیعه دوازده امامی (۵۷ قمری)
۳ - درگذشت علی النقی، دهمین امام شیعه دوازده امامی (۲۵۴ قمری)
۱۰ - ولادت محمد تقی، نهمین امام شیعه دوازده امامی (۱۹۵ قمری)
۱۳ - ولادت علی بن ابی طالب، نخستین امام شیعیان (۳۰ عام الفیل برابر با ۲۳ پیش از هجری قمری)
روز پدر (در ایران)
لیلة الرغائب به نخستین شب جمعهٔ ماه رجب گفته می شود. وقوع مناسبت های تاریخی متعدد صدر اسلام در این ماه آن را به زمان برجسته ای از سال تبدیل کرده است.
wiki: رجب (ماه)
دانشنامه آزاد فارسی
رَجَب
(یا: رجب المرجَّب) نام ماه هفتم در تقویم هجری قمری. به سبب آن که از ماه های حرام است و در دنبالۀ دیگر ماه های حرام نمی آید، به آن رجب الفرد نیز می گویند. عرب ها این ماه را شهرالله می خواندند. ولادت امام علی (ع)، و به روایتی، معراج و مبعث پیامبر (ص) در این ماه روی داده است. رجب ماه ذکر خدا، استغفار، خواندن دعا و اعتکاف است و دربارۀ آن روایات بسیار آمده است.
(یا: رجب المرجَّب) نام ماه هفتم در تقویم هجری قمری. به سبب آن که از ماه های حرام است و در دنبالۀ دیگر ماه های حرام نمی آید، به آن رجب الفرد نیز می گویند. عرب ها این ماه را شهرالله می خواندند. ولادت امام علی (ع)، و به روایتی، معراج و مبعث پیامبر (ص) در این ماه روی داده است. رجب ماه ذکر خدا، استغفار، خواندن دعا و اعتکاف است و دربارۀ آن روایات بسیار آمده است.
wikijoo: رجب
کلمات دیگر: