خامنه
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
خامنه . [ م ِن ِ ] (اِخ ) نام قصبه ای است مرکز دهستان خامنه بخش شبستر شهرستان تبریز. این قصبه در چهارهزارگزی باختر شبستر و 2هزارگزی شوسه ٔ صوفیان سلماس قرار دارد. ناحیه ای است واقع در جلگه با آب و هوای معتدل و دارای 4845 تن سکنه که مذهبشان شیعه و زبانشان ترکی است . آب آنجا از چشمه و رود و محصول ایشان غلات و حبوبات و بادام و سیب است . اهالی بزراعت و گله داری و کسب مشغولند. راه شوسه است و 10 باب دکان دارد. در آنجا شعبه ٔتلگراف و نماینده ٔ بهداری و آبله کوب سیار و یک باب دبستان وجود دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).
خامنه. [ م ِ ن ِ ] ( اِخ ) نام یکی از دهستان های پنجگانه بخش شبستر شهرستان تبریز است. حدود جغرافیایی آن : این دهستانها در باختر بخش و در جلگه قرار دارند از شمال به کوه مارمیشو و از جنوب بدریاچه ارومیّه و بخش دهخوارقان و از خاور بدهستان سیس و از باختر بدهستان شرفخانه محدود می باشند. این ناحیه از 11 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و جمع نفوس آن 25010 نفرمیباشد. قراء مهم آن داریان ، بنیس ، شانجان ، نوجه ده ، دیزج خلیل ، وایقان ، شندرآباد و خامنه که مرکز دهستان میباشد. آب قراء دهستان از رودخانه محلی دامنه کوه میشوداغ و چشمه سارها تأمین میشود. محصول عمده دهستان غلات و حبوبات و زردآلو و بادام وانگور و سیب است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4 ).
خامنه . [ م ِ ن ِ ] (اِخ ) نام یکی از دهستان های پنجگانه ٔ بخش شبستر شهرستان تبریز است . حدود جغرافیایی آن : این دهستانها در باختر بخش و در جلگه قرار دارند از شمال به کوه مارمیشو و از جنوب بدریاچه ٔ ارومیّه و بخش دهخوارقان و از خاور بدهستان سیس و از باختر بدهستان شرفخانه محدود می باشند. این ناحیه از 11 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و جمع نفوس آن 25010 نفرمیباشد. قراء مهم آن داریان ، بنیس ، شانجان ، نوجه ده ، دیزج خلیل ، وایقان ، شندرآباد و خامنه که مرکز دهستان میباشد. آب قراء دهستان از رودخانه ٔ محلی دامنه ٔ کوه میشوداغ و چشمه سارها تأمین میشود. محصول عمده ٔ دهستان غلات و حبوبات و زردآلو و بادام وانگور و سیب است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).
دانشنامه عمومی
موزه هدایای خامنه
درختان ۱۷۰۰ ساله چنار
مسجد تاریخی میرپنج
خانه شیخ محمد خیابانی
مقبره شیخ نجم الدین گیلانی
آب انبار قیرخ ایاخ
منطقه گردشگری قره کهریز
خامنه در گذشته محل تولید پارچه و پشم بوده و نام قدیم آن «خومنا» بوده است. این شهر در دوره های صفویان و قاجاریان از شهرهای مهم منطقهٔ ارونق بوده و در میان شهرهای آذربایجان شهرت خاصی داشته و از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. مدرسهٔ معرفت نخستین مدرسهٔ منطقهٔ شبستر بوده که پیش از پیروزی انقلاب مشروطه و در سال ۱۲۷۸ هجری در خامنه بنا شده است. همچنین دیواری در محوطه چشمه کهریز توسط حاج تقی سلطان جهت رفاه زنان بنا گردیده است.
خامنه در گذشته مرکز تجاری منطقه بوده و بازارهای هفتگی و بازارهای کاروان ها در آن برقرار می شده است. هم اکنون نیز در روزهای پنجشنبه بازار هفتگی در شهر خامنه برپا می شود که بسیاری از مردم خود شهر خامنه و مردم شهرها و روستاهای اطراف، مایحتاج هفتگی خود را از این بازار تهیه می نمایند. حمام تاریخی، درخت چنار کهنسال، قلعهٔ هراتی، مساجد تاریخی (متعلق به سده های پنجم و ششم هجری) و مسجد میرپنج (متعلق به دورهٔ قاجاریان) از مهم ترین بناهای تاریخی این شهر محسوب می شوند. همچنین در سال ۱۳۸۶ خورشیدی در محل حمام تاریخی خامنه، موزهٔ هدایای این شهر تأسیس شد.
خامنه در پنج کیلومتری شمال جادهٔ تبریز-شبستر-سلماس واقع شده و ۱۳۸۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. شهرداری خامنه در سال ۱۳۱۴ خورشیدی تأسیس شد. این شهر تا سال ۱۳۶۹ خورشیدی تابعهٔ شهرستان تبریز بود که در این سال با ارتقای درجهٔ شبستر و ایجاد شهرستان شبستر به این شهرستان پیوست.
دانشنامه آزاد فارسی
شهری در استان آذربایجان شرقی، بخش مرکزی شهرستان شبستر. با ارتفاع ۱,۵۵۰ متر، در منطقه ای کوه پایه ای، در ۶۰کیلومتری غرب شمالی تبریز و شش کیلومتری غرب شبستر، شمال راه شبستر به سلماس قرار دارد. اقلیم این شهر معتدل و نیمه خشک و جمعیت آن ۳,۱۶۱ نفر است (۱۳۸۵). سابقۀ تاریخی خامنه احتمالاً به زمان صدر اسلام می رسد. مسجد خامنه، که متعلق به قرن های ۵ و ۶ق است، از گذشته های دور این شهر حکایت می کند. مسجد میرپنج و قلعۀ هراتی از آثار تاریخی این شهر است.