غل زایی

غلزایی یا غلجایی کنفدراسیونی از قبایل پشتون در افغانستان و پاکستان است که شعبه های بسیاری دارد و در نواحی غزنی و زمین هایی که از سوی مشرق به خوست و وزیرستان امتداد می یابند سکنی دارند. دودمان هوتکیان و پادشاهان مشهور آنان مانند میرویس افغان، محمود افغان و اشرف افغان مربوط به همین قوم بودند که در سرنگونی صفویان نقش مهم داشتند. از شخصیت های مهم غلزایی در زمان متاخر می توان به محمد نجیب الله معروف به دکتر نجیب چهارمین و آخرین رئیس جمهور در جمهوری دموکراتیک افغانستان و محمداشرف غنی رئیس جمهور فعلی افغانستان اشاره کرد.نبو
پشتون ها
ریشه شناسی · پشتونوالیزبان · ادبیات · فرهنگقبیله ها · پراکندگی
دودمان ها (هوتکی · دودمان لودی · درّانی)پاکستان · افغانستانپشتونستان · پختون خواپشتون سازیپشتون ستیزی

رجوع شود به:غلجایی

غلزایی (لهجه). غَلزایی
(یا غَلزه ای) از لهجه های پشتو در شمال شرقی افغانستان که زبان غلزایی های مقیم و خان و بدخشان و قندهار است و نیز غلزایی شمال شرقی که به پیشاوری، یوسف زایی، آفریدی، بَنگَش و اورکَزی بسیار نزدیک است. مصوت های غلزایی عبارت اند از: مصوت های مرکب /ey/، /ay/، /aw/ و /oy/. صامت ها همانند صامت فارسی است. در غلزایی صرف اسم بر پایة جنس، شمار و حالت است. اسامی و صفات، مذکر و مؤنث دارند. حالت های اسم عبارت اند از فاعلی، غیرفاعلی و ندایی. در طبقات صرفی مذکر، حالت غیرفاعلی مفرد با حالت فاعلی مفرد یکسان است. مثلاً pox «رسیده»، اما حالت های فاعلی و غیرفاعلی جمع فرق دارند. حالت غیرفاعلی جمع برای مؤنث و مذکر عموماً یکی است. در غلزایی تکیه از اهمیت بسیاری برخوردار است. تغییرات و تبدیلات آوایی: تبدیل /d/ به /l/ در Las «دَه»، /b/ به /w/ در: wror «برادر»؛ نشانة جمع -un و برحسب مذکر یا مؤنث بودن -una و -uno است.
50010800