پوشاک

آنچه بر تن می پوشند را پوشاک یا تن پوش می گویند. پوشاک، بدن را از گرما و سرما و دیگر مخاطرات موجود در طبیعت حفظ می کند. همچنین پوشاک می تواند برای راحتی، حجب و حیا و نیز برای ایمنی استفاده شود. پوشیدنی ها همچنین می توانند نشان دهندهٔ باورهای مذهبی، فرهنگی و دیگر معانی اجتماعی باشند. امروزه و در قرن ۲۱ استفاده از پوشاک بیشتر به خاطر پیروی از مد و شیک پوشی است تا به خاطر راحتی و دیگر استفاده های آن.
لباس محلی
صنعت پوشاک در ایران باستان
فهرست پوشاک
طراحی لباس
کت
شلوار
تن پوش
وظیفه اصلی پوشاک حفاظت از بدن انسان در برابر خطرات احتمالی در محیط مانند:آب و هوا (مانند نور شدید آفتاب، سرما و گرمای بیش از اندازه و بارش برف و باران)، حشرات، مواد شیمیایی زیان آور، سلاح و سایش با مواد زبر و آسیب رسان و سایر خطرها است. پوشاک در برابر بسیاری از مخاطرات که ممکن است بدن برهنه انسان را زخمی کند، محافظت می کند. در پاره ای از موارد پوشاک محیط را از فردی که پوشاک را پوشیده حفاظت می کند (مانند پوشاک ضد عفونی شدهٔ محافظ در اتاق عمل و محیط های پزشکی).
انسان ها همیشه در حال طراحی کردن پوشاک نوین برای مشکلات عملی خود هستند و دیگر فرق بین پوشاک و وسایل حفاظتی به شکل آشکار مشخص نیست. در این باره می توان به پوشاکی مانند پوشاک فضانوردی، پوشاک زرهی، پوشاک غواصی، مایو، پوشاک حفاظت کننده در مقابل نیش زنبور، لباس چرمی موتورسواری و لباس های محافظ اشاره کرد.
همچنین مردم بدن هایشان را به وسیله عطر، لوازم آرایش و مدل دادن به موهای سر، صورت و بدنشان پیراسته می کنند. آن ها همچنین بدنشان را به وسیله کارهایی مثل خالکوبی و جای زخم و دیگر کارها علامت گذاری می کنند. این کارها ممکن است نشانه ای از پوشاک باشند اما پوشاکی به وجود نیامده است.

پوشاک بافت و مواد بافتنی است که بدن را می پوشاند.
• «فرزندم، هر طور دلت می خواهد بخور، امّا آن طور که مردم می پسندند بپوش.» از «لطائف الظرفاء من طبقات الفضلاء» نوشته ابومنصور عبدالملک ثعالبی، به اهتمام قاسم السامرائی، چاپ لیدن، ۱۹۷۸، بارگذاری شده در ویکی نبشتهٔ عربی -> ابوعمرو بن علاء
• «پوشیدن لباس مناسب برای هر موقعیتی نشان دهندهٔ نزاکت است.» -> لرتا یونگ

[ویکی فقه] پوشاک، مجموعۀ جامه هایی از پوست، الیاف گیاهی، پشم ، کتان و ابریشم و جز آن که آن ها را در اصل برای پوشاندن اندام های بدن و مصون نگهداشتن آن ها در برابر عامل های طبیعی، اقلیمی و آب و هوایی می پوشند.
پوشاک به عنوان وسیله ای برای پوشانیدن بدن، هرچند اصالتاً ارتباطی با دین ندارد، اما به هر حال جنبه ای دینی یافته، و به عنوان نعمتی الاهی شناخته شده است. در یادکردهای قرآنی در کنار نگاهی به پوشاک به عنوان وسیله ای برای رفع نیازهای طبیعی، نقش آن برای تأمین برخی نیازهای فرهنگی نیز مطرح است و البته در تلقی پوشاک به عنوان نعمتی الاهی، دشوار بتوان نیاز فرهنگی را کمتر از نیاز طبیعی ملحوظ داشت. در دو آیه از قرآن کریم که تعبیرات «جَعَلَ لَکُم» و «اَنْزَلْنا» برای پوشاک، آن را به مثابۀ نعمتی نازل شده از سوی خداوند نموده است، هر دو جنبۀ نیاز به پوشاک دیده می شود. آیۀ نخست، به دو کارکرد مهم طبیعی برای پوشاک، یعنی نگاهداری از گرما (و با توسع در معنا، آزار محیطی)، و نگاهداری از «بأس» انسان ها نسبت به یکدیگر (آزارهای ناشی از جنگ ) اشاره دارد. در آیۀ دیگر، به این کارکرد پوشاک اشاره شده که پوشانندۀ «زشتی ها» ی انسان است، یعنی آنچه انسان از آشکار شدن آن شرم دارد و آن ناظر به نیازی فرهنگی است. در همین جاست که نقش شیطان به عنوان برکنندۀ پوشاک از انسان و فراهم آورندۀ زمینۀ شرمساری او آشکار می گردد. در برخی از آیات قرآن ، در داستان هبوط آدم، سخن از آن است که چگونه شیطان بر سر آن بود تا لباس آدم و حوا را از ایشان برکند و «زشتی ها» ی پوشیده شدۀ آنان را آشکار سازد. همچنین با روی آوردن به زندگی آخرت ، بار دیگر پوشاک نیک به عنوان نعمت و در برابر، پوشاک آزارنده به عنوان عذاب مطرح شده است. در آیات متعددی از قرآن کریم، از پوشاک راحت و برازنده برای اهل بهشت سخن رفته و در آیه ای دیگر در اشاره به پوشاک جهنمیان از «قطران» یاد شده است. از ویژگی های بهشت چنین سخن رفته است که در آن جا گرسنگی و برهنگی ، یعنی محرومیت از خوراک و پوشاک هرگز راه نخواهد داشت.
انفاق پوشاک
نعمت شمردن پوشاک موجب شده است تا «پوشانیدن هر برهنه » به عنوان درخواست در ادعیه تکرار یابد. افزون بر دعاهای روزمره، نمونۀ چنین درخواستی در خلال شماری از ادعیۀ مأثور نیز دیده می شود. مطرح بودن پوشاک در کنار خوراک به عنوان نیازی طبیعی که باید تأمین گردد، زمینه ساز آن بوده است تا از انفاق پوشاک نیز سخن رود. بدین ترتیب، در آیات قرآنی برای همسران و فرزندان، «کسوه» یا پوشانیدن، در کنار « رزق » به عنوان مصداق انفاق واجب شناخته شده است. همچنین در انفاق به نیازمندان ــ در بحث از کفاره برای نقض قسم ــ پوشانیدن ۱۰ تن نیازمند در کنار خوراک دادن آنان به عنوان جایگزین مطرح شده است. این آیه زمینۀ بسط احکامی دربارۀ کفارۀ نقض قسم قرار گرفته است. افزون بر موارد یاد شده، پوشانیدن نیازمندان در آموزه های اخلاقی همواره مورد تأکید بوده، و در احادیث بسیاری سخن از ثوابی است که بر آن مترتب است. بر پایۀ بسیاری از احادیث، کسی که برهنه ای را بپوشاند، تا آن گاه که از آن لباس چیزی باقی است، غریق رحمت خداوند است. در شماری دیگر از احادیث سخن از آن است که خداوند چنین کسی را از جامه های بهشتی خواهد پوشانید. ابوموسی مدینی با رویکرد محدثانه رساله ای با عنوان استدعاء اللباس من کبارالناس دربارۀ بخشش لباس توسط بزرگان پرداخته بوده است. این آموزۀ قرآنی که «به نیکی نخواهید رسید، مگر از آنچه دوست می دارید، انفاق کنید»، بخشیدن پوشاک را نیز در بر می گیرد، اما برخی مصادیق آن دربارۀ پوشاک آشکارتر است. در برخی احادیث ، گاه تفاوت پوشاک نو و کهنه نیز مورد توجه بوده، و بیشترین ثواب برای بخشش پوشاک نو گفته شده است.
به عنوان حجاب
کارکرد فرهنگی پوشاک به عنوان پوشانندۀ آنچه به لحاظ فرهنگی ــ شرم عرفی یا دستور شرعی ــ باید پوشانده شود، با مسئلۀ حجاب ارتباطی نزدیک می یابد. پیداست که دامنۀ این کارکرد بسی گسترده تر از پوشاندن «زشتی ها» است که در برخی از آیات بدان اشاره شده است و آشکار نکردن زیبایی ها یا «زینت» -با تفاسیر مختلف آن- را نیز در بر می گیرد. به هر روی، در قرآن کریم دستورهای مشخصی برای چگونگی پوشش زنان و حتی شیوۀ استفاده کردن از پوشش های خاص، مانند «خِمار» ( روسری ) و «جِلباب» ( چادر یا جامۀ فراخ) داده شـده است.
تجمل در پوشاک
...