زبان ازبکی

زبان اُزبکی (به ازبکی: O'zbek tili / Ўзбек тили / اوزبېک تیلی) یکی از زبان های ترک تبار است. ازبکی زبان رسمی کشور ازبکستان است و حدود ۳۵ میلیون نفر گویش ور دارد.این زبان از شاخهٔ قارلوق زبان های ترکی است. ازبکی وام واژه هایی از عربی، روسی و فارسی دارد، گویش برخی از این واژه ها در زبان ازبکی نسبت به زبان فارسی، کمی تفاوت دارد ولی بسیاری از آن ها همانند کلمات فارسی به کار می رود. بیش تر کتاب های قدیمی و تاریخی ازبکستان نیز به زبان فارسی یا به زبان ازبکی با استفاده از الفبای عربی نگاشته شده که در کتاب خانه ها و موزه های این کشور به نمایش گذاشته شده است.
ترکی عام
قارلقی
ازبکی
در کتاب خانه ابوریحان بیرونی در ازبکستان ۴۳ هزار نسخه خطی نگه داری می شود که ۳۹ هزار تای آن ها به زبان فارسی است.
ازبکی یک اصطلاح نوظهور است و امروزه به جای اصطلاح ترکی در ازبکستان استفاده می شود. تا سال ۱۹۰۴ به مانند سایر زبان های آسیای مرکزی، ازبکی نیز با الفبای عربی تُرکی نوشته می شد. از ۱۹۲۴ تا ۱۹۴۰ ازالفبای لاتین استفاده شد و از ۱۹۴۰ تا ۲۰۰۲ نیز از الفبای کریل برای نگارش آن استفاده شد و از سال ۲۰۰۲ به بعد نیز دوباره الفبای لاتین مخصوص ازبکی مورد استفاده قرار گرفت.
تخمین ها از تعداد گویش وران این زبان بسیار اختلاف دارند. دانشنامه سوئدی Nationalencyklopedin تعداد گویش وران بومی را ۳۷ میلیون نفر تخمین زده است. منابع دیگر گویش وران ازبکی را به صورت زیر تخمین زده اند: ۳۲ میلیون نفر در ازبکستان، ۳٫۴ میلیون نفر در افغانستان، ۹۰۰ هزار نفر در تاجیکستان، ۸۰۰ هزار نفر در قرقیزستان، ۵۰۰ هزار نفر در قزاقستان، ۳۰۰ هزار نفر در ترکمنستان و ۳۰۰ هزار نفر در روسیه.